Organisatie van de welzijns- en gezondheidszorg
Oefentoetsen maken zie toledo
1. Welzijns-en gezondheidszorg
1.2. Begripsverklaring
Organisatie = samenwerkingsverband tussen twee of meerdere personen, instanties, diensten of voorzieningen.
Krachten, kennis en vaardigheden worden gebundeld Vastgelegde taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
Welzijn = een toestand van voldoening en tevredenheid die ontstaat wanneer iemand tot ontplooiing van zijn
bestaan komt in verschillende facetten van het leven (individueel, relationeel, maatschappelijk vlak).
Welzijnsbeleid = het beleid dat erop gericht is die toestand van welbevinden te realiseren. Doel dat iedereen zich
goed kan voelen in zijn vel.
Welzijnszorg = de zorg aan groep/ individu die verhoogde kwetsbaarheid vertoont mbt hun sociaal welbevinden, die
een tekort hebben aan ontplooiingsmogelijkheden.
Gezondheid = toestand van lichamelijk, sociaal en maatschappelijk welbevinden, niet enkel de afwezigheid van
ziekte.
Gezondheidszorg = alle handelingen die helpen om ziekte/lichamelijke/psychische beperkingen te
voorkomen/genezen + verzorging van menen met langdurige/ongeneselijke gezondheidsproblemen.
Preventie: screeningsprogramma’s, sensibiliseringscampagnes en vaccinatieprogramma’s
Monitoring: kwaliteitsbewaking en efficiëntieverbetering
Gezondheidsbeleid = het beleid dat streeft om gezondheid te realiseren.
1.3. Ordeningssystemen van de welzijns- en gezondheidszorg
1.3.1. Doelgerichte indeling
=> Curatieve sector
= Herstellen
Het genezen/verzorgen van ziekten/aandoeningen. Omvat hele proces vanaf onderzoeken tot diagnose,
behandeling, en vervolgonderzoeken. Richt zich op acute en chronische lichamelijke aandoeningen
=> Preventieve gezondheidszorg
= Preventieve interventies die doelbewust een probleem voorkomen
-> primaire preventie : vb. vaccinatie
-> Secundaire : ziektes zo vroeg mogelijk opsporen vb. screening
-> Tertiaire : voorkomen dat het probleem verder ontwikkelt vb. rugschool
-> Quaternaire : kwaliteit van het leven te behouden/verbeteren vb. mondzorg bij een palliatieve
-> Quintaire : begeleiding van een persoon naast de patiënt vb. begeleiding van ouders van kind met
syndroom van Down
=> Revalidatiezorg
Revalidatie na acuut probleem, chronische ziekte of psychosociaal.
=>Palliatieve zorg
Welzijn en comfort behouden
=>Sociale zorg
Het voorkomen/omgaan met de gevolgen van gezondheidsveranderingen.
,1.3.2. Verticale indeling
Echelons of lijnen
=> Nulde lijn
Niet professionele hulp, voor iedereen toegankelijk
Vb. zelfzorg, mantelzorg, zelfhulpgroep, vrijwilligerswerk
=> Eerste lijn
Rechtstreeks toegankelijke hulp
Vb. huisarts, thuisvpk, apotheek, vaccinatiecentra
=> Tweede lijn
Intramuraal
Vb. psycholoog, ziekenhuis
=> Derde lijn
Gespecialiseerde intramurale zorg, na doorverwijzing vanuit eerste of tweede lijn / via spoedopname
Vb. psychiatrische ziekenhuizen
=> Vierde lijn
Sterk afgebakende doelgroep
Opnamedrempel heel hoog
Lange wachtlijsten
Opname residentieel/lang van aard
Vb. beschut wonen
1.3.3. Horizontale indeling
(waar wordt zorg gegeven?)
=> Intramuraal
Binnen een zorgvoorziening + opname
Vb. ziekenhuis, wzc, vluchthuis
=> Extramuraal
Buiten de muren van een voorziening + zonder opname
Vb. huisarts, OCMW
=> Semimuraal
Deels binnen en deel buiten zorgvoorziening
Vb. dyalise, palliatieve zorg, chemo
=> Transmuraal
Over de muren heen
Specialistische zorg uit voorzieningen buiten de voorziening.
Gezinshulp, jeugdzorg, palliatieve patiënten
1.3.4. Categoriale indeling
- Op basis van doelgroep
- Voorbeeld: Integrale jeugdzorg, gezinshulp, ouderenzorg, voorzieningen voor personen met een handicap,
voorzieningen voor personen met een psychische stoornis
, 1.3.5 Soort hulpverlening
=> Zelfzorg
ADL ( wassen, toilet)
=> Mantelzorg
Niet-professionele zorg
Vaardigheden en activiteiten dat de persoon zelf niet meer kan doen
=> Vrijwilligerswerk
Omvat 4 componenten:
1. Op vrijwillige basis
2. Zonder financiële vergoeding
3. In een georganiseerd verband
4. Maatschappelijk doel voor anderen (zonder familieband bc dan is het mantelzorg)
=> Zelfhulpgroepen
Om samen beter te worden
Ervaringsdeskundigen
Vb. groepen voor mensen met diabetes, stoma, een fobie, een handicap…
=>Vlaams patiëntenplatform
De koepelorganisatie van zelfhulpgroepen en patiëntenverenigingen uit Vlaanderen
Streeft naar toegankelijke zorg op maat
1.3.6 Indeling naar de status van de initiatiefnemer
= > Openbare = publieke sector
Openbaar: onder toezicht van de overheid (ze zijn niet de beheerders)
=> Private sector
Privépersonen die de voorzieningen beheren (mits ze voldoen aan de normen) (klooster)
1.3.7 Conventioneel en niet-conventioneel
Niet-conventioneel = (alternatieve, conventionele geneeskunde)
=> CAM-indeling
= de niet-conventionele therapieën = complementaire/ alternatieve geneeswijzen
1.3.8. Overzichtsschema ordeningssystemen
Ordeningssystemen
Doelgericht Verticaal Horizontaal Categoriaal Soort Privé/ (niet-)
hulpverlening openbaar conventioneel
Curatief 0e lijn Intra-muraal Zelfzorg/
mantelzorg
Preventief 1e lijn Extra-muraal Vrijwilligerswerk
Revalidatie 2e lijn Semi-muraal Zelfhulp
Palliatief 3e lijn Trans-muraal
Sociaal 4e lijn