Notes de cours
College aantekeningen Private Veiligheid (samenvatting)
- Cours
- Private Veiligheid
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting van alle notities van de lessen en lesopnames van private veiligheid
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Private veiligheidPraktische zaken
- Twee professoren voor dit vak
- Cursus: Handboek: Thema wetboek Private veiligheid, Burgelman - Cools - Lemaître, 8de,
Larcier, 9782807918382, 2019
- Niet noodzakelijk om het wetboek aan te schaffen
- Examen: mondeling examen dat minder op kennis is gebaseerd, maar eerder vragen naar een
eigen kritische bedenkingen te formuleren (geen paper) = eigen mening
Voorbeeld:
➢ Private gevangenissen: pro of contra met argumentatie
➢ Privé detectives: pro of contra met argumentatie
➢ Private militaire ondernemingen: pro of contra met argumentatie
Inleidend overzicht
Eind 1800 in Pruisen: Pruisen met Frederik De Grootte communiceerde veel bij Frankrijk. Hij zag ook
alles wat er in Frankrijk gebeurde.
Belangrijke noties: politiewetenschap (hoe gaat een staat omgaan met een veiligheidsproblematiek?)
en het concept beheren van veiligheid (2 delen: welvaart/ administratief beheer en veiligheid). Het
Franse juridisch systeem heeft die begrippen vertaald, deze concepten zitten nog steeds in onze
rechtssysteem: gerechtelijke en bestuurlijke politie.
Die statelijke interesse om veiligheid als een gestructureerd geheel te zien, kan men perfect in het 18 de
-eeuwse Pruisen plaatsen.
Op een bepaald moment begon men ook te spreken over een defensie en veiligheid dispositief. Dit gaat
terug op het oude idee dat een staat zich gaat proberen te beschermen tegen een externe vijand. Tegen
een externe vijand hebben landen een leger/ defensie. Sommigen zijn beginnen nadenken over het feit
dat er ook interne vijanden zijn. Naast het leger beschikt elke staat over een politiesysteem, een
justitiesysteem, een inspectiesysteem en een inlichtingensysteem. Het leger beschermt de staat/
grondgebied tegen een externe vijand. De politie spoort criminelen op en bewaren de openbare orde.
Justitie (rechtbanken en hoven) berechten. Een inspectiesysteem (bv. Douanen en Accijnzen) doen
opsporingen, tendens om te evolueren naar een inlichtingendienst met goederenstromen. Naarmate
een overheid groeit, nemen FODS ook een inspectiedienst (= doen naleven van administratieve
rechtsregels). Een inlichtingendienst: enerzijds de veiligheid van de staat en anderzijds de algemene
dienst inlichtingen en veiligheid (militaire inlichtingendienst). Inlichtingendienst: inlichtingencyclus:
inwinnen info + analyse + gebruiken
Frankrijk Joseph Foucher: hoog (haut) (= inwinnen van informatie) lage (bas) politie (= opsporen van
criminelen).
Elke staat/ overheid beschikt over een defensie en veiligheidsdispositief: leger, politie, justitie en
inspectie en inlichtingendiensten.
1
,Drie luiken:
1. Staat
2. Samenleving
BIN = buurt informatie netwerk: vrijwillige samenwerking tussen burgers (voluntary police)
➔ Vrijwillige veiligheidsinitiatieven
3. Markt
Private veiligheid
Economie: Het maken van een keuze uit schaarse middelen om zoveel mogelijk nut te realiseren.
Alle menselijke gedrag is economisch gedrag (Homo economicus): Gary Becker
Twee soorten: aanbod en vraageconomie
Het privaat veiligheidsgebeuren kan geplaatst worden in de aanbodeconomie. Er zijn ondernemingen
die bewakingsagenten aanbieden vanuit de overtuiging dat mensen deze diensten kopen.
Inleidend overzicht verschillende actoren
Leger: huurlingen t.e.m. private militaire ondernemingen
Politie: begin 20ste eeuw zijn er ondernemers die diensten gaan aanbieden in vormen van
bescherming en bewaking = bewakingsondernemingen.
Eigen medewerkers = interne bewakingsdiensten
Ondernemingen voor alarmsystemen/ camerabewaking/ veiligheidsadvies … → juridisch bepaalde
begrippen
Opleidingsinstellingen
Privédetectives: vanaf wanneer ben je dit? Wet van 1991?
Inlichtingendiensten: private en publieke inlichtingendiensten
Wet van 2017: wet aangepast/ geactualiseerd
➔ Wet definieert deze veiligheidsactoren
Onderneming slachtoffer van criminaliteit gepleegd door werknemer → arbeidsrecht: werknemer
sanctioneren (“private justitie”)
Historische evolutie in België van de private bewaking, opsporing en justitie
1930: burgerwachten
Interbellum: commerciële en politieke private veiligheidsactoren
1934: private milities die gaan doorwerken tot de dag van vandaag
Jaren 80: politiek nadenken: parlementaire onderzoekscommissie (Commissie Wijnings) → aanleiding
1990: wetgeving specifiek op private veiligheidsactoren (bewakingswet, wet Tobback)
2
,1999: portierswet
2003-2004: private veiligheidsactoren verschijnen op het openbaar domein (publieke weg)
Tot 2017: minimale aanpassingen
Les 2: Private veiligheidszorg in België (1830-1920)
Een historisch-criminologische analyse van haar evolutie
- La ronde de nuit Bruxelles: nachtveiligheidsdienst (1908)
- Waak en Sluit (1907)
- Garde Martime & Comerciale: eerste bewakingsdienst in België
- Nachtronde
➔ Eerste commerciële spelers binnen de private veiligheidszorg in België
➔ Basis van de huidige professionele en private sector
Grootse private ondernemingen in België: Securitas, seris, G4S → de basis van het type activiteiten is
historisch afgeleid.
Semi-private diensten die publieke veiligheid aanboden maar focuste zich op burgers (grijze zone).
➔ Een van de eerste private spelers (maar niet op een commerciële manier): 1830 tot 1920
Context en conceptuele omkadering veiligheidszorg
Veiligheidszorg en de private sector
- Gedifferentieerd veiligheidslandschap
➢ Publieke en private veiligheidsdiensten
Publieke veiligheidsdiensten: Brandweer, gemeenschapsswachten (niet politionele
veiligheidsfuncties) …
• Private veiligheidsdiensten: nachtveiligheidsdiensten (historisch),
bewakingsondernemingen, beveiligingsondernemingen (ondernemingen voor
alarmsystemen), private recherchebureaus, porties, winkelinspecteurs,
bodyguards…
➢ Pluralisering politiefunctie (organisatie lokaal en federaal): verschuiving van de wijze
waarop de veiligheidszorg wordt aangeboden: van een strikt publieke veiligheidszorg
(60) naar aandacht voor private veiligheidsfactoren. Vanaf de jaren 70-80 kan men
zien dat er steeds meer private veiligheidsspelers betrokken zijn in de veiligheidszorg
(→ gedifferentieerd veiligheidslandschap)
Politiefunctie: Het is een maatschappelijk systeem handhaven van de gezamenlijke
normen en regels en het beschermen van ieders veiligheid (vrijwaring tegen schade
en verlies), zo nodig door dwang (Huberts, 1998: 3-5)
➢ Fragmentatie en commercialisatie: plural policing, grey policing (grijze zone tussen
publiek en privaat), positiecomplex…
Fragmentatie = meer spelers aanwezig
Commercialisatie = commerciële spelers
➢ Classificatie : publiek-privaat, posities tov de staat
Verschillende classificatiesystemen van Lowder: vrij staatscentrisch/ kritisch tov
private sector: opdeling tussen 4 posities die veiligheidsactoren kunnen innemen tov
de staat:
3
, 1) Organisaties die werkzaam zijn binnen de staat: publieke veiligheidsdiensten die
onder toezicht van de overheid opereren bv. reguliere politiediensten
2) Organisaties die werkzaam zijn voorbij de staat: commerciële aanbieders
3) Organisaties die werkzaam zijn onder de staat: de burger die een minder officiële
karakter hebben dan de publieke politiediensten bv. buurtinformatienetwerken
4) Organisaties die werkzaam zijn boven de staat: transnationale organisaties die
boven een staat gaan opereren bv. EUROPOL
Publiek <> privaat:
- Publiek door de staat georganiseerd en gefinancierd (door belastingsgeld)
- Publieke diensten worden collectief aangeboden en collectief gefinancierd
- Privaat: diensten en activiteiten die enkel worden aangeboden aan betalend cliënteel, de
ondernemingen opereren achter een winstmotief (itt de publieke diensten).
- Derde sector: non-profit organisaties, private organisaties gefinancierd door overheidsgeld
- Een specifieke actor: private bewakingssector: na 60-70: sterke groei
Afbakening
Private veiligheidszorg:
- Diverse niet-statelijke organisaties
- Het geheel van activiteiten bestaande uit: preventie, ordehandhaving, opsporing, informatie-
inwinning en adviesverlening inzake criminaliteit, overlast en onveiligheidsgevoelens en die op
een vrije markt complementair en concurrentieel door private rechtspersonen tegen betaling
worden aangeboden aan private en publieke (rechts)personen (Cools, 2002)
- Literatuur: tientallen definities
Begripsbepaling (wet 2 oktober 2017)
- Bewakingsonderneming
- Interne bewakingsdienst (in-house security): dienst die de veiligheid voorziet voor de eigen
onderneming → komt niet op de markt tov derden
- Onderneming voor alarmsystemen (beveiligingsondernemingen): bewaking vs. beveiliging
- Onderneming voor camerasystemen
- … onderneming voor veiligheidsadvies, opleidingsinstelling, veiligheidsdienst, maritieme
veiligheidsonderneming
‘Bewakingssector’ (1930-1934)
- Wetgevend karakter?
- 1830-1934: burgerwacht
- Structuur
➢ Bewakingsondernemingen (vanaf 1907)
• Nachtveiligheidsdiensten/ nachtrondes
➢ Detectivebureaus (eind 19de eeuw): studie kranten
➢ Interne bewakingsdiensten/ bedrijfsbeveiliging
‘Sector’: bewegen allemaal individueel en onafhankelijk van elkaar (dus nog niet echt sprake van een
sector). Pas vanaf de jaren 70 gaan de grootste bewakingsondernemingen zich verenigingen onder
vakorganisatie (BVBO). Bedrijven gaan onderling samenkomen om sterker te staan en beter te
kunnen lobbyen.
Bewakingssector (1934-1990)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur studentsammie. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans