Notes de cours
College aantekening blok 1 - Tachtig Jaar Oorlog
- Cours
- Établissement
In het document staan mijn aantekeningen van het hoorcollegevak Tachtig Jaar Oorlog
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: lucasprins10 • 2 année de cela
Vendeur
S'abonner
Mathijsloo
Avis reçus
Aperçu du contenu
Hoorcolleges Tachtig Jaar OorlogHoorcollege 1
Canonvorming Tachtigjarige Oorlog
Frans Hogenberg (Vlaming)
- Hij maakte 21 beelden van het conflict
o Smeekschrift, Hagenpreken, Beeldenstorm etc.
o Geschiedschrijving als nieuwsprent
Duidelijk gedefinieerd moment
Topografisch correct
Visuele details
o Wat zien we niet?
Executie beeldenstormers voor komst Alva
Terreur van bos- en watergeuzen
Overwinningsprocessies
Conflicten tussen de Nederlanders onderling
o Invloedrijke geschiedenis → grondslag van huidige “canon” van Tachtigjarige Oorlog
Van actualiteit tot geschiedenis
- ‘Les troubles” of?
- Rond 1600 eerste historische overzichten
- Monumentale geschiedschrijving tussen 1600-1800
o Buitenlandse studies (Famiano Strada)
- Canonvorming!
Grote geschiedwerken duren lang
- Pieter Bor (1559-1635) schrijft voor Utrecht geschiedenis van de Opstand
Er worden lessen/argumenten getrokken door de politiek uit het conflict
- Bronnen: Hogenberg, pamfletliteratuur, Zwarte Legende
- Herinneringen aan de eerste fase van de Opstand worden steeds bloediger → tegen de vrede
Consequenties
- Geschiedbeeld is selectie van gebeurtenissen, met name 1566-1584
- Nederlands oerverhaal (Protestants)
- Opstandscanon ligt al in 1700 vast
- Nog steeds lastig om los te denken van de canon
Opstandsgeschiedenis 1800-1950
- Historische rol van Oranje wordt nog belangrijker
- Nationalistische en confessionele interpretaties (Meerstemmig?)
- Veel nieuwe bronnen, maar vragen blijven motieven, aandacht rol van de protestantse,
Hollandse burgers en Oranje
Disssidenten
, - Pieter Geyl
o Voorstander van Groot-Nederland
o Verhaal was rare vernauwing van de werkelijkheid
- H.A. Enno van Gelder
o Opstand was een burgeroorlog
- WO2 is een breuk: versterkt nationale interpretaties
1960:
- Nationale en verzuilde interpretaties op hun retour, net zoals de term “Tachtigjarige Oorlog”
- Meer belangstelling sociaal-economische interpretaties
- In Nederland en België: het beeld vergruist (complexer, stukjes beeld van de geschiedenis)
- Buiten Nederland ingekaderd in Europese geschiedenis
“Middengroepen”
- Juliaan Woltjer
o Middengroepen bepalen de uitkomst van de Opstand
o Mix van afwegingen, weinig ideologisch
o Tussen 1566 en 1576 spelen zij een cruciale rol
Buitenlandse belangstelling:
- Voor republikeinse geschiedenis en politieke theorie van de Opstand
- Voor calvinisme als revolutionaire beweging
- Voor Opstand als “bourgeois revolution”
- Voor Opstand als godsdienstoorlog
- = Opstand als onderdeel van de Europese canon
1977: Nieuwe synthese
- Geoffrey Parker: The Dutch Revolt
- Waarom lukt het niet door Filips II om deze opstand neer te slaan?
- Antwoord: Filips II had andere zorgen en prioriteert de Nederlanden niet. Plus geldgebrek,
muiterijen en inconsistent beleid.
Nieuwe elementen:
- Verschuiving van verklaren motieven naar verklaring uitkomst conflict
- Een internationale (Spaanse) verklaring in plaats van een Nederlandse
Vervolgvragen sinds 1977
1. Hoe komen Nederlanders tot hun (botsende) opvattingen?
2. Hoe houden de opstandelingen het vol?
3. Transnationale connecties
4. Oorlogservaringen en herinnering
2022: 3 nieuwe interpretaties
- Opstand en lokale keuzes: contingente en lokale
- Opstand als internationaal conflict
- Opstand als burgeroorlog
, Conclusie
- Ons (populaire) beeld is bepaald door het beeld uit de Gouden Eeuw
- Geschiedschrijving focuste traditioneel op Nederlands beeld
Hoorcollege 2
De Nederlanden: een nieuwe constructie
- Recent verenigd
- Filips II is landsheer (Graaf van Holland, Hertog van Brabant etc.)
- Gewesten hebben eigen geschiedenis, wetten en verleden van oorlog tegen elkaar
- Karel V: gewesten blijven in de toekomst bij elkaar
Samengestelde monarchie Filips II
- Centralisatie is geen doel op zich
- “Grand strategy” (uitgangspunten/prioriteiten van regeren)
o Filips’ erfenis van Karel V
o Iberisch schiereiland behouden
o Zaken in Italië overeind houden
o Turken moeten op afstand blijven
o Onder aan de lijst: De Nederlanden
- Respecteren lokale rechten: allemaal de belangrijkste (niet eentje voortrekken)
- Verwacht in noodsituaties wel onderlinge steun
Filips godsdienstpolitiek:
- Offensief van de Turken vanaf 1551 → topprioriteit
o Natuurlijk roeping (familietraditie) van Filips om hen te bestrijden
Maatstaf voor zijn koningschap
- Concilie van Trente bezegelt scheuring van de kerk
Protestantisme in opmars
- Vrede van Augsburg (1555): cuius regio, eius religio (Iedere Duitse vorst mag de religie van
zijn grondgebied bepalen)
- Engeland protestants + Schotland gereformeerd
- Frankrijk 1562: snelle groei calvinisme, tolerantie-edict en oorlog
Protestantse invloed
- Via boeken, “conventikels”, conversaties, handelscontacten
- Veel edelen hebben protestantse familie (in Duitsland of Frankrijk)
- Vanaf 1560 groei calvinisme, met name in het zuiden
- Kleine minderheid → veel vluchtelingen
o Vluchtelingen uit Engeland en Frankrijk
Strenge vervolgingen
- 1300 doodstraffen 1523-1566 (voornamelijk wederdopers)
- Inquisiteurs sporen ketters op
- Seculiere wetgeving: Bloedplakkaten van 1550
- Vervolgingen bedreigen stedelijke privileges
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Mathijsloo. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
72841 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans