KWANTITATIEF CRIMINOLOGISCH ONDERZOEK (TRAJECT 6SP)
Inhoudsopgave
College 1 (15-02-2022).............................................................................................................................................................................................3
Algemene mededelingen ..............................................................................................................................................................................3
College 2 (22-02-2022) .............................................................................................................................................................................................3
Inhoud van dit vak .........................................................................................................................................................................................3
Welke problemen zijn voor criminologen relevant/ belangrijk ...............................................................................................................3
Problem solving = antwoord formuleren ....................................................................................................................................................3
Theorie = een antwoord op een vraag ........................................................................................................................................................4
Een theorie komt tot stand door het voeren van een “wetenschappelijk onderzoek”: ........................................................................4
Karl Popper over wetenschap en de theorie van Robert Agnew: ............................................................................................................4
Hoe begin ik aan een onderzoek? ................................................................................................................................................................5
Wat houdt een literatuurstudie in en wat is het belang ..........................................................................................................................6
De structuur/stappen van een literatuurstudie .........................................................................................................................................6
Systematic review..........................................................................................................................................................................................7
College 3 (01-03-2022) .............................................................................................................................................................................................9
Hoe begin ik aan een empirisch onderzoek ................................................................................................................................................9
Is de vraag uit mijn probleemstelling geschikt voor een kwantitatief onderzoek? ............................................................................10
Verschillende soorten onderzoeksvragen .................................................................................................................................................10
Ethiek ............................................................................................................................................................................................................11
Haalbaarheid ...............................................................................................................................................................................................11
College 4 (08-03-2022) ...........................................................................................................................................................................................12
Is er sprake van causaliteit? .......................................................................................................................................................................12
Is er een 3e beïnvloedende variabele? ......................................................................................................................................................13
3 soorten kwantitatief onderzoek .............................................................................................................................................................13
Onderzoeksontwerp ....................................................................................................................................................................................14
Wat is een survey onderzoek .....................................................................................................................................................................15
College 5 (15-03-2022) ...........................................................................................................................................................................................17
Experimenteel onderzoek ...........................................................................................................................................................................17
Wat is een quasi-experiment .....................................................................................................................................................................19
Pre-experiment ............................................................................................................................................................................................20
Overzicht van alle besproken onderzoeksontwerpen .............................................................................................................................21
College 6 (22-03-2022) ...........................................................................................................................................................................................22
Eenheden, populatie en steekproef ...........................................................................................................................................................22
Onderzoekseenheden duidelijk definiëren ...............................................................................................................................................22
Aselecte steekproeven ................................................................................................................................................................................23
Selecte steekproeven ..................................................................................................................................................................................24
Omvang van een steekproef ......................................................................................................................................................................25
Werving respondenten ...............................................................................................................................................................................25
Non-respons .................................................................................................................................................................................................25
Hoe verzamel je gegevens ..........................................................................................................................................................................25
Operationaliseren ........................................................................................................................................................................................25
1
, Wanneer gebruik je welke dataverzamelingsmethode? ........................................................................................................................27
College 7 (29-03-2022) ...........................................................................................................................................................................................28
Hoe verzamel je gegevens? ........................................................................................................................................................................28
Interviews en vragenlijsten ........................................................................................................................................................................28
Observatie ....................................................................................................................................................................................................28
Werking gestructureerd/ ongestructureerd dataverzameling bij de verschillende dataverzameling methoden ...........................29
Dataverzamelen kan zowel op een direct als indirect manier gebeuren .............................................................................................29
Betrouwbaarheid .........................................................................................................................................................................................30
Validiteit .......................................................................................................................................................................................................30
Hoe rapporteer je je onderzoek? ...............................................................................................................................................................30
2
,College 1 (15-02-2022)
Algemene mededelingen
Basisboek methoden en technieken:
- We volgen het boek ook in les + openboek examen
- Tot aan de paasvakantie zijn hoorcolleges van module 1
De doelstellingen van traject 6SP luiden als volgt:
- De studenten kennen de verschillende fasen van een kwantitatief onderzoek
- De studenten leren kritisch reflecteren over de verschillende stappen van een kwantitatief onderzoeksproces
- De studenten kunnen de resultaten van een kwantitatief onderzoek in de criminologie kritisch beoordelen.
