HOOFDSTUK 10: HET PUBERBREIN..........................................................................................................................30
HOOFDSTUK 11: HET SENIORENBREIN.....................................................................................................................31
HOOFDSTUK 1: HERHALING NEUROANATOMIE
1. Inleiding
Herhaling biologie en algemene psychologie
2. Lokalisatietermen
= positie, plaats van iets
1
, Term + betekenis
Anterieur/ventraal Vooraan/buikwaarts/aan de voorzijde
Posterieur/dorsaal Achteraan/rugwaarts/aan de achterzijde
Craniaal Aan de kant van de schedel
Superieur Hoger, meer naar boven gelegen
Caudaal Aan de kant van het staartbeen
Inferieur Lager, lager gelegen
Mediaal Naar het midden toe/in het midden van het lichaam
Lateraal Aan de zijkant/zijwaarts
Proximaal Dicht bij de romp/ naar het midden van de romp toe
Distaal Ver van de romp
- Drie gezichtspunten/ doorsnede
o (mid)sagittaal (verticaal van voor naar achter)
o Coronaal (verticaal van links naar rechts)
o Horizontaal (rechts naar links in het midden)
3. Indeling van het centraal zenuwstelsel
Bestaat uit het ruggenmerg en de hersenen
3.1 De hersenstam
- Gelegen in het cerebrum en het cerebellum
- Bestaat uit drie delen
o Verlengde merg
Zendt opdrachten vanuit de hersnene door naar alle lichaamsdelen
Bevindt zich in bovenste delen van het ruggenmerg maar ook in de hersenstam en de
middenhersenen
o De pons
Verbindt de kleine hersenen met de grote hersenen
Hier kruisen de zenuwbanen
o De middenhersenen
Rol bij motorische functies zoals visuele en auditieve (oogbewegingen) reflexen
Betrokken bij ziektes als parkinson
3.2 De kleine hersenen of het cerebellum
- Bevindt zich in de achterste schedelgroeve
- Functies:
o Coördnieren van bewegingen
o Reflexen
o Taal
o Aandacht
o Emotie
3.3 De tussenhersenen
- Ligt tussen beide grote hersenhemisferen
- Onder de hersenbalk
- Superieur ten opzichte van de hersenstam
- Onderdelen en hun functie:
o Thalamus
Selectie van prikkels
2
, Doorgeven en aanpassen van prikkels uit de zintuigen
Waarneming stand van lichaam: pijn/temperatuur/tast/…
bewustzijn
o Hypothalamus
Zorgt voor handhaven v/h interne milieu (homeostase) -> besturing hormonaal systeem
Reguleren autonoom zenuwstelsel
Klaarmaken voor actie/herstellen tijdens rust
Hongergevoel
o Hypofyse
3.4 Het limbisch systeem
- Ook emotionele hersenen genoemd omdat prominente rol in het ervaren van pijn, plezier enzovoort en ook stress en
emoties vinden hier plaats
- onderdelen
o amygdala
bij beschadiging: moeilijke geheugenvorming, emotionele gevoeligheid, moeilijk leren & onthouden,
depressie & somberheid, angst
o hippocampus + functie
geheugenvorming
ruimtelijke oriëntatie
stressverlaging
3.5 De grote hersenen of het cerebrum
- Bestaan uit linker en rechter hemisfeer
o Gescheiden door de overlangse groef
o Met elkaar verbonden door de hersenbalk/corpus callosum
o Gesplitst in 4 kwabben/lobben
Frontale lob
Pariëtale lob
Temporale lob
Occipitale lob
- Buitenste laag = hersenschors
o Veel windingen (gyrus)
o Veel groeven (fissuren)
Groeve die anterieure en posterieure gebieden van elkaar scheidt = coronale groeve
- Buitenste grijze laag = substantia grisea
- Inwendige delen
o Bestaan uit cerebrale witte stof opgebouwd uit axonen
HOOFDSTUK 2: OMSCHRIJVING EN BEKNOPTE HISTORIEK VD NEUROPSYCHOLOGIE
1. Omschrijving van ‘neuropsychologie’
- Neuropsychologie
