MEUBELCONSTRUCTIE
1. BASISBEGRIPPEN MEUBELCONSTRUCTIE
definitie = bespreekt werkwijze, onderdelen, hoe meubel is opgebouwd
1.1 de verbinding
Verbinding bij meubel = 2/meer onderdelen die aan elkaar worden bevestigd: hoe meer elementen, moeilijker
construct.
→ elementen uit zelfde materiaal = makkelijker verbinden / materiaal bepaald verbinding
Gewenste functie = 3e bepalende functie
1.1.2 de tekening
1e stap = aanzichten, doorsnedes, details → werktekening = alle aanzichten bij elkaar
gearceerde = kops hout
2e stap = analyse om tot juiste constructie te komen
horizontale snede → rood
Verticale snede → blauw
Frontale snede → groen = Deze kleuren geven duidelijkheid
1.2 COURANTE CONSTRUCTIEMETHODEN
Massief hout + plaatmateriaal → verbonden worden door verbindingselementen (drevel, lamel, losse pen, losse veer,..)
Lijmsoort + persmethode = bepalend voor kwaliteit van de verbinding
1.2.1 verbindingselementen
Uit hout: drevel, lamel, losse pen, losse veer & losse zwaluwstaartelement
Uit metaal: nagel, schroef, bout & blindklinknagel
Uit kunststof: losse zwaluwstaartelement
Lijm: koud tegen elkaar, bij houtverbindingselementen (niet-demonteerbaar)
1.2.1.1 koud tegen elkaar
≠ echte verbinding: planken niet in elkaar
* nadeel: planken moeten perfect haaks + recht zijn
* Lijm wordt aangeduid in tekening met 3 bolletjes
* 20 → Duimmaat (bruto 20 à 26, maar omdat planken
afgeschaaft worden gaat er meestal 2 cm (aan elke kant af)
Dikte van een plank is altijd in duimmaat.
Bij massief hout wordt kopshout
gearceerd op 45°
1.2.1.2 drevel (deuvel / deugel)
= ronde houten pen uit massief hardhout (bv. Beukenhout)
* groeven verhogen weerstand bij draaiing, zorgen da overtollige lijm
kan wegvloeien + lijmopp. Groter wordt
* voor sterke constructie: minimum 2 drevels
* (standaardmaten bv. 6x30 , 8x40, 10x50)
1.2.1.3 lamel ( verbindingsplaatsje / koekje )
= platte, ovale schijf uit massief beukenhout (verschillende afmetingen)
uit massief beukenhout
* eenvoudig + snel gemaakt
* Voor hoge breukvastheid → houtdraad hoek van 45° met lengteas
* afgeronde kanten vergemakkelijken inschuiven
* tafelstructuur verbeterd verlijming
* 2 corresponderende groeven gefreesd
1
,1.2.1.4 losse pen
= rechthoekig pen uit massief beukenhout / Sipo (buitentoepassing)
* Afgerond aan beide langszijde & opp is voorzien van structuur.
* 2 corresponderende gaten gefreesd
* Standaard afmetingen bv. 4x20, 10x50 mm
1.2.1.5 losse veer
= op maat door meubelmaker
* uit massief hout / kwaltiteitsvolle tir- / multiplexplaat (berk / beuk)
* Hoeken vd veer afgeschuind (plaatsen te vergemakkelijken).
* Groef gefreesd in het midden vd houtdikte.
*Groef wordt met veer verlijmd (veer → i mm smaller dan diepte
groef zodat nadien goed gesloten kunnen worden)
1.2.1.6 Losse zwaluwstaartelement
* uit kunststof / gelamineerd hout
* in beide verbindingsvlakken zwaluwstaartvormige groeven
gefreesd, daarin wordt zwaluwstaart element gelijmd = connectie
1.2.1.7 nagel
= gemaakt van staaldraad (wordt rechtsreeks in materiaal gedreven)
* uitgevoerde verbinding = vaste constructie
1. Draadnagel met platte kop
(verschillende afmetingen, toegepast bij schrijnwerkerij)
2. Draadnagel zonder kop
(geschikt voor hout, gaatjes achteraf opgevuld met bv. polyester)
3. Nagel voor pneumatisch nagelpistool
(eenvoudig + snel te verbinden)
1.2.1.8 schroef
= vaak gebruikt door meubelindustrie
* verschillende maten en materialen (staal, messing,…)
* kop = enige zichtbare deel (maakt deel uit vh. Zicht)
* verbinding = stevige constructie + demonteerbaar
1. Verzonkenkop houtschroef (met kruisgleuf)
* om niet boven opp. te laten uitsteken (verzonken → voorboren + soevereinen (= schuine
rand aan gat maken)
* Bij schilderwerken → dieper soevereinen (kop dieper verzonken) en opvullen met bv.
polyester.