Module 1:
- Probleemstelling, onderzoeksontwerp en rapportage
- Alles wat met analyse te maken heeft en praktische, hoeven wij niet te kennen.
Evaluatievorm traject 6 SP:
- Examen in juni (open en gesloten vragen): MC en kennis, inzichts- en toepassingsvragen
- Openboek examen (boek, notities, slides)
College 2 (22-02-2022)
Inhoud van dit vak
Dit is een vak over methodes van onderzoek. Docent gaat uitleggen wat wetenschap betekent en wat het betekent een onderzoek
te doen. Wat is het ruimere kader waarin dit vak moet worden gezien?
Wetenschap is een activiteit waarbij we problemen gaan oplossen, het is meer dan een reeks technische procedures.
Criminologische wetenschappers houden zich bezig met het oplossen van problemen en ze verschillen met andere
wetenschappers in de soort problemen waar ze zich mee bezighouden. Maar in essentie zijn alle wetenschappers bezig met
dezelfde activiteit, namelijk: het probleem identificeren en trachten daar een oplossing voor te vinden.
Een probleem identificeren doe je door vragen te gaan stellen en vervolgens proberen we antwoorden op die vragen te formuleren.
Het formuleren van antwoorden zijn wel verbonden aan een aantal specifieke criteria.
Wetenschap is:
- Probleem identificeren door het stellen van vragen hieromtrent
- Vervolgens antwoord formuleren op de vragen/ vraag door het volgen van een bepaald proces
Welke problemen zijn voor criminologen relevant/ belangrijk
Er bestaan vier grote categorieën van problemen die belangrijk zijn voor criminologen:
1. Hoe komen definities van deviantie tot stand? (Waarom omschrijven we iets als zijnde afwijkend/deviant?). Waarom
veranderen er normen en regels (denk aan legalisering drugs)?
2. Wie overtreedt normen en waarom (en wie is het slachtoffer= victimologie)? We zoeken antwoorden op de oorzaken
van criminaliteit. Waarom plegen mensen criminele feiten?
3. Hoe reageren we op normovertredingen? Eens mensen criminele feiten plegen, hoe reageren wij daarop. Denk aan
ontstaan gevangenissen, politiesysteem, private bewaking.. = maatschappelijke reacties op het criminaliteitsprobleem.
4. Wat zijn de effecten van die reactie? Studie naar hoe een samenleving omgaat met criminaliteit en de effecten daarvan.
Wat zijn de concrete gevolgen van het opleggen van gevangenisstraf? Wat is het effect van bepaalde politie strategieën?
Problem solving = antwoord formuleren
Wanneer is een probleem opgelost? Op het einde van een wetenschappelijk proces wordt er een antwoord geformuleerd. Dat is
een voorlopig oplossing van het criminologische probleemstelling. Dit antwoord is voorlopig want een antwoord dat we vandaag
geven is misschien na 10 jaar niet meer van toepassing. Om een antwoord te formuleren op de criminologische probleemstelling,
doorloop je een proces. Je kunt dit doen op verschillende manieren:
- kwantitatief onderzoek
- kwalitatief onderzoek
- mixed method benadering (combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek)
o vb. mixed method uit handboek: “een open interview houden met de vastgoedeigenaar en een vragenlijstonderzoek doen
onder de studenten”
3
,Theorie = een antwoord op een vraag
In wetenschappelijk taalgebruik wijkt het begrip “theorie” af van de betekenis van het woord in onze dagelijkse spreektaal.
o In onze dagelijkse spreektaal betekent theorie een soort speculatie/ verzinsel/ veronderstelling.
o betekenis “theorie” in de wetenschap: Een theorie is een antwoord op een vraag. Een theorie is het best mogelijke
antwoord dat wetenschappers op een bepaalde vraag kunnen geven.
o Uitleg theorie in handboek: p. 72
Een theorie komt tot stand door het voeren van een “wetenschappelijk onderzoek”:
- We voeren wetenschappelijk onderzoek om antwoorden die we al weten te verfijnen OF het weerleggen ervan
- We dienen onze kennis te onderwerpen aan de strengst mogelijke test om onze kennis over een bepaald onderwerp te
verbeteren. Het proberen weerleggen of falsifiëren van de antwoorden die we formuleren op onze vragen (=
wetenschappelijk kritiek)
- als het antwoord (theorie) de test doorstaat, mogen we dat antwoord voorlopig blijven geven. Als het die test niet doorstaat,
moeten we op zoek naar betere antwoorden. Er zijn dus theorieën die kritieken volstaan, en theorieën waar nog geen
eensgezindheid over bestaan.