o vrij jonge wetenschap
o geïntroduceerd begin jaren ’50
- definitie:
o Relatie tussen hersenfunctie en gedrag
o Centrale focus is ontwikkeling van wetenschappelijke kennis over menselijk gedrag, gebaseerd op het
functioneren van het menselijk brein
- Onderscheid experimentele en klinische neuropsychologie
o Experimentele (of cognitieve) neuropsychologie
Hoe cognitieve functies of mentale processen zoals aandacht, geheugen, taal,… verlopen en
aangestuurd worden door de activiteit van de hersenen
Mentale processen en deelcomponenten op 2 niveaus
3
, Structureel niveau: welke deelcomponenten en hun onderlinge relatie
Dynamische/ temporele aspecten: hoe mentale processen in de tijd verlopen: parallel
(gelijktijdig) of serieel (na elkaar) , verschillen in tijdsduur
o Klinische neuropsychologie (overzichtje zie cursus p49)
Diagnostiek en rehabilitatie van gevolgen van hersenbeschadiging
Beschadiging vd hersenen zoals CVA of trauma -> vele stoornissen
Primaire neurologische stoornissen
o Hemiparese
o Hemianesthesie (stoornis in de sensibiliteit)
o Hemianopsie (gezichtsveldstoornis)
Hogere functiestoornissen of neuropsychologische stoornissen
o Afasie (taalstoornissen)
o Neglect (aandachtsstoornissen)
o Amnesie (geheugenverlies)
Psychologische stoornissen
Beroep op verschillende takken
Psychologie: studie menselijke gedrag
Neuroanatomie: studie bouw CZS
Neurofysiologie: studie werking CZS
Neuropathologie: studie mogelijke aandoeningen CZS
Neurochirurgie
2. Beknopte historiek van de neuropsychologie
2.1 de oudheid: hart- vs hersenhypothese
- Tijdens vraag naar motor van ons menselijk handelen twee hypothesen tegenover elkaar
o Harthypothese
Empedocles, filosoof -> hart = bron van alle menselijke gedrag
Aristoteles -> mentale processen gestuurd vanuit het hart want hart is warm en actief : hersenen als
soort radiator om bloed te koelen (warmte stijgt)
o Hersenhypothese
Plato, Hippocrates, Galen
Hersenen= zetel van ons denken, voelen en handelen -> juist maar foutieve redenering
Dichtst bij de hemel, woonplaats van de goden, veel incorrecte ideëen over de werking
2.2 18e – 20e eeuw: lokalisationisme vs holisme
- Diametraal tegenover elkaar
2.2.1 De lokalisatieleer of het lokalisationisme
- Specifieke cognitieve functies op 1 specifieke plaats in de hersenen gelokaliseerd
o 1 specifiek gebied voor de impulscontrole, 1 voor vermogen gezichten te herkennen enz
o Hersengebied samenhangend met specifieke cognitieve functie beschadigd? Functie valt bijgevolg uit
- Gall, Spurzheim: Frenologie
o Hersengebieden gecorreleerd met specifieke aspecten van het gedrag
o Gall: hersenen gedragen zich als spieren
Toegenomen grootte van specifiek hersengebied weerspiegelt toegenomen functie van dat gebied
Vervorming van de schedel: bulten/holtes
2.2.2 Het holisme
- Tegenovergestelde v lokalisationisme
- Cognitieve functies = niet gelokaliseerd op 1 specifieke plaats maar verspreid verdeeld over de hele cortex
o Werken als eenheid/globaal geheel bij tot stand brengen v/e cognitieve functie
o Bij hersenbeschadiging compenseren intacte hersengebieden voor ev. Aangetaste functies
o Flourens en Goltz
Experimenten waarbij letsels toebrachten in hersenen van dieren -> cerebrum functioneert globaal
2.2.3 Bewijskracht voor beide visies
- Vaststellingen bij afasiepatiënten
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sandrienvansteenkiste. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
