STEM-didactiek
1. Inleiding
STEM = Science, Technology, Engineering, Mathematics
Een modegril of uitdaging?
Huidige maatschappij heeft nood aan jongeren die beschikken over technische basiscompetenties
Strijd aan met maatschappelijke uitdagingen.
STEM is dus een noodzaak.
vertaald in STEM-actieplan en STEM-kader: houvast bij het uitwerken van STEM-onderwijs
Uitdagingen om de kwaliteit na te streven:
- 1ste uitdaging: Inhoudelijke en didactische opbouw
- 2de uitdaging: doelgericht, evenwichtig en geïntegreerd werken
- 3de uitdaging: meer afstemming en samenwerking binnen onderwijsteam
Noodzakelijk om onderzoekend, probleemoplossend, creatief denken te bevorderen.
Nood aan onderwerpen die betrekking hebben op hun eigen leven in functie van hun motivatie.
Waarom is STEM belangrijk?
Leven in een snel veranderende kennismaatschappij.
technologische, wetenschappelijke en ICT-ontwikkelingen hebben steeds een grotere invloed op ons
dagelijks leven.
STEM-onderwijs zal ervoor moeten zorgen dat kinderen en jongeren zich betrokken voelen bij
debatten rond wetenschappen en techniek.
21ste eeuw denken en handelen: aandacht aan het probleemoplossend/ onderzoekend leren en
werken.
Over heel de wereld willen we de burgers de nodige STEMvorming en STEM geletterdheid bezorgen
zodat ze kunnen deelnemen aan de huidige kennismaatschappij.
STEM integreren belangrijk voor latere professionele leven op de arbeidsmarkt, positieve invloed op
het latere persoonlijk functioneren van jongeren.
Zo breed mogelijk inzetten op STEM omwille van economische, maatschappelijke en
persoonsgebonden redenen.
,Kinderen jonge leeftijd:
- Nieuwsgierig naar wereld rondom zich
- Vanuit zichzelf ondernemend
Open onderzoekende houding te stimuleren
STEM actieplan om jongeren aan te trekken om aan STEM te doen
- 2012 tegen 2020 8 doelstellingen realiseren: STEM aantrekkelijk maken, Leerkrachten
ondersteunen, meer meisjes,…
STEM kader referentiekader voor leraren en directies, inzicht verschillende componenten, richt
gevende principes en doelstellingen.
- Door samenwerking verschillende stemonderzoekers
- Vlaamse regeerakkoord 2019 2024 erkent nog steeds belang STEM
- Nieuwe ambitie: vergroten STEM bij de Vlaming
- Nieuw Ambitieus actieplan 2020 2030
o Kritisch over weinig concrete karakter en gebrek afstemming onderwijs
o Inzet op 2 sporen
STEM geletterdheid alle burgers
STEM specialisatie voor toekomstige arbeiders
STEM activiteit
- Probleem
- Brainstorm
- Ontwerpen en onderzoeken
- Testen
- evalueren
, 2. Een kader voor het stem in het
basisonderwijs
STEM in het buitenland
= een internationaal letterwoord dat een waaier aan technologische, technische en exact-
wetenschappelijke en wiskundige opleidingen en beroepen bevat.
Wereldwijd zijn er nieuwe technieken in land- en tuinbouw die ervoor zorgen dat er groenten
geteeld kunnen worden, er worden steeds nieuwe apparaten ontwikkeld die bijvoorbeeld in
ziekenhuizen gebruikt worden om levens te redden, er zijn steeds compactere computers, … .
Wereldwijd voeren wetenschappers onderzoek; ingenieurs die steeds verder gaan in onze kennis en
de grenzen ervan verleggen.
Wereldwijd wordt er les gegeven door onderwijzers, coachen, professoren die gemotiveerd zijn en
levenslang bijleren en die mensen elke dag motiveren voor deze verschillende disciplines.
STEM in het Vlaamse onderwijs
Wat is STEM?
internationaal gekend letterwoord voor de domeinen/disciplines
- wetenschappen (Science)
- techniek (Technology)
- engineering (E)
- wiskunde (Mathematics).
4 domeinen worden gezien als één samenhangend geheel dat ingezet wordt om complexe vragen en
levensechte problemen op te lossen.
Binnen STEM-onderwijs is het belangrijk dat
- kinderen gemotiveerd zijn en dat er aandacht besteed wordt aan sociale interactie.
- Kinderen moeten in staat zijn om met elkaar in gesprek te gaan zodat ze een oplossing voor
het probleem vinden.
- aandacht aan kennis, strategieën en expertise van het onderwerp.
o belang dat de kennis en vaardigheden waarover het kind beschikt aangesproken
wordt om daaraan nieuwe kennis en vaardigheden te koppelen.
nood aan kwaliteitsvol onderwijs om een aantrekkelijk aanbod te voorzien zodat kinderen zich in
STEM kunnen verdiepen.
Het STEM-onderwijs moet aansluiten bij de waarden, interesses en de leefwereld van de kinderen
waarbij er steeds voldoende aandacht is voor de integratie van de STEM-componenten.
Belangrijk dat de kinderen de STEM-processen op een creatieve manier ervaren.
, Wetenschap in de basisschool
- geluid
- elektriciteit
- magnetisme
- licht en kleur
- huishoudelijke activiteit
- hoog, hoger, hoogst
onderzoeken staat centraal:
- aansluiten voorkennis
- denkbeelden verwoorden, voorspellingen doen
- actief nadenken over
- stimuleren tot verwondering, vragen stellen gefascineerd raken
- ontdekken, verbanden leggen, wat als…
- proces is belangrijk
Techniek in de basisschool:
- ontwerpen staat centraal
o wetenschappelijke kennis en materialenkennis gebruiken in functie van een behoefte
o focus op ontwerpproces
o 3 belangrijke zaken
Hanteren materialen
Inzicht gebruik en werking techniek
Belang maatschappij
Techniek = bedenken, maken, hanteren, verbeteren van werktuigen om onze mogelijkheden te
vergroten of onze beperkingen op te heffen
Technologie = gepast gebruiken van inzichten uit de wetenschap om bij technische handelingen de
juiste beslissingen te nemen.
Technische geletterdheid= techniek hanteren, begrijpen en duiden
Engineering in de basisschool:
- Optimaliseren: evalueren en bijsturen van een concreet praktisch probleem
- Kennis uit wiskunde en wetenschap in samenspel met technieken en technologieën
- Rekening houdende met praktische en economische problemen en beperkingen
Wiskunde in de basisschool:
Toegepaste wiskunde
- Berekeningen: tellen, sorteren, rangorde
- Relaties wiskundig kunnen uitdrukken en analyseren ( meten, tekenen)