Karl Popper over wetenschap en de theorie van Robert Agnew:
Karl Popper
Karl Popper, wetenschapsfilosoof, heeft aangetoond dat wetenschap een proces is dat werkt via falsificatie. Wetenschappelijke
theorieën moeten zo duidelijk mogelijk omschrijven zijn, zodat ze weerlegbaar kunnen worden. Met andere woorden: een
wetenschappelijk antwoord op een vraag, is een antwoord dat je kunt bekritiseren en weerleggen. Enkel door het kunnen geven
van kritiek kunnen we onze theorieën verbeteren: wetenschappelijk vooruitgang is een continu proces waarbij we antwoorden
continu onder vuur nemen.
Theorie van Robert Agnew:
- Vraag: “Waarom plegen mensen criminaliteit?”
- Antwoord: “algemene spanningsbenadering” is de wetenschappelijke antwoord/theorie die Robert Agnew hierop heeft
gegeven.
* * Er zijn natuurlijk ook andere antwoorden/ theorieën mogelijk op deze
vraag waar een heel wetenschappelijk proces achter zit. Met de tijd worden
bepaalde antwoorden niet meer zinvol. Criminologen zijn vandaag niet eens
over wat het definitieve antwoord is op de bovenstaande vraag “waarom
plegen mensen criminaliteit”.**
Robert Agnew geeft een antwoord (theorie) op de vraag “waarom plegen
mensen criminaliteit”. Volgens Agnew is dat het gevolg van een aantal
negatieve spanningen (strains). Volgens Agnew is het ontstaan van
criminaliteit een coping mechanisme: mensen ervaren een aantal
spanningen, dat leidt tot negatieve emoties, die emoties leiden tot het
plegen van criminele feiten. De kans op dit proces (plegen criminele feiten)
verhoogt aanzienlijk wanneer er bijvoorbeeld weinig toezicht is, de manier
waarop je zelf met spanningen kan omgaan en de neiging die je hebt bij
negatieve emoties om te zetten in gewelddadig gedrag.
Met dit bovenstaande voorbeeld (theorie van Robert Agnew) moeten we beter begrijpen wat Karl Popper bedoelt:
- We moeten op verschillende elementen van een theorie kritiek kunnen leveren: “is het zo dat mensen criminele feiten plegen
omdat ze negatieve emoties hebben?”
o Dit is een voorbeeld van een vraag/ kritiek die je heel concreet kunt onderzoeken en eventueel tegenspreken/ falsificeren.
- Sommige mensen hebben plezier aan het plegen van criminaliteit. Theorie van Robert Agnew geeft hier geen verklaring voor,
hij baseert zijn theorie op negatieve emoties van mensen.
4
,Hoe begin ik aan een onderzoek?
Stap 1: Formuleer een voorlopige probleemstelling .
Handboek p. 15-24
Een voorlopige probleemstelling bestaat uit 2 eenvoudige vragen:
- Wat wil je weten? (identificeren probleem)
- Waarom is die vraag belangrijk? Je formuleert een probleemstelling
omdat je een bepaald doelt hebt (je wilt een bijdrage in iets hebben
of iets vergemakkelijken, verbeteren of oplossing bieden).
In deze stap hoeft de probleemstelling nog niet geheel in lijn te zitten met
de wetenschap of uit wettenschappelijke teksten. Het gaat om het
selecteren van een probleem.
- Een voorlopige probleemstelling kan gevraagd of opgelegd worden
door een opdrachtgever, ze kan ontstaan omwille van een
maatschappelijke gebeurtenis/ relevantie, op basis van persoonlijke
interesses of op basis van voorgaand wetenschappelijk onderzoek.
