OPLEIDINGS- EN
WERKVELDORIËNTATIE DEEL
2 THEORIE
Oriëntatie op het ruime hulpverleningslandschap in
Vlaanderen
femke dietens
,Inleiding
Voorzieningen & diensten bedoeld om het welzijn van de burgers
te optimaliseren uitgebouwd omdat men het hoofd moest
bieden aan specifieke welzijnsnoden en sociale problemen door
overheid opgericht keuze is het gevolg van voortdurende
wisselwerking tussen beleidsmakers en de ontwikkelingen in de maatschappij
Basisbeginselen
België= grondwettelijke staat grondwet zegt
hoe de staat wordt bestuurd
Idee van Montesquieu macht moet verdeeld
worden over diverse instanties met elk een
eigen bevoegdheid
Monarchie= de koning is staatshoofd, maar
heeft een beperkte macht. Heeft bevoegdheden
die hij enkel met zijn ministers kan uitoefenen. grondwettelijke macht gaat over naar de
eerstgeborene
Parlement= heeft de bevoegdheid om wetten te maken, bestaat uit parlementsleden die verkozen
worden door de bevolking. representatieve democratie want bevolking laat zich
vertegenwoordigen door parlementsleden
Parlementair stelsel= enkel de parlementsleden worden verkozen, de ministers en het staatshoofd
niet
Rechtsstaat= de burgers en de overheidsinstanties moet de rechtsregels respecteren. Rechtsregels
ontstaan door de verkozen meerderheid
Overheden
Federale, gedecentraliseerde staat= de hogere overheid wijst een deel van haar bevoegdheden toe
aan andere autonome organen
1) Federale overheid beslissingsbevoegdheid over het grondgebied van het hele land
2) Gemeenschappen culturele eigenheid van de Nederlandstalige, Franstalige en Duitstalige
bevolking beschermen en ontwikkelen cultuur, onderwijs, welzijn, jeugd, gelijke kansen
3) Gewesten kunnen inspelen op de
economische eigenheid van een regie
economie, leefmilieu, water,
energie, werk, openbaar vervoer,
landbouw
4) Provincies provinciaal grondgebied
onderhoud waterlopen,
streekontwikkeling, provinciale
domeinen, onderwijs
5) Gemeenten en steden enkel binnen
dat grondgebied
1
,!Lagere overheden moeten altijd de norm
van de hogere overheid respecteren!
- Grondwet= hoogste norm geen
enkele wet mag uitgevaardigd
worden die in strijd is met de
grondwet
- Wetgevende akten= wetten,
decreten, ordonnanties
- Uitvoeringsbesluiten= vervolg van
wetgevende akten, de
gemeenschaps-, gewest- en
federale regering moeten de
wetgevende akten omzetten in
besluiten
- Provinciale verordeningen
- Gemeentelijke verordeningen
1 Welzijn in de verzorgingsstaat
1.1 Begrip verzorgingsstaat/ welvaartsstaat
1.1.1 Betekenis
Socioloog van Doorn: verzorgingsstaat= de maatschappelijke belichaming van een garantieformule.
De samenleving, georganiseerd als nationale staat, waarborgt alle burgers een redelijk bestaan.
Daartoe houdt de samenleving, geleid en gestimuleerd door de overheid, een uitgebreid stelsel van
voorzieningen in stand die een gevarieerde verzorging van de burgers tot opdracht hebben
Professor Herman Deleeck: welvaartstaat= de samenlevingsvorm van sommige rijke
geïndustrialiseerde landen waarbij een aantal grondrechten van de burger effectief gewaarborgd
worden. Deze grondrechten zijn bedoeld om zijn materiële welvaart en zijn kansen tot ontplooiing te
bevorderen. Dit alles gebeurt binnen de parlementaire democratie en met behoud van de
vrijemarkteconomische productiewijze
2
, 1.1.2 Kenmerken van de welvaartsstaat
Kenmerken uit definitie:
1) Hoog welvaartspeil
hooggeorganiseerde economische ontwikkeling hoge levensstandaard
voorwaarde: voortdurende economische groei en volledige werkgelegenheid
2) Overheidsoptreden
om welvaart te spreiden en rechten te waarborgen
sociale zekerheid= uitgebreid stelsel van sociale uitkeringen die de financiële zekerheid
van burgers helpen waarborgen bij ziekte, werkloosheid, invaliditeit of ouderdom
vormen van dienstverlening
3) Effectieve verwezenlijking van wettelijk gewaarborgde grondrechten op sociaal en
economisch gebied
recht op werk, huisvesting, onderwijs, cultuur en inkomen is meer dan bestrijden armoede
of helpen bij tegenslagen
voorkomen van problemen
preventief organiseren van solidariteit en uitbouwen van zorgapparaat
4) Behoud van de vrije markt
economisch systeem
beslissingen op basis van overleg
5) Belang van overleg met en door sociale organisaties
sociaal overleg tussen vertegenwoordigers ondernemingen, organisaties die belangen
verdedigen van burgers en overheid
6) Democratisch bestel
overleg en inspraak
1.1.3 De welvaartsstaat is niet-staats en is verzuild
!Sociale organisaties spelen een belangrijke rol!
deelnemen aan besluitvorming over sociaal
beleid: sociaal overleg tussen vertegenwoordigers
van werknemers en werkgevers
en hebben een taak bij uitvoering van wetgeving
uitbetalen uitkeringen
voorzieningen uitbouwen binnen de welzijnszorg
en diensten verlenen
verzuild levensbeschouwing is nauw
verbonden met de organisatie van een aantal
maatschappelijke activiteiten
ontzuiling verzwakken van verzuiling pluralistische verenigingen
1.1.4 Korte historische schets
Ontstaan tijdens en onmiddellijk na de industriële revolutie mechanisering en voortdurende
technologische ontwikkelingen leidden tot een bijzonder grote toename van de arbeidsproductiviteit
en zorgden voor een stijging van de welvaart
Ook steeds meer wetten
5 fasen:
1) Sociale kwestie 1800-1880
3