Hoofdstuk 1 : verpleegkunde
Wat is verpleegkunde?
- Richt zich op de totaalzorg van individuen van alle leeftijden, families, groepen, zieke of
gezonde mensen
- Het Verpleegkunde is het beschermen, promoten en optimaliseren van gezondheid en
intrinsieke mogelijkheden van de zorgvrager/cliënt, preventie van ziekte en kwetsuren en
verlichten van het lijden
- Kenmerken voor verpleegkunde zijn het opbouwen van een vertrouwensrelatie met de
zorgvrager/cliënt, gefocust op zijn beleving, het verdedigen of bevorderen van zijn
autonomie, het stimuleren van een gezonde omgeving, de regie van de zorg, onderzoek en
deelname aan de ontwikkeling van de professie en het gezondheidsbeleid.
- Ondersteunen (advocacy) en bevorderen (empowerment) van het zelfmanagement
Welke handelingen volgens de wet van verpleegkunde?
- A-handelingen: globale verpleegkundige activiteiten
het observeren, herkennen en vastleggen van de gezondheidsstatus zowel op
psychisch, fysisch als sociaal vlak;
het omschrijven van verpleegproblemen;
het bijdragen aan de medische diagnose door de arts en aan het uitvoeren van de
voorgeschreven behandeling
het informeren en adviseren van de zorgvrager en zijn familie;
het voortdurend bijstaan, uitvoeren en helpen uitvoeren van handelingen,
waardoor de verpleegkundige het behoud, de verbetering en het herstel van de
gezondheid van gezonde en zieke personen en groepen beoogt;
de handelingen van palliatieve zorg verrichten
het verlenen van stervensbegeleiding en begeleiding bij de verwerking van het
rouwproces;
het zelfstandig kunnen treffen van urgente levensreddende maatregelen en het
kunnen handelen in crisis- en rampensituaties;
het analyseren van de kwaliteit van de zorg met als doelstelling de eigen
beroepsuitoefening als verpleegkundige te verbeteren
- B-handelingen: technische verpleegkundige verstrekkingen
(met of zonder medisch voorschrift in verband met)
de diagnosestelling door de arts;
de uitvoering van de voorgeschreven behandeling;
het nemen van maatregelen inzake preventie
- B1-handelingen: geen voorschrift
Voorbeeld: wondzorg, toedienen zuurstof
- B2-handelingen: wel voorschrift
Voorbeeld: blaassondage, inspuitingen
, - C-handelingen: toevertrouwde geneeskundige handelingen
Opgedragen door arts aan één of meer verpleegkundigen
Zeker toezicht van de arts wordt verwacht, maar niet noodzakelijk persoonlijk
aanwezig
Genoteerd in verpleegkundig dossier
Competentie / opleiding / ervaring
Voorbereiding en toediening van:
chemotherapeutische middelen
isotopen
Voorbereiding en toepassing van therapieën met radioactieve materialen en met
stralingsapparatuur
Beoordeling van de parameters behorende tot de verschillende biologische
functiestelsels
Bediening van toestellen voor medische beeldvorming
Vervanging van de externe tracheacanule
Het debrideren van decubituswonden
Medisch voorschrift
Mondelinge opdracht
Schriftelijke opdracht: dossier, staand order, procedure, standaardverpleegplan
Opleidingsprofiel van hogent
Basiszorg en basis verpleegkunde
- Basiszorg = primaire zorg (zorg voor alle aspecten van het menselijk functioneren
- Basisverpleegkunde = hulp bij lichamelijke verzorging, toiletgang, eten,…
- Binnen verschillende settings (ziekenhuis, psychiatrie, thuiszorg,…)
- Men spreekt van basisverpleegkunde/basiszorg vanaf het moment dat er geholpen wordt bij
lichamelijke verzorging, uitscheiding, aankleden,…
, - Zelfzorg = hoe zorgen mensen voor zichzelf, voor hun fysisch, psychisch, sociaal, spiritueel
welzijn
- Bewust zorgvuldig handelen = aandacht hebben voor de behoeften van de zorgvrager en de
afstemming van de zorgverlening.
wanneer blijkt dat de zorgvrager niet langer in staat tot zelfzorg, dan moet de
verpleegkundige basiszorg verlenen. (lichaamsverzorging, uitscheiding, verplaatsing)
je moet rekening houden met : aandacht , betrokkenheid, bieden van hulp, leren
kennen van de zorgvrager.
Zorgvrager wordt benaderd als persoon en niet als object
Respectvol voor eigenheid, autonomie, recht op zelfbeschikking, bescherming privacy
Handelen vanuit reflectieve houding = levenslang leren
Verantwoord en onderbouwd handelen, Kwaliteitsvolle zorg , Evidence based
handelen
Gebruik maken van richtlijnen en protocollen
- ADL= Activiteiten van het dagelijks leven of dagelijkse levensverrichtingen (ADL)
Basiszorg overnemen bij ziekte, stoornis of beperking kwetsbaar, afhankelijk
Verpleegkundige handelingen (geen voorschrift)
Relevantie voor verpleegkundige
Diagnose van ADL-tekorten (en achterliggende factoren) en verpleegproblemen
Interventies uitvoeren of overdragen aan verzorgende of mantelzorger
Regie in handen houden
Zorg regelmatig evalueren en bijstellen
Ondersteuning geven
Beleving van hulp
Belevingsgerichte zorg: ‘hoe beleeft de zorgvrager zijn zorg?’
Zorgvrager zien als mens
Autonomie!
Basisprincipes
- Techniek aanpassen o.b.v.:
Omstandigheden (bv. tijdsdruk)
Materiaal
Technologie
Toestand zorgvrager
Basisprincipe 1: Hygiëne en steriliteit
Hygiëne en steriliteit
Kans op besmetting minimaliseren
Door zorgvrager zelf
Preventie van kruisinfecties
, Basisprincipe 2: Veiligheid
Reëel gevaar van onveiligheid
Gevoel van onveiligheid
Basisprincipe 3: Beleving van de zorgvrager
Vaak negatieve en angstige gevoelens bij ziek-zijn en behandeling
Reactie van verpleegkundige sterk bepalend
Angst voor het onbekende (omgeving, personen)
Steeds informeren
Vermijd vakjargon
Angst en ongenoegen t.g.v. het verstoren van privacy
Kloppen en wachten op antwoord
Niet meer dan noodzakelijk privésfeer binnendringen
Gordijnen sluiten, gesprek in gespreksruimte, zorgvrager laten beslissen over bezoek
Toon respect en houd afstand in omstandigheden waarin men de privacy binnendringt
Basisprincipe 4: Zelfzorg en inspraak
Zorgvrager zelf laten uitvoeren wat hij kan
Zorgvrager zelf laten beslissen!
Wat indien keuze ingaat tegen verpleegkundige?
Basisprincipe 5: Comfort
Houding Ontspannen Rekening houden met wensen, gewoonten, beperkingen
Temperatuur Omgeving Zorgvrager (afdekdeken)
Lawaai Radio / muziek
Interpersoonlijke sfeer Medezorgvragers Personeel (voorstellen met naam en functie)
Basisprincipe 6: Ergonomie
Verplaatsingstechnieken Hulpmiddelen voor manipuleren en weggooien van naalden en
scherpe voorwerpen