H1: Inleiding
Inleiding in werking van spoedgevallendienst
Vroeger
Patiënten met dringende rechtstreekse problemen op één bestaande ziekenhuisafdeling
Patiënten met trauma vrije zaal in operatiekwartier
Patiënten met minder ernstig probleem één consultatieafdeling één ziekenhuisafdeling
Eerste officiële richtlijnen voor spoedgevallendiensten omtrent normen medische beeldvorming
DOEL definiëren wat precies een spoedgevallendienst was om dit te kunnen koppelen aan
erkenning van een CT-scanner
Nu
Spoedgevallen vervult een dubbele functie:
1) Opvang van urgente pathologie
2) Globaal aanspreekpunt voor ‘niet geplande’ zorg (kan door huisartsenwachtpost, middelen
van dringende geneeskundige hulpverlening en spoedgevallendiensten)
Dringende medische vraag
Patiënten kunnen op verschillende manieren dringende medische vraag uiten:
112 bellen
Naar spoedgevallendienst komen
Naar huisarts van wacht bellen (1733)
Naar huisarts van wacht komen
Wachten tot men bij eigen huisarts terecht kan
Dringendheid is mede bepalend wat men zal doen
Twee soorten spoedgevallendiensten
Twee soorten ziekenhuisfuncties:
1) Gespecialiseerde spoedgevallenzorg
2) Eerste opvang van spoedgevallen
De ziekenhuisfunctie is een zorgonderdeel van een ziekenhuis dat diensten levert horizontaal over
verschillende ziekenhuisdiensten heen (bv. apotheek, dagziekenhuis, medische beeldvorming) ipv
enkel dienstverlening aan bepaalde groep patiënten
Gespecialiseerde spoedgevallenzorg
Kunnen in werking van Dringende Geneeskundige Hulpverlening (112) zijn ingeschakeld
= ambulances binnen 112-systeem kunnen enkel pt naar ziekenhuizen met deze functie brengen
Eerste opvang van spoedgevallen
Beschikken niet over functie “gespecialiseerde spoedgevallenzorg”
Dit bestaat niet meer echt in België, bijna elke spoedgevallendienst beschikt over functie
“gespecialiseerde spoedgevallenzorg”
,Aankomst op spoedgevallendienst
Er dient een lage instapdrempel te zijn op de spoedgevallendienst iedereen heeft recht op
‘geschikte’ en ‘snelle’ hulp
Spoeddienst ≠ urgentiegeneeskunde
Na binnenkomst van één of meerdere patiënten, wordt een triage uitgevoerd op basis van verwonding
& prioriteit hierover duidelijke communicatie over de desbetreffende wachttijd
Kenmerken spoedgevallendienst
24u/24u open
Totaalzorg aan elke patiënt
Ruime patiëntenpopulatie
Wet- en regelgeving zegt ‘geen patiënten weigeren’
Enkele aandachtspunten voor familie of aanverwanten om spoed te vlot mogelijk te laten verlopen:
Voertuig op voorbehouden plaatsen parkeren
Beperkt aantal verwanten toelaten (kan veranderen tav toestandsverbetering of
organisatorische verbeteringen)
Begeleiders in behandelkamer of wachtzaal laten voor privacy te garanderen
Correcte communicatie om misverstanden te vermijden
Minimale vereisten op vlak van infrastructuur voor
spoedgevallenzorgen
Op vlak van infrastructuur zijn er vereisten bij wet- en regelgeving bepaald
‘Gespecialiseerde spoedgevallenzorg’: aparte voetgangersingang, een overdekte en verwarmde
ambulancehal, een onthaal en wachtzaal, personeelsruimtes, onderzoekslokalen voor de
spoedpatiënten, waaronder minstens twee bedden voor de opvang van patiënten in kritieke toestand,
een isolatieruimte voor psychiatrische patiënten en minstens vier bedden voor een tijdelijke
observatie van patiënten, lokaal dat kan gebruikt worden voor de triage bij massale toestroom van
slachtoffers bij een ramp
Sommige diensten hebben nog extra bovenop wettelijk eisen bv. medische beeldvorming en/of CT-
scan of hebben hyperbare zuurstofkamer
Ingang
Duidelijk aangegeven zodat iedereen snel kan vinden in geval van nood
Internationaal kleur: rood als opvallend signaalkleur
Aparte voetgangerstoegang en afsluitbare ambulancegarage is wettelijk vereist
Wachtzaal
Minder dringende aandoeningen even wachten voordat ze geholpen worden
Grotere diensten kunnen over meerdere aangepaste wachtzalen beschikken voor patiëntgroepen
Triageruimte
Elke pt wordt in triage geplaatst om snel dringendheid van aandoening te beoordelen
Voorzien van apparatuur om vitale parameters te controleren
Onderzoeks- en behandelruimtes
Individuele kamers om privacy te garanderen (‘boxen’)
Vaak georganiseerd in zones voor verschillende patiëntengroepen
,Opdeling in zones kan ook gebaseerd zijn op ‘wandelende pt’ en ‘liggende pt’
Ook vaak aparte zone voor kinderen aangepast met knuffels en tekeningen
Triagevpk bepaalt wie in welke zone terechtkomt: belangrijk functie in het geheel
Voordeel: patiëntstromen kruisen elkaar niet
Shockrooms of reanimatiekamers
= traumakamers, acute kamers, crashrooms… (afhankelijk van ziekenhuis)
Geavanceerde apparatuur om te reanimeren, vitale functies te bewaken of te ondersteunen:
Beademingsapparatuur
Manuele monitor-defibrillator
Apparatuur voor monitoring
…
Ook bijhorende faciliteiten bv. tillift aan het plafond
Elke ‘gespecialiseerde spoedgevallendienst’ moet beschikken over minstens 2 bedden voor kritieke pt
en dus 1 of meer shockrooms ter beschikking
Grote spoeddiensten: onderscheid tussen traumakamers voor zwaargewonde pt & shockrooms voor
opvang van pt met ernstige niet-traumatische problemen (bv. neurologisch of internistisch)
Observatieruimte
Doel tijdelijke observatie om te beslissen of pt naar huis mag of zal opgenomen worden in
ziekenhuis (minstens 4 bedden ter beschikking)
Specifieke lokalen
Gespecialiseerde onderzoeks- en behandelruimtes: bv. oogheelkundig lokaal of
gynaecologisch lokaal
Gipskamer
Isolatiekamer: bv. agressieve pt OF pt met mogelijks gevaarlijke besmettelijke ziekte
(verplicht)
Badkamer (verplicht), doucheruimte of spoelruimte
Eigen voorzieningen kunnen: medische beeldvorming, CT-scanner
Alle behandelkamers moeten groot genoeg zijn dat er mobiel röntgentoestel kan worden gebruikt
Elke dienst moet over 1 lokaal beschikken in buurt van ambulanceonthaal
Minimumvereisten op vlak van materiaal voor functie
spoedgevallenzorgen
Alle “gespecialiseerde spoedgevallendiensten” moeten beschikken over:
Apparatuur voor monitoring
Aspiratie
Beademing
EKG-toestel
Voldoende draagbare zuurstofflessen en brancards
Voorraad rode bloedcellenconcentraat en plasmavervangmiddelen
Voldoende medicatie
Alle “eerste opvang van spoedgevallen” heeft minder vereisten:
Voldoende medicatie en plasmavervangmiddelen
Vaste zuurstofbron
, Apparatuur voor aspiratie
Reanimatiekar
Binnen ziekenhuis moet wel voorraad O-Rh-negatief rode bloedcellenconcentraat en mobiel apparaat
voor beeldvorming beschikbaar zijn. Ook moeten ze beschikken over eigen, onafhankelijke telefoonlijn
Personeel op spoedgevallendienst
Multidisciplinaire team
Gespecialiseerde spoedgevallenzorg
Grote groep artsen, artsen in opleiding, vpk, studenten, logistieke medewerker, onthaalmedewerkers,
vrijwilligers, security, sociale- en pastorale diensten, tolken…
Stellen van diagnose met behandeling van pathologie en soms behandeling op terrein van oa:
Enterologie, longziekten, neurologie, neurochirurgie, kindergeneeskunde, oncologie,
endocrinologie, geriatrie, gynaecologie en verloskunde…
Diversiteit en aspect ‘onvoorzien’, niet geplande, maar soms acute zorgverlening vereist heel wat
collega’s
Onderlinge communicatie is belangrijk samenwerking en optimale patiëntenzorg
Bijzondere opleiding en training vereist:
Zeer uitgebreide theoretische kennis
Uitvoeren van specifieke handelingen
Hanteren van eenvoudige tot hightech levensreddende apparatuur
Omstandigheden gekenmerkt door:
Moeten maken van keuzes
Gevoelens van emoties
Sterke tijdsdruk
Werken onder stress
Doel kansen op herstel of overleving optimaliseren
Personeel “gespecialiseerde spoedgevallenzorg” verantwoordelijk voor opleiding reanimatie aan
overige ziekenhuispersoneel
24u/24u: 1 arts aanwezig met specifieke kwalificaties & 2 vpk (1 met bijzondere beroepstitel OF 5 jaar
ervaring)
Arts: mag permanentie niet combineren met andere ziekenhuisafdelingen en niet langer dan 24u aan
een stuk permanentie vervullen (uitzondering van MUG: speciale voorwaarden)
Eerste opvang voor spoedgevallen
Diensthoofd van functie moet erkend arts-specialist in urgentiegeneeskunde of specifieke opleiding
hebben hij is verantwoordelijk voor opleiding van rest van het personeel van de functie
24u/24u: 1 arts en 1 verpleegkundige
Verschillende functies voor vpk
Triageverpleegkundige
MUG 1 verpleegkundige + MUG 2 verpleegkundige
PIT-verpleegkundige
Vpk U1 zone of rode zone
Vpk U2 of gele zone
Vpk U3 of groene zone