* Conisch frezen = houtboor met hulpstuk dat boort en soevereind
2. (Bolverzonken) lenskop houtschroef (met zaaggleuf)
toepassen als schroef deel uitmaakt vh zicht (bv. Afdekplaatjes, demonteerbare delen,..)
3. Bolkop schroef (met zaaggleuf)
4. (verzonkenkop) spaanplaatschroef (met kruisgleuf)
* specifiek voor spaan- mdf platen
* Heeft diepe en scherpe schroefdraad die doorloopt tot aan de kop.
5. Systeemschroef (houtschroefdraad maar zonder punt)
Verkrijgbaar in staal en versch. lengtes (bv. 10 of 13mm)
voor monteren meubelbeslag in bestaande rijboringen met diam. 5mm
deze boringen zijn geënt op het 32 mm-systeem
2
, 32 mm - systeem
Voor rijboring worden op voorhand gaten geboord
-> in verticale richting afstand 32 mm (of veelvoud ervan) op verticale
-> in horizontale richting afstand 37 mm vanaf voorzijde
Afstand = gemeten van center tot center (diam. Boorgat = 5 mm )
1.2.1.9 bout
→ indelen in 3 groepen: constructie-, slot- en cilinderbouten
* bout heeft altijd 2 delen → cilindrische staaf en moer
* voorboren = noodzakelijk voor plaatsing van bout
* constructie = stevig + meermaals demonteerbaar
1. Constructie met zeskant-, dop-, vleugelmoer
* Ruim toepassingsgebied voor verschillende materialen.
* als vervanging voor esthetische of praktische redenen kunnen dopmoer of vleugelmoer
dienen
2. Slotbout met zeskantoor en sluitring
→ voor bevestiging hout op hout
* Het vierkant gedeelte onder de kop → belet meedraaien.
* vlakke sluitring voor de moer → verhinderd indringen in het hout
3. Cilinderbout (met binnenzeskant)
* binnenzeskant laat toe kop diep ih hout te draaien (→ voorzijde enige zichtbare deel)
* moer kan vervangen worden door insert
1.2.1.10 inserts voor hout
1. Kunststof mof
→ buitenzijde weerhaken voor verankering in boorgat
binnenzijde metrische schroefdraad voor bevestiging vd bout.
2. Indraaimoer (of rampa)
= vervaardigd uit metaal
→ heeft aan buitenzijde scherpe houtschroefdraad om ih hout te draaien
→ heeft aan binnenzijde metrische schroefdraad voor bevestiging van bout
verkrijgbaar in staal & messing in verschillende afmetingen
bv. D = 10, L= 15, d =M5
3. inslagmoer
→ uit slaat + voorzien van metrische schroefdraad
heeft weerhaken die in hout worden gedreven
A.
1.2.1.11 blindklinknagel
gemaakt uit aluminium
→ bestaat uit nagelbus (holle klinknagel), gemonteerd op stift
*stift = voorzien van inkeping (afbreekplaats)
→ verschillende afmetingen + voor specifieke toepassingen
* kan 2 verschillende materialen let elkaar verbinden (bv. Staal en multiplex)
¨deze verbindingsmethode = bijzonder geschikt wanneer achterzijde vd constructie niet of moeilijk bereikbaar
is (bv. Holle profielen, hoeken)
* vaste constructie die eenvoudig uit te voeren is
3
, bewerkingsvolgorde montage
bindklinknagel wordt aan voorzijde van constructie in boorgat gestoken
stift wordt met speciaal gereedschap teruggetrokken
nagelbus wordt hierdoor aan achterzijde tot stuitkop vervormd
zo wordt breukspanning van stift overschreden en breekt deze af op de inkeping
de te verbinden delen = stevig verbonden
1.2.2 VERBINDINGSTYPE
1.2.2.1 breedteverbinding
toepassing van drevelverbinding bij tafelblad
→ in doorsnede is drevel aangegeven in stippellijn
* Wanneer de constructie niet doorgesneden is geven we dit weer in stippellijn.
* half mm speling aan elke kant van de drevel zodat naad zeker dicht is.
* Dit is een doorsnede van kopshout (wordt aangeduid met arcering 45°) dus geen aanzicht.
* bij boring → altijd centenpunt aangegeven door aslijn
* in bovenaanzicht → aantal drevels aangegeven
toepassing van lamelverbinding bij multiplex
lamel → voor plaatmateriaal ( nu ook massief hout)
losse penverbinding bij massief hout (ook plaatmateriaal)
toepassing van losse veerverbinding ( 2 mogelijkheden )
1. Doorgaande grieven frezen, over volledige lengte vh werkstuk
(van A naar B, veer is zichtbaar op kopse kant vd tafel)
2. Geen doorgaande groeven Frezen
( van C naar D, veer is verborgen maar is moeilijker te maken)
4