dit is een samenvatting van het 1ste deel van het vak 'Spraak: therapie'.
Het gaat over het onderdeel verworven motorische spraakstoornissen gegeven door mevrouw M. Konings.
Het bevat aantekeningen van tijdens de les, en alles van de cursus en PowerPoint.
1. Algemene beschouwingen in de behandeling van motorische spraakstoornissen
1.1 Doelstellingen
Na dit hoofdstuk ben je in staat om:
1) De drie benaderingen in de behandeling van motorische spraakstoornissen (MSS’en)
te begrijpen en toe te lichten:
→ De medische benadering
→ De prothetische benadering
→ Gedragsinterventie
2) De beïnvloedende variabelen die gerelateerd zijn aan de doeltreffendheid van een
gedragsinterventie bij MSS’en te begrijpen en toe te lichten
3) De neurale herstelmechanismen, neurale reactivatie en neurale aanpassing
(reorganisatie en compensatie) en hun bijhorende therapiebenaderingen
(stimulatie/facilitatietherapie en strategietraining en adaptieve strategietraining) te
begrijpen en toe te lichten
4) De motorische leerprincipes en de toepassingen ervan in de spraakmotorische
therapie te begrijpen en toe te lichten
1.2 Inleiding
Gesproken woord = natuurlijke en unieke vorm van menselijke communicatie in dagelijks
leven
Spreken is een complex gedrag dat de betrokkenheid van een netwerk van concurrerende
verwerkingsprocessen in onze hersenen integreert:
1) Talige processen
• Ideeën omzetten in woorden, zinnen, een verhaal
• Als daar iets gestoord is:
Ø Afasie
2) Cognitieve processen
• Aandacht en concentratie, geheugen en executieve vaardigheden
• Als daar iets gestoord is:
Ø Cognitieve communicatiestoornissen
3) Sensori-motorische processen
• Zintuiglijke verwerking van spraakklanken
• Motorische verwerking van spraak
• Als daar iets gestoord is:
Ø Spraakapraxie en dysartrie
Hersenschade of schade aan de craniale zenuwen kan de sensori-motorische verwerking van
de spraak aantasten
→ Waardoor motorische spraakstoornis ontstaat
, - Verlies spraakverstaanbaarheid in de communicatie
• Treft psychosociaal functioneren van persoon met motorische spraakstoornis
- Doel van behandeling
• Optimaliseren van dagelijkse communicatie en verbeteren van psychosociaal
welbevinden van de persoon met motorische spraakstoornis
1.3 Managementbenaderingen
- Geen eenduidige benadering in de behandeling voor MSS’en
- De MSS’en verschillen in
(1) Ernst
Ø Iemand met beroep zoals radio is een discrete stoornis al heel erg tegenover
iemand die een beroep heeft waarin je niet veel moet praten
(4) Multiple begeleidende factoren die de beslissingen in de behandeling beïnvloeden
Ø Prognose
Ø Etiologie
Ø Fase van neurologisch herstel
Ø Persoonlijkheid
Ø Omgeving
Ø Noden
Ø Emotionele beleving van de beperking
Ø Additionele stoornissen
- Cliënt staat centraal in een interprofessionele samenwerking
• Voor elke persoon met een MSS wordt de keuze voor een interventie
Ø Individueel en op maat gemaakt
Ø Aangepast aan de individuele noden
Ø Aangepast aan de noden van de omgeving
- Verdeling in managementbenaderingen volgens Duffy:
(1) Medische benadering
(2) Prothetische benadering
(3) Gedragsinterventie
ð Hebben steeds hetzelfde doel → nl. het verbeteren van de communicatie
,1.3.1 Medische benadering
- Vanuit medisch standpunt: chirurgisch of met toedienen van medicatie
(farmacologisch) ingegrepen worden
- Medicatie:
• Kan genezend werken door op onderliggende ziekte in te werken
Ø Hierdoor klaart spraakstoornis op wanneer onderliggende ziekte geneest
• Gunstige effecten van medicatie die wordt toegediend bij neurologische
aandoeningen kunnen ook spreken gunstig beïnvloeden
Ø Mestinon
o Bij myasthenia gravis
Ø Dopaminerge
o Bij ziekte van Parkinson
Ø Medrol
o Om druk door vocht rond letsel in hersenen weg te nemen in geval van
hersentumor
Ø Botuline-injecties
o Kunnen tot doel hebben een specifieke spier te verlammen om het
spreken te verbeteren
Bv. in geval van orofaciale dystonie
• Medicatie kunnen ook neveneffecten vertonen en symptomen verslechteren
Ø Levodopa
o Kan ontstaan van dyskinesieën activeren bij personen met hypokinetische
dysartrie en ziekte van Parkinson
• Voordat gedragsinterventie met spraaktherapie wordt gestart is het dus belangrijk
om als clinicus te weten of:
(1) Persoon met MSS medicatie neemt die de spraak zou kunnen verbeteren
en/of beïnvloeden
(2) Gepland werd om medicatie te starten
(3) Er medicatie toegediend en stopgezet werd
• Duffy raadt aan om spraaktherapie best uit te stellen in afwachting van de start
van de medicatie
Ø Medicatie kan een gedragstherapeutische interventie overbodig maken of kan
de focus ervan verleggen
o Dit geldt niet wanneer de spraakverstaanbaarheid zeer ernstig gestoord is
en de nood aan augmentatieve en alternatieve communicatie bestaat
• Altijd waken dat de functionele communicatie van de persoon met een MSS zo
optimaal mogelijk is
, - Chirurgie:
• Bijvoorbeeld toegepast in aanwezigheid van:
(1) Tumor
(2) Aneurysma
(3) Slagaderverkalking
• Oorzaak van de neurologische problemen wordt in dit geval direct aangepakt
• Soms worden spraakproblemen hiermee opgelost, verbeterd of gestabiliseerd of
verslechterd
1.3.2 Prothetische benadering
- Gebruik van mechanische en elektronische hulpmiddelen
- Sommige hulpmiddelen verbeteren de spraak en de verstaanbaarheid
- Anderen versterken of vervangen de mondelinge communicatie
1.3.3 Gedragsinterventie
- Alle interventies die niet alleen medisch en/of prothetisch gericht zijn
- Spraaktherapie wordt toegepast bij grootste deel van de populatie met een MSS in
vergelijking met de medische en de prothetische benadering
• Spraaktherapie stelt altijd als doel:
Ø Communicatie maximaliseren met strategie die meest natuurlijke en effectieve
resultaten oplevert
1.4 Therapiedoelen en beïnvloedende variabelen in gedragsinterventie bij MSS
1.4.1 Therapiedoelen
- Doel van de behandeling van motorische spraakstoornissen richt zich op:
• Maximaliseren van de communicatie
• Verbeteren van het welbevinden van de persoon met een motorische
spraakstoornis (MSS)
- Hierdoor worden volgende aspecten benadrukt in de behandeling:
• Het verbeteren van de spraakverstaanbaarheid
• De begrijpelijkheid
• De efficiëntie
• De natuurlijkheid van het spreken
- Spraaktherapie is hoofdzakelijk gedragsmatig georiënteerd
- Om
(1) Maximale efficiëntie
Ø Spreeksnelheid verhogen zonder verstaanbaarheid/begrijpelijkheid te verlagen
(3) Maximale natuurlijkheid
Ø Prosodie
Van de spraak te bereiken, worden inspanningen gevraagd
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lieselotteopdebeeck1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
