H1: Socialezekerheidsrecht
1. Wat is sociale zekerheid?
= geheel van maatregelen en instellingen die aan elke burger voldoende bestaansmiddelen waarborgen
wanneer zijn bestaanszekerheid wordt bedreigd ten gevolge van bepaalde risico’s
Sociale risico’s kunnen de bestaanszekerheid van de burger aantasten door:
o Het inkomen te verminderen -> sociale zekerheid zal inkomensverlies opvangen
vb. zwangerschap, ziekte, werkloosheid, ouderdom
o De uitgaven te vermeerderen -> sociale zekerheid zal kosten (gedeeltelijk) opvangen of terugbetalen
vb. ongeval of ziekte -> medische kosten, opvoeding van kinderen
Sociale zekerheid in strikte zin = sociale verzekeringen – 7 takken (1e vangnet)
o Ziekte- en invaliditeitsverzekering
o Arbeidsongevallenverzekering
o Beroepsziekteverzekering
o Werkloosheid
o Gezinsbijslag
o Rust- en overlevingspensioen
o Jaarlijkse vakantie
Sociale zekerheid in ruime zin = sociale bijstand = residuaire regelingen (2e vangnet, restcategorie)
o Maatschappelijke integratie (IT): leefloon, GPMI, tewerkstelling door OCMW…
o Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
o Vlaamse sociale bescherming (VSB)
o (Federale) tegemoetkomingen aan gehandicapten (integratietegemoetkoming (IT) en/of
inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT))
2. Kenmerken van sociale zekerheid
Verplicht karakter: sociale verzekeringen zijn verplicht
Solidariteit: centraal begrip in ons sociale zekerheidssysteem
o WN’s betalen bijdragen in verhouding tot hun loon (= percentage van het eigen loon)
o Financiering gebeurt door de gemeenschap
o Sociale partners beslissen mee over het systeem
1
, 3. Geschiedenis van de sociale zekerheid
Middeleeuwen
o Standenmaatschappij (geboren in een bepaalde stand, opwerken is niet mogelijk)
o Armoede = straf van God
o Armoede wordt niet gezien als sociaal probleem (“samenleving is niet verantwoordelijk”)
o Oplossingen: liefdadigheid & steun van de familie
Midden 19e eeuw: stijging armoede owv voedselcrisis, stijgende voedselprijzen & teloorgang huisnijverheid
door opkomst fabrieken
Industriële revolutie
o Ontstaan eerste vakbonden
o De Eerste Internationale = verband van vakbonden, netwerk van arbeidersorganisaties
o Ontwikkeling van het socialisme (meer overheidstussenkomst/interventie -> regelgeving voor sociale
risico’s & deze kunnen opvangen -> meer gelijkheid in samenleving)
1867: Coalitieverbod
o 1791 – 1867: coalitieverbod = verbod arbeidsverenigingen (maar owv veel armoede werden
maatschappijen van onderlinge bijstand gedoogd = private coalitie van arbeiders met ‘ziekenpot’)
o Nu: staken is niet meer strafbaar, maar wel een schorsingsgrond
Eind 19e eeuw: eerste sociale maatregelen na grote sociale onrust (vb. WG’s moeten verplicht WN’s in geld
uitbetalen, eerste werklozenkassen, Ghent system = instellingen/instituties die de uitkeringen uitbetalen, wet
op de arbeidsongevallen, verplicht pensioensysteem, wet op de kinderbijslag…)
1944: "Ontwerp van Overeenkomst tot Sociale Solidariteit“
o = systeem van verplichte sociale verzekeringen voor alle WN’s
o 5 sectoren: rust- en overlevingspensioenen, ZIV, werkloosheid, gezinsbijslagen, jaarlijkse vakantie
o Inning van WG- en WN-bijdragen door het nationaal repartitiefonds (nu: RSZ)
o Uitkeringen optrekken tot een ‘redelijk’ niveau
Naoorlogse periode
o Verandering visie op de taak van de sociale zekerheid:
- Vroeger = bestrijding armoede
- Nu = behoud van het welvaartsniveau
o Sociale uitkeringen wijzigen:
- Vroeger = éénzelfde bedrag voor iedereen
- Nu = percentage van het eigen loon (uitkeringen koppelen aan het loon dat je verdiende)
o 1994: invoering art. 23 GW (sociale grondrechten, recht een menswaardig leven te leiden)
Houdt ‘stand still verplichting’ in: men mag niet zomaar het niveau van sociale zekerheid verlagen tov
van wat dit niveau was in 1994 -> kan wel blijven stilstaan of stijgen, maar niet dalen
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur annejongen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
