Ter bevordering vd werkgelegenheid (incl terugverdieneffecten) worden naast een structurele
vermindering van werkgeversbijdragen voor lage lonen, onder bepaalde voorwaarden, forfaitaire
doelgroepverminderingen (DGV) toegekend.
Sinds 6e staatshervorming : gewesten kunnen eigen invulling geven aan een aantal RSZ-verminderingen.
Enkel RSZ-voordelen die structureel van aard zijn of die toegekend worden in functie van de eigen
kenmerken vd werkgeven blijven een federale bevoegdheid (structurele vermindering, sociale maribel en
de doelgroepvermindering voor de eerste aanwervingen).
In Vlaams Gewest wordt ’t aantal doelgroepen waarvoor de werkgever van een extra lastenverlaging kan
genieten beperkt tot drie: ouderen, jongeren en personen met een arbeidshandicap.
Mogelijke nadelen administratiekosten, deadweight loss (buitenkanseffect, ook zonder subsidie
zouden veel werklozen werk vinden), substitutiekost (uitsluiting van niet-
gesubsidieerden) en vervangingskost (baanverlies door concurrentievervalsing).
Tevens is er voor werknemers met laag loon een vermindering vd werknemersbijdragen (sociale
werkbonus) om hen een hoger netto-inkomen te garanderen, zonder daarbij het brutoloon te verhogen.
Om administratieve klus te vermijden: werkgever kan zich aansluiten bij één vd erkende sociale
secretariaten (ESS). = Private organisaties (VZW’s) erkend door Federale overheidsdienst sociale zekerheid
(FