Samenvatting Meso-economie en bedrijfsomgeving
Hoofdstuk 1: Bedrijfstak
Paragraaf 1.1 Markt en bedrijfstak
Aan de vraag naar goederen en diensten kan alleen voldaan worden als er aanbod is van die
producten.
Markt = het geheel van de betrekkingen tussen vragers en aanbieders inzake een bepaald product.
Belangrijkste functie van markten is de prijsvorming.
Consumenten vergelijken prijzen, zodat zij, afhankelijk van hun behoeften, optimaal kunnen inkopen.
Bij de beschrijving van bepaalde markten sluiten we op twee problemen: de geografische begrenzing
van de markt en de definitie van een product.
Geografische begrenzing van een markt:
Wereldmarkt: hier komen prijzen tot stand die voor alle vragers en aanbieders gelden.
(grondstoffen)
Lokale markt: kan heel klein zijn, zijn afhankelijk van afnemers die naar hen toe komen.
(detailhandelsbedrijven en horecabedrijven)
Nationale markten: zijn gebonden aan nationale wetgeving die de markt tot de landsgrenzen
beperkt (ziektekostenverzekeraars)
Relevante markt: het deel van de markt dat ondernemers bedienen
In het algemeen kan gesteld worden dat markten steeds meer een internationaal karakter krijgen
omdat steeds meer producten geëxporteerd en geïmporteerd worden.
Definitie van een product:
Heterogeen product: producten die in de ogen van de afnemers onderlinge verschillen
vertonen.
Homogeen product: producten waarin er geen verschillen te onderkennen zijn.
Bedrijfstak = ondernemingen die dezelfde soort producten maken met behulp van dezelfde soort
productieprocessen. Een bedrijfstak voorziet meestal in het aanbod op een groep van markten.
Paragraaf 1.2 Classificatie van bedrijven
NACE = hierin worden alle productieve activiteiten van bedrijven en overheid in Europa eerst
ingedeeld in 21 selecties, die elk met een letter worden aangeduid. Elk zelfstandig bedrijfsonderdeel
krijgt een codering, die aangeeft welke activiteit dit onderdeel als hoofdactiviteit uitoefent.
Het CBS deelt de ondernemingen vervolgens in volgens bepaalde systematiek. Het wordt verdeeld in
sector, dan afdeling, dan groepen en tenslotte klassen.
De SBI 2008 geeft informatie over Nederlandse bedrijfstakken. We hebben gesteld dat deze
ondernemingen met elkaar concurreren. Hierbij moeten we echter twee kanttekeningen maken:
1. Niet alleen ondernemingen die in Nederland gevestigd zijn bieden zijn producten aan, maar
ook buitenlandse ondernemingen. De SBI heeft alleen de Nederlandse markt.
2. De SBI geeft geen informatie over de geografische afbakening van de markten binnen
Nederland.
,Paragraaf 1.3 Bedrijfskolom
Bedrijfskolom = een aantal opeenvolgende bedrijfstakken van oerproducent tot consument.
Tot een bedrijfskolom behoren grondstofproducenten en/of agrarische bedrijven, verwerkende en
basisindustrieën en de bedrijfstakken die handelsfuncties uitoefenen. In het geval van
consumptiegoederen vorm de detailhandel de laatste schakel. Uiteindelijk bereikt het product de
finale afnemer. In de meeste gevallen is dat de consument, maar in het geval van kapitaalgoederen
zijn finale afnemers producenten.
Onderstaande figuur bevat een drietal bedrijfskolommen, elk bestaande uit enkele bedrijfstakken.
De indeling van de SBI volgt tot op zekere hoogte de indeling van de bedrijfskolom.
Primaire sector: bestaat uit de grondstofproducenten (landbouw).
Secundaire sector: hierin worden de grondstoffen verwerkt tot eindproducten (industrie).
Tertiaire sector: omvat de dienstverlenende bedrijfstakken.
Het geheel van waarde toevoeging in een bepaalde bedrijfskolom noemt met een waardesysteem.
, Paragraaf 1.4 Concurrentie-intensiteit en concurrentiepositie
Concurrentie = het proces van wedijver om de gunst van de afnemers
Interne concurrentie speelt zich af tussen ondernemingen die tot dezelfde bedrijfstak behoren. Deze
vorm is vooral gericht op het verwerven van een zo groot mogelijk marktaandeel.
De hevigheid van de interne concurrentie is afhankelijk van de volgende concurrentiebepalende
factoren:
Aantal ondernemingen en de verschillen in grootte
Aantal producten en de verschillen tussen de producten
Kostenstructuur van het productieproces
Technische ontwikkeling
Concurrentie vanuit het buitenland
Het aantal ondernemingen in een bedrijfstak is van essentieel belang voor de intensiteit van de
concurrentie. In bedrijfstakken met veel ondernemingen zullen individuele ondernemingen zich
moeten inspannen om een bevredigend marktaandeel te behouden.
Grootteverschillen hebben ook gevolgen voor de concurrentie. Grote ondernemingen hebben vaak
een efficiënt productieproces, waardoor zij met lage kosten kunnen produceren. Hiermee zetten zij
de kleine ondernemingen voortdurend onder druk, zodat de intensiteit van de concurrentie in zulke
bedrijfstakken groot is.
Productdifferentiatie = het aanbrengen van verschillen in gelijksoortige producten.
Ondernemingen die verschillen in producten kunnen aanbrengen, kunnen zo een zekere
klantenbinding bewerkstelligen.
De kostenstructuur van het productieproces komt met name tot uiting in de verhouding tussen vaste
en variabele kosten. Ondernemingen die behoren tot bedrijfstakken met een grote
kapitaalgoederenvoorraad hebben veel hogere vaste kosten dan de kleinere ondernemingen. Deze
grote ondernemingen zijn gevoelig voor onderbezetting van de productiecapaciteit. Zij verkopen dan
minder producten dan ze kunnen produceren.
De internationaliseringsgraad heeft betrekking op de import en de export. De
internationaliseringsgraad is ook een concurrentiebepalende factor.
Externe concurrentie = concurrentie die zich afspeelt tussen bedrijfstakken in een bedrijfskolom.
Ondernemingen die concurreren met ondernemingen die producten afnemen of toeleveren. Deze
concurrentie is gericht op een zo hoog mogelijk aandeel van de toegevoegde waarde in de
bedrijfskolom.
De externe concurrentie wordt bepaald door:
Aantal en de grootte van afnemers
Aantal en de grootte van leveranciers
Sommige ondernemingen kunnen vrij makkelijk hun afzetprijzen verhogen als ze kleine afnemers
hebben, bij grote afnemers is dit minder makkelijk.
Ondernemers in de bedrijfstak zullen weinig macht hebben tegenover leveranciers. Ze moeten
voldoen aan de voorwaarden die de leverancier hun oplegt. Er is dan harde concurrentie aan de
inkoopzijde die zal leiden tot hoge inkoopprijzen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sarissa837. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.