Retorische analyse van culturele
narratieven
Inhoud
~1~
, Module 1
Module 1: Theoretisch kader (week 23 – 25)
Hoe bepaalt taal mee onze blik op de wereld?
~2~
, Kaders over taal, retoriek, verhalen en ideologie (< retorische theorie,
discoursanalyse & narratieve theorie)
Les 1: Door een andere bril
Hoe gaat het met jullie
introductie-oefening: Kies een schilderij waarmee je je identificeert en post het cijfer in de
chat
Deze les
Intro: Onze bril op de wereld
Retoriek & verhaal: voorbij negatieve definitie
Enkele ‘constructieve’ perspectieven
o Taal en symbolen die tot verandering leiden
o Constructie van een discours
o Kritische studie van taalgebruik
Identificatie en luisteren
(zie PowerPoint Lessen, opdrachten & afspraken)
Overzicht van de lessen
Overzicht van de evaluatie
Doelstellingen
Tips voor online onderwijs
Intro: onze bril op de wereld
in deze les, uitnodiging...
om te denken, om open te kijken naar de inhouden van dit vak. Deze 1ste les wil
een ‘voorproefje’ zijn.
Dit vak wil jullie bepaalde perspectieven meegeven over enkele centrale
concepten: de impact van taal en verhalen op hoe mensen handelen en kijken.
Taal is niet zomaar een spiegel, maar bepaalt onze blik op die wereld: taal
construeert hoe we kijken.
Laat ons even filosoferen …
denkoefening: Dit is een straat in Brussel. Waar gaat je aandacht naar toe of waar kijk je
naar als …
Toerist op een city-trip in Brussel: de hotspots van in je reisgids
Werknemer die te laat is voor een vergadering: de digitale borden met het uur op
Politie-agent die patrouileert: de personen die zich begeven in het verkeer
besluit: afhankelijk van de rol die je opneemt bekijk je je omgeving op een andere manier
On Looking: eleven walks with expert eyes
Alexandra Horowitz loopt door New York in gezelschap van verschillende deskundigen
~3~
, een stadssocioloog, een kunstenares, een geoloog, een arts, een hond en een
peuter
Als we leren het alledaagse op een andere manier te bekijken en de observatie
van trivialiteiten' beoefenen, blijkt dat we in de wereld veel meer kunnen
waarnemen dan we aanvankelijk dachten.
aimed to knock myself awake. I took that walk “around the block”—an ordinary
activity engaged in by everyone nearly every day—dozens of times with people who
have distinctive, individual, expert ways of seeing all the unattended, perceived
ordinary elements I was missing. Together, we became investigators of the ordinary,
considering the block—the street and everything on it—as a living being that could be
observed.
brillen
Verschillende mensen kijken dus anders: bioloog, geoloog, typograaf, kunstenaar,
socioloog,
Déformation professionnelle: de neiging om te kijken vanuit het perspectief
van zijn functie
Waar we aandacht voor hebben (cfr. denken): iedereen vertelt een ander verhaal
Keuze voor een andere taal: bv. benoemen in bepaald jargon
Besluit: verschillende mensen kijken dus anders
Bv: Een vogelkenner zal wijzen op gemaakte nesten, overvliegende vogels, het gefluit
van een jong
denkoefening: Stel, je reist naar San Francisco. Op je kaartje is het vijf straten van het
hotel naar het museum. Je denkt dit wel op enkele minuten te kunnen doen.
Waarom heb je ongelijk?: Stadskaarten zijn gemaakt voor automobilisten, een
steile straat bergop is een enorme uitdaging voor een voetganger maar in veel
mindere mate voor bestuurder van auto.
Voor wie werden stadskaarten gemaakt? Welke doelen, waarden, … hangen eraan
vast? Betekenis
Betekenis ontstaat door de manier waarop iets gerepresenteerd wordt in ‘taal’:
Iets benoemen in een taal = competentie & blinde vlekken?
“we give things meaning by how we represent them – the words we use about them,
the stories we tell about them, the images of them we produce, the emotions we
associate with them, the ways we classify and conceptualize them, the values we
place on them.” (Stuart Hall, 1997, p. 3)
A way of seeing is also a way of not seeing —a focus upon object A involves a neglect
of object B.- Retoricus Kenneth Burke, Permanence and Change (1935)
Taal = Perspectief
Onze taal bepaalt ook hoe we kijken naar de wereld. Wat kunnen we benoemen en
wat niet; in welke richting stuurt taal onze aandacht. Hoe richten woorden als
“migratie-crisis”, “leerwinst”, … onze blik op bepaalde elementen en niet op
andere?
~4~
