Biochemie II: metabolisme
Deel 19: Metabolisme van lipiden
1. Lipiden in het groter metabolisch plaatje
1.1 Lipiden bevatten een grote fysiologische rol
Fysiologische rol vetzuren
Brandstofmoleculen die geoxideerd kunnen worden om ATP te genereren
Opslag als triglyceriden
Bouwstenen van membraanlipiden (fosfolipiden, glycolipiden)
Veel eiwitten zijn gemodifieerd door covalent gebonden vetzuren target voor
membraantransport (zie hoofdstuk 6)
Afgeleiden van vetzuren dienen als hormonen en intracellulaire boodschappers (HFDST 15)
1.2 Vertering, mobilisatie en transport van lipiden hebben de
actie van lipoproteïnen nodig
Eigenschappen lipiden
Niet wateroplosbaar
Speciaal transport nodig:
- Lipiden worden gedragen in plasma lipoproteïnen in bloedplasma
- Lipoproteïnen = macromoleculaire complexen van specifieke carriereiwitten =
apolipoproteïnen en verschillende combinaties van lipiden
- Apolipoproteïnen zorgen voor transport van lipoproteïnen naar specifieke weefsel of
werven specifieke enzymen aan
Verschillende combinaties van lipiden en eiwitten produceren lipoproteïne partikels van
verschillende dichtheden
Vertering
De meeste voedingslipiden worden ingenomen in de vorm van triacylglycerolen (90% van alle
voedingslipiden)
Om verteerd en geabsorbeerd te worden, moeten lipiden worden omgezet van onoplosbare
macroscopische vetdeeltjes in fijn verdeelde microscopische micellen
1
,Galzouten:
Amfipatische moleculen die fungeren als detergenten
Zetten vetten om in gemengde micellen van galzouten en triacylglycerolen
In deze micellen zijn de triglyceriden beschikbaar voor lipasen (gesecreteerd door pancreas)
FA (vetzuren) en MAG (monoacylglycerolen) diffunderen in intestinale mucosa
Worden geconverteerd tot TAG en worden verpakt in chylomicronen (bevatten 85% TAG)
Reactie vertering van lipiden:
Reactie 1: omzetting van triacylglycerol (TAG) naar diacylglycerol (DAG)
darmlumen
Reactie 2: omzetting van diacylglycerol (DAG) naar monoacylglycerol (MAG)
darmlumen
Chylomicronen:
Bewegen terug in het intestinaal lumen
Worden verder vervoerd naar het lymfesysteem
Gaan van daar uit naar bloed transport naar spieren, vet en melkproducerende weefsels
Lipoproteïne lipase:
Extracellulair enzym
Herkennen apolipoproteïnen van chylomicronen
FA en glycerol wordt opgenomen door cellen in het weefsel waar ze nodig zijn via specifieke
transporters (zie HFDST 14)
2
, - Spierweefsel:
o FA en glycerol wordt geoxideerd voor energie
o FA 95%
o Glycerol 5%
- Vetweefsel:
o FA en glycerol worden opnieuw veresterd vorming triacylglycerol
o Worden opgeslagen als vetdruppels
- De lege chylomicronen keren terug naar de lever afbraak door lysosomen
Afbraak van lipiden in chylomicronen: lipoproteïn lipasen centracellulair:
Reactie 1: omzetting van triacylglycerol (TAG) naar diacylglycerol (DAG)
bloedbaan
3
, Reactie 2: omzetting van diacylglycerol (DAG) naar monoacylglycerol (MAG)
bloedbaan
Reactie 3: omzetting van monoacylglycerol (MAG) naar glycerol
bloedbaan
Transport
= Exogene pathway
Wanneer het dieet meer cholesterol en FA bevat dan nodig als brandstof of precursoren voor
andere moleculen gebruik van de exogene pathway
Overmaat aan FA wordt geabsorbeerd in de lever verpakking in VLDL’s (inhoud: 50% TAG)
VLDL’s:
Worden herkend door vetweefsel
TAG van VLDL’s worden afgebroken door lipoproteïnen tot FA en glycerol
FA en glycerol worden opgenomen door vetcellen in bepaald weefsel via specifieke
transporters:
- Worden opnieuw verersterd tot TAG
- Opslag als vetdruppels
Cholesterol
Door het verlies van TAG door de VLDL's worden deze omgezet in LDL's (inhoud: 10% TAG;
45% cholesterol)
LDL's vervoeren cholesterol naar weefsels van de lever, die LDL-receptoren bevatten die
bemiddelen bij de opname van LDL (en dus cholesterol opnemen)
Overtollige LDL's keren terug naar de lever recyclage (levercellen bevatten ook LDL-
receptoren)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LepageJ. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
