1 LES 1 – “Apparatus”
LES 1 FILOSOFIE
INLEIDING
Deel van denkbeelden OPO, eerste even weken van hem en dan erna cultuurgeschiedenis, punten
worden samengeteld.
Programma is meegedeeld, filosofie heeft verschillende insteken
‐ Teksten uit de hedendaagse filosofie rond de ruimte
‐ Vandaag over Giorgio (apparatus)
‐ Citaten op Instagram is begrijpbaar door de teksten te lezen en onderzoeken
‐ Filosofie is geen exacte wetenschap, kritisch begrip over filosofie van de ruimte is doel van
cursus
Daarnaast lezen we het boek van Zizek over de Pandemie. Met verschillende artikels die hij
geschreven heeft voor kranten samengevoegd in een boekje. Is wel heel snel geschreven maar is wel
een vertaling naar de actuele situatie. Bij het lezen van de boek zal er geen les gegeven worden, is
een zelfstudie. Wel elk tweede deel vragen of citaten in het boek bespreken.
Als afsluiter van de les een deel over esthetiek die in relatie staat tot het onderwerp maar ook wat
ontspanning kan bieden.
DEEL 1 – TEKST VAN GIORGIO over apparatus
Is meer een essay, waarvan een scan online staat. Werkt verder op Michelm Foucoult, die vooral
tegen 1968 actief was en sterk op de barricades stond. Agemben heeft zelf ook nog gespeeld in het
evangelie volgens mattheus ofzo.
HF 4. Sectie
DEFINITIE “Apparatus” – apparatus
‐ Gebruikelijk in het politie‐, beleids‐,… apparaat. Meer gangbaar is het apparaat creëren om
het leven gangbaarder te maken. Heel ruimtelijke dimensie ervan omdat het letterlijk een
apparaat is.
‐ Foucoult schreef boeken over psychiatrie – gevangenis ‐ seksualiteit, het psychiatrisch
apparaat dus. Gaat dus ook over allerlei handelingen of begrippen waarmee we ons leven
organiseren
‐ Voorbeeld: discipline and punish – Foucoult
o Het panopticum – Bentham – bewaker in de toren en cirkelvormig gebouw waardoor
de gevangenen altijd bekeken worden. De werking is zo succesvol omdat zelfs als de
bewaker er niet is, door de pure structuur van de toren, men nog steeds het gevoel
heeft bekeken te worden
o Een auditorium, stelt een bepaalde schikking uit die een setting maakt. Gevangenis in
Frasnes waar er een morele les gegeven wordt aan de gevangenen.
‐ Een apparaat stelt een bepaalde setting naar voren met een bepaalde schikking zodat
bepaalde handelingen kunnen gebeuren. Deze is niet alleen gecreëerd ten dienste van de
mens maar zal ook onze handelingen sturen. Een persoon op een podium ten opzichte van
rijtjes van deelnemers is er een hiërarchie waardoor je niet zomaar de setting kan
veranderen dus uw gedrag en handelen is hier aan aangepast. Dus voor een stuk ook
determinerend, het werkt een macht over ons handelen uit.
,2 LES 1 – “Apparatus”
‐ Een apparaat volgens Agamben, een zuivere activiteit van bestuur organiseren. (p12) een
economisch stelsel, een set van praktijken, kennislichamen, maatregelen, instituties die er
allemaal op gericht zijn om te beheren, betsturen en oriënteren in een betekenis die zinvol is
(of bruikbaar). Het gaat niet om wat er is bestuurde mar om de gebaren en het gedrag van de
mensen die zich daarin plaatsvinden. Dus ruimtelijk gegeven is heel sterk uitgetrokken, gaat
dus vooral om gebruik van ruimte of de kennis of vooringenomenheid van de mens in deze
ruimte. Het apparaat is het netwerk tussen de verschillende elementen (p.2‐3)
It is a heterogeneous set that includes virtually
anything, linguistic and non-linguistic, under the
same heading: discourses, institutions, buildings,
laws, police measures, philosophical propositions,
and so on. The apparatus itself is the network
that is established between these elements.
o Een auditorium is een goed voorbeeld hier hoe het zo in een instituut van de school
staat en verder….
