1. EEN WEBSITE BOUWEN MET EEN CMS
WAT IS EEN CMS ?
Een CMS of Content Management Systeem is een software oplossing waarbij zonder technische
kennis over website development met een WYSIWYG (what you see is what you get) editor een vrij
toonbare website kan ontwikkeld worden.
Zo'n oplossing maakt gebruik van stijl templates zodat makkelijk een consistente look tussen de
verschillende webpagina's bereikt wordt.
Een CMS kun je installeren op je eigen servers van je bedrijf, maar kleinere bedrijven zullen meestal
kiezen voor een kant en klare in de cloud gehoste oplossing.
WAAROM EEN CMS GEBRUIKEN ?
Het basisvoordeel van een CMS is dat een communicatieverantwoordelijke binnen je bedrijf die
geen ICT deskundige is vlot wijzigingen aan de website kan aanbrengen. Dat staat in contrast tot het
gebruik van een webdesign agency waar je voor elke wijziging hen moet aansturen (en betalen).
Omdat er dient betaald, en het een andere partij is, gebeuren dan vaak veel te weinig updates op
de website waardoor bezoekers van je website hun interesse mogelijk verliezen.
ICT OPLOSSINGSVORMEN
Hoe raakt een KMO aan zijn informaticatoepassing, zoals bijvoorbeeld een CMS? Vroeger ging dit
zo: je kocht een kant en klaar duur software pakket (COTS, common of the shelve software), wat
dan op lokale servers in je bedrijf diende geïnstalleerd. En je diende nog voor ICT personeel te
zorgen die de oplossing kon beheren. Of, als het complexer was, schakelde je een software bedrijf
in die maatwerk ontwikkelde. Vaak vele maanden of jaren programmatiewerk. Maatwerk is duur,
en je verliest veel tijd omdat men veelal van 0 vertrekt. Bovendien hink je technologisch al achterop
een paar jaar nadat de ontwikkeling beëindigd werd. (continue blijven ontwikkelen is te duur). COTS
is ook duur. En als je de laatste versie wil, zal je die wellicht opnieuw moeten aankopen.
Hoe gaat dit nu? Wel, er zijn tenminste 2 nieuwe opties bijgekomen wat een revolutie op zich is die
informatisering veel laagdrempeliger maakt: Je kunt gaan voor public cloud computing. Dat zijn
gestandaardiseerde industriële oplossingen waar je een abonnement op kunt nemen. Geen ICT
mensen in je bedrijf nodig voor onderhoud. Geen installatie in jouw bedrijf, maar in het datacenter
van de public cloud provider. De kwaliteit is typisch erg goed. Maar het product is
gestandaardiseerd, dus past mogelijk niet perfect met wat je nodig hebt. Als het past, is het een
zeer voordelige en snel inzetbare keuze. Zie het zo’n beetje als naar de McDonalds gaan als je
honger hebt: Het product stilt zeker je honger, maar als je specifieke culinaire eisen hebt, dan kan
dat waarschijnlijk niet. Een 2e mogelijkheid die populair is, is gaan voor een open source
pakket. Open source pakketten worden door teams vrijwilligers wereldwijd ontwikkeld. Je vindt ze
,voor heel veel verschillende types bedrijfstoepassingen. Het principe is dat als jij zo’n toepassing
verbetert, je je oplossing aan de gemeenschap teruggeeft. Open source software is gratis, en
nieuwe versies komen, als het een levendige community is, regelmatig uit. Je hebt wel nog een
kost: je moet investeren in een server omgeving om het op te installeren, en je hebt ICT mensen
nodig die zich inwerken in de oplossing om deze te ondersteunen.
Public cloud oplossingen, en, als die minder geschikte zijn, open source alternatieven, hebben
informatisering van bedrijven veel eenvoudiger, goedkoper en sneller gemaakt.
TOEGEPAST OP EEN CMS OPLOSSING:
• Een public cloud oplossing: Je maakt gebruik van een gehoste, reeds kant en klare technische
oplossing met een CMS (Content Management Systeem). Het enige wat je nog moet doen is je
website met het – typisch zeer makkelijk te gebruiken – CMS aan te maken. Meestal kun je
naast een website ook een webshop aanmaken. Van technisch beheer, beveiliging enz... hoef je
je niets aan te trekken – dat wordt allemaal geregeld door de cloud provider.