Voorbeeld formulering voorlopige probleemstelling: “ik wil weten hoe we
recidive bij daders kunnen voorkomen? Ik las in een interview met een
expert dat we daarover weinig weten in dit land”.
- Je moet dus vertrekken vanuit het stellen van een “vraag”
Stap 2: literatuuronderzoek
Handboek p. 24-25
In deze stap ga je oriënteren via literatuuronderzoek (ook wel bronnenonderzoek). Is er al informatie aanwezig?
Nu je in je voorlopige probleemstelling, een voorlopige vraagstelling hebt geformuleerd én je hebt uitgelegd waarom die vraag
belangrijk is, ga je kijken wat in de literatuur allemaal over je vraag bekend is. M.a.w. je start een literatuuronderzoek op basis van
je voorlopige vraagstelling om te kijken of er bestaande informatie bestaat.
Hoe start je met je literatuuronderzoek? Kijk eerst goed naar je voorlopige vraagstelling:
Voorbeeld: “Ik wil weten hoe we recidive bij daders kunnen voorkomen. Ik las in een interview met een expert dat we daarover
weinig weten in dit land. Ik ga nu eerst in de wetenschappelijke literatuur onderzoeken wat we allemaal weten over het voorkomen
van recidive bij daders”.
Stap 3: bevindingen uit de literatuur
“Wat is het nut van bestaande informatie” (handboek p. 25-26)
Je voorlopige probleemstelling bepaald waar je naar op zoek gaat in de literatuur. Afhankelijk van je vraag vind je in de literatuur:
- Inhoudelijke informatie , m.a.w. waarop baseren andere onderzoekers hun theorie? (vb. “wat weten we over slachtofferschap
bij zedenfeiten” of “wat weten we over het voorkomen van recidive” of “welke vragen of thema’s zijn vandaag aan de orde
in terreuronderzoek?”).
- Welk onderzoeksopzet hebben andere onderzoekers gebruikt voor gelijkaardig onderzoek? (vb. “hoe doe je onderzoek naar
slachtofferschap bij zedenfeiten?”)
- Hoe meten en definiëren onderzoekers vergelijkbare kenmerken?
Hoe ga je op zoek naar informatie? (handboek p. 26-31)
1. Begin met het vertalen en definiëren van je onderzoeksbegrippen
- Begin niet zo maar in het wilde weg te zoeken.
- Omschrijf eerst goed je onderzoeksbegrippen en vertaal die begrippen in concrete onderzoekstermen/ keywords voordat je
gaat zoeken in databases. Je moet helder en duidelijk zijn wat betreft de manier waarop je hebt gezocht. Dit is heel belangrijk.
Want iemand die jou stuk gaat lezen of beoordelen gaat dan zien waarom je bepaalde belangrijke literatuurartikelen niet hebt
gevonden.
2. Bepaal je inclusie en exclusiecriteria
- Eens dat je je onderzoek vertaald hebt sleutelwoorden ga je kijken naar waar je gaat zoeken naar literatuur.
- Waar ga je zoeken (vb. welke databases) en waar ga je niet zoeken?
- Het kan zijn dat er teveel informatie beschikbaar is en dus een afbakening moet gaan doen. Dit heet de inclusie en
exclusiecriteria.
o Je beslist bijvoorbeeld om alleen maar te zoeken op één database, dit is een bewuste keuze dat je vooraf maakt. De
beoordelaar van je onderzoek kan dan bijvoorbeeld zeggen dat die niet eens is met deze beslissing, MAAR je onderzoek is
een reflectie van de literatuur die je in de betreffende database hebt gezocht. M.a.w. het is belangrijk dat je eerlijk
aangeeft hoe je onderzoekt en welke database je hiervoor gebruikt.
5
, - Vanaf wanneer? Het is niet relevant om nu te zoeken naar oorzaken van terrorisme anno 2022 uit literatuur van 40 jaar
geleden. Je moet opzoek gaan naar literatuur die vandaag relevant en recent is en de stand van zaken omtrent de oorzaken
van terrorisme omvat. Wat betreft inclusie en exclusiecriteria beperk je je dus tot bepaald aantal (zoek)jaren omdat je de
“state of the art” (huidige stand van zaken) wilt weten.