‐ Drie elementen die voor Agamben belangrijk zijn voor het begrip apparaat.
o Stelling; een apparatus is de aanleiding voor een subjectivering
Het maakt wat wij zijn dus een school maakt je student (onze subjectiviteit),
of een docent.
We moeten ons ‘zijnde’ of ‘bestaande’ opdelen in twee grote klasses.
Enerzijds de levende wezens (de substantie) en anderzijds de apparaten (die
de mens (in zich) opneemt).
We zijn als substantie voortdurend in strijd met de institutie, dat maakt ons
ook net een subject (anders waren we een slaaf). Dit is omdat we onze
eigenheid willen bewaren, of andere attitudes hebt in de ruimte. De
voortdurende strijd dus als mens in een ruimte maakt ons een subject.
Eenzelfde individu kan een deel zijn van verschillende processen van
subjectiviteit. Je bent een student, een dochter, een vriendin,…
I wish to propose to you nothing less than a general To recapitulate, we have then two great classes: living being
and massive partitioning of beings into two large (or substances) and apparatuses . And, between
groups or classes: on the one hand, living being (or these two, as a third class, subjects, I call a subject that
substances), and on the other, apparatuses in which which results from the relation and, so to speak,
living beings are incessantly captured. On one side, from the relentless fight between living beings and
then, co return to the terminology of the theologians, apparatuses.
lies the onlology of creatures, and on the other side,
the oikonomi4 of apparatuses that seek to govern and
guide them toward the good. The same individual, the same substance, can be the place
of multiple processes of subjectification
, 3 LES 1 – “Apparatus”
o Stelling; (paragraaf 7 &8) de strijd tegen het apparatus moet zich richten op het
herstel van het gemeenschappelijk gebruik
Dus stelt zich de vraag welke strategie we moeten aannemen in onze strijd
tegen de apparatus. Belangrijk is dat in het denken van Agamben een
apparatus niet zomaar toevallig is, is net deel van de humanisering (de
maatschappelijke ontwikkeling waarin we instellingen gecreëerd hebben).
Aan de wortels van de bron van het apparatus ligt de bron van het
menselijke geluk. Het bevrijden van de substantie die voor een stuk
gevangen wordt en gesepareerd (losgetrokken van een werking daarvoor –
van unief met leven dat je ervoor had) wordt door de apparatus.
Consecratie <–> profanisering: in kerken en tempels wordt iets gewoons een
heilig object – dat is voor een stuk wat er hier gebeurt. Iets buiten de sfeer
van het menselijke halen. Stuk brood is plots het lichaam van Christus. En
daartegenover de kerk is een ruimte met eigen regels. Consacreren is iets
heilig maken dus. Is deel van de subjectwording ‐> alle gebruiken in de kerk
creëren een subjectiviteit, en stelt je in staat om actief deel te nemen aan
een maatschappelijke ruimte en uw overtuigingen mee te delen. Profanisatie
is het niet zomaar heilig zien van iets dat je opgelegd wordt.
Als de instituties teveel macht krijgen dan moeten we daar tegen strijden,
onze macht erover herstellen en terug gemeenschappelijk gebruik verkrijgen
over deze instituties. Dat is een strijd die veel energie vereist, om binnen een
bepaald kader een andere handeling te treffen. Bijvoorbeeld in een
auditorium een onderwijsvorm vinden waarbuiten het gaat om één persoon
ten opzichte van een publiek.
The fact is that according to all indications, apparatuses All of this means that the strategy that we must
are not a mere accident in which humans are adopt in our hand-to-hand combat with apparatuses cannot be
caught by chance, but rather are rooted in the very a simple one. This is because what we are
process of "humanization" dealing with here is the liberation of that which remains
captured and separated by means of apparatuses,
in order to bring it back to a possible common use.
At the root of each apparatus lies an all-too-human desire The same individual, the same substance, can be the place
for happiness. of multiple processes of subjectification