• Een open source oplossing: Je krijgt de software uit de community. Best kies je een van de
populairs CMS pakketten: Dan zal het immers later mogelijk zijn om zelf de inhoud vlot te
wijzigen zelfs als je geen webdesigner/IT-er bent. Je moet nu wel beslissen wie het technisch
onderhoud waarneemt, waar dit gehost wordt, wanneer je naar een volgende versie overgaat,
enz... Je hebt meer vrijheid, maar ook meer verantwoordelijkheden. Voorbeelden zijn
Wordpress, Joomla, Druppal,...
• Gelijkaardig aan open soure, maar niet gratis (en geen source code) dan is voor een COTS
oplossing gaan. Hier koop je een standaard product om websites mee te ontwikkelen. Je zal
opnieuw kosten hebben wil je een nieuwere versie hiervan. Tegenwoordig meer en meer in een
abonnementsformule ter vervanging van aankoop.
• Of je gaat volledig voor maatwerk. Dat kan betekenen dat er veel custom geprogrammeerd
wordt. Misschien gebruik je pakketten zoals Adobe Dreamweaver, en is er geen CMS. Dit zal er
waarschijnlijk veel mooier en interactiever uitzien dan wat met een CMS mogelijk was. Maar let
op: mogelijk trap je in de val dat je steeds afhankelijk bent van het service bedrijf om wijzigingen
aan te brengen aan je website. Dit zal veel duurder uitvallen, en mogelijk zit je nu vast aan die
dienstverlener
, 1.1. EEN ICT VENDOR EVALUEREN
EEN CLOUD SERVICE PROVIDER SCOREN ?
Als je in je bedrijf een ICT oplossing nodig hebt (en dit is algemeen geldig, dus niet voor enkel een
CMS oplossing), maak dan zeker niet de fout enkel te kijken naar wat de mogelijkheden van de
software oplossing zijn om te beslissen welke je kiest.
JE MOET KIJKEN NAAR
Het product – heeft het de gewenste kwaliteit, performantie en functionaliteit? Volgt het standaarden? Is
het een cloudoplossing of heb je locale software of hardware in je bedrijf nodig? Hoeveel klanten zijn er
momenteel die dit product gebruiken/wat is het marktaandeel?
Prijs – Hoe relateert de prijs tot het scenario dat je wil volgen? Begrijp je alle prijselementen? Is er een
implementatiekost? (implementatie is de prijs die je betaalt voor het project om de software operationeel te
krijgen in je bedrijf, bijvb.: "een mailomgeving inrichten voor je gebruikers"). Hoe evolueert de prijs als er
meer gebruik gemaakt wordt van het product (meer gebruikers, meer bezoekers, meer data)? Hoe evolueert
de prijs in de tijd? Zijn de prijzen eenmalig te betalen, of per maand, of per jaar? Is er een extra bedrag te
betalen voor dienstverlening (men spreekt vaak van een "supportcontract"). Wat is de meerprijs voor extra
modules, extra functionaliteit, extra capaciteit? Bij CMS systemen zie je vaak dat pricedrivers o.a. zijn: De
totale maandelijkse netwerk traffiek naar de website (m.a.w., heb je veel bezoekers, dan moet je plots
bijbetalen), het aantal websites dat je wil aanhouden, het aantal beheerder logins, de bestandsopslag
capaciteit, aanvragen/ koppelen ve eigen url, extra functionaliteit zoals bijv. e-commerce, betere support.