- Focus op wetenschappelijke bijdragen die je in staat stellen om je zo snel en grondig mogelijk te oriënteren m.b.t. je
onderwerp (je vraag). Vb. recente reviews (Campbell Collaboration).
3. Kies een goede zoekstrategie
- Zoek bijvoorbeeld niet alleen op onderwerpen, maar ook op belangrijke namen..
4. Controleer op volledigheid
- Neem het recentste artikel met hetzelfde onderwerp als jou onderzoeksvraag. Als je minstens 80% van de daarin vermelde
bronnen hebt gevonden en verwerkt, ben je aardig up to date.
Stap 4: Formuleer een (definitief) probleemstelling (handboek p. 31)
je kan pas een definitieve probleemstelling formuleren na verkenning van de literatuur. D.w.z. dat je nu in staat bent een vraag
te stellen die het best aansluit bij de meest actuele stand van zaken in de wetenschap over je thema.
- Wat wil ik weten?
- Waarom wil ik dit weten?
Stap 5: Hoe ga ik mijn vraag beantwoorden?
Je kan de hoofdvraag die uit de definitieve probleemstelling voortvloeit nu gaan beantwoorden op basis van eigen empirisch
onderzoek of op basis van bestaande data of een volwaardige literatuurstudie:
- Empirisch onderzoek: na literatuuronderzoek beslis je een empirisch onderzoek te doen (hier gaan we nu verder niet op in,
komt later terug)
- Geen empirisch onderzoek: Het kan zijn dat je tijdens de literatuuronderzoek erachter komt dat er veel literatuur aanwezig
is. Dan kun je het beste kiezen voor
o een algemene literatuurstudie te doen; of
o een literatuurstudie die aan zeer strenge eisen moet voldoen (dit heet systematic review).
Let op: er is dus een verschil tussen het schrijven van een literatuurverkenning om een definitieve probleemstelling te formuleren
(“een state of the art schrijven”) en het schrijven van een volwaardige literatuurstudie.
Een volwaardige literatuurstudie is niet gewoon een opsomming van literatuur, maar vraagt duidelijkheid over de manier waarop
je een literatuurstudie uitvoert (zoekstrategie en selectiecriteria) en vereist een evaluatie van je bevindingen. Een systematic
review stelt doorgaans specifieke (strengere) eisen aan een literatuurstudie (vb. wanneer de literatuurstudie uitspraken wil doen
over de effectiviteit van een interventie). Handboek p. 190
Wat houdt een literatuurstudie in en wat is het belang
- Een betrouwbaar antwoord geven op een specifieke vraag: een antwoord waarvan we weten hoe het tot stand gekomen is.
- Identificeren van lacunes in onze kennis (wat weten we nog niet): de lacunes kunnen aanleiding geven tot een onderzoek.
- Hoe sterk en betrouwbaar is onze bestaande kennis? Er is wel veel literatuur aanwezig, maar wat is de waarde ervan, kunnen
we er op rekenen dat het de werkelijkheid weerspiegelt?
- Hoe verhoudt mijn werk zich tot het reeds bestaande werk?
- Conflicten in de literatuur identificeren en oplossen: concurrerende perspectieven in de literatuur.
De structuur/stappen van een literatuurstudie
- Een gewone literatuurstudie vertrekt vanuit een vraag die wordt geformuleerd. Leg uit waarom die vraag belangrijk is
(probleemstelling)
- Om je hoofdvraag te kunnen beantwoorden, deel je die vraag op in subvragen (outline van je literatuurstudie)
- Kritische evaluatie van je bevindingen (wat zijn de beperkingen van je onderzoek?)
- conclusie: antwoord op je initiële hoofdvraag
Merk op: hier vind geen eigen onderzoek plaats (in de zin van het verzamelen van data kwalitatief of kwantitatief) zoals dat
gebeurt bij een empirisch onderzoek. Want we zoeken naar een antwoord via een literatuurstudie.
6