Dienstverlening – Kun je hulp krijgen van dit bedrijf indien nodig, of is er enkel een mailadres waar niemand
op reageert... Wat is het serviceniveau dat men kan aanbieden. Zijn ze 24x7 bereikbaar ? Waar zitten ze
fysisch, in welk land, en heeft dat gevolgen (data privacy, economisch/politieke toestand). Welke talen
worden ondersteund? Zijn er derden (andere bedrijven) die diensten aanbieden voor dit product? (Dat is
positief, dan kun je verschillende prijsoffertes vragen indien je dienstverlening nodig hebt, zoals bijvoorbeeld
het implementeren van het product in je bedrijf). Wat is de continuiteitsgarantie voor het bedrijf (zijn ze
financiëel gezond, hebben ze voldoende marktaandeel, worden ze mogelijk overgenomen ?) Een overname
van een bedrijf kan zowel positief als negatief zijn voor de producten van dat bedrijf: Toen
Boeing concurrent Mc. Donald Douglas overnam werden de vliegtuigmodellen van Mc. Donald Douglas
vrijwel onmiddellijk uit productie genomen omdat Boeing een gelijkaardig product (737) had.
WIE HEEFT HET PRODUCT REEDS GEËVALUEERD?
Het is waarschijnlijk dat anderen reeds het product geëvalueerd hebben. In het geval van public
cloud CMS: Door te "Googelen" met de zoekwoord combinatie "free website builders 2020
reviews" kom je al een heel eind en bijvoorbeeld op dergelijke lijstje terecht.
WAT ZIJN DE KLANTENREFERENTIES?
Een vendor met een goed product en tevreden klanten zal vaak uitpakken met referenties, namelijk
klanten die hun verhaal bereid zijn te brengen over hoe het product of de dienst met succes
toegepast werd. Bij een belangrijke aankoopbeslissing zal het vaak zelfs mogelijk zijn via de
leverancier contact op te nemen met zijn referentieklanten om hun ervaringen uit hun eigen mond
te horen.
FINANCIËLE GEZONDHEID VAN HET BEDRIJF?
Kijk de financiële gezondheid van het bedrijf na (of laat je bank dat doen). Maken ze winst? Hebben
ze veel klanten? Je wil niet dat het bedrijf het loodje legt net nadat jij jouw project uitgevoerd hebt
met hun product. Dit is vaak de hoofdreden waarom bedrijven soms voor "veilige" keuzes zoals
Microsoft, Oracle, Amazon (ja is ook een softwarebedrijf) gaan terwijl zij niet het beste product
hebben: bedrijfscontinuiteit door "too big to fail" is erg belangrijk.
, 2. WEBSITE USABILITY
Website technologie
• De student heeft inzicht in de aan te wenden en te
vermijden technologie voor een multiplatform website
Website usability
• De student is in staat de usability van een website te beoordelen, met zijn sterktes en zwaktes
• De student is in staat analyse en meettools in te zetten en de meetresultaten om te zetten tot
een advies
• De student kan een gefundeerd advies met verbetervoorstellen voor een website formuleren.
Zelf een website bouwen
• De student bouwt een portfolio website die aan de usability best practices beantwoordt
2.1. WEBSITE BOUWSTENEN
Bedoeling van dit hoofdstuk is in staat te zijn verschillende technologieën die vaak als "kreet"
vernoemd worden in relatie tot website technologie te plaatsen, een idee te vormen over wat die
doen. We hebben het hier over HTML5, CSS3, JavaScript, XML,...
HTML5
HTML is de “taal” die gebruikt wordt om webpagina’s te beschrijven. Je browser leest HTML
instructies en weet daardoor hoe en wat te tonen.
HTML staat voor Hyper Text Markup Language
Hypertext en hyperlinks
De wezenlijke eigenschap van HTML is dat deze hypertekst ondersteunt: documenten en bestanden
die verbonden zijn door direct volgbare verwijzingen, de zogenaamde hyperlinks (in het Nederlands
ook wel koppelingen genoemd).
Daarnaast is HTML een opmaaktaal zoals vele andere, met notaties voor het aangeven van nadruk
in tekst, van kopjes, van indeling in paragrafen, van tabellen en van afbeeldingen en multimedia.
HTML bestaat uit platte tekst waarin met markeringstekens is aangegeven hoe de tekst moet
worden geïnterpreteerd, bijvoorbeeld als lijst of als opschrift. Zo'n markering wordt (naar het
Engels) een tag genoemd.
Tegenwoordig, volgens de HTML5 standaard, is het de bedoeling dat de tags in het document
alleen structuur en algemene eigenschappen van de tekst aangeven, terwijl de details van de
presentatie apart van het document worden gespecificeerd, het CSS document. Dit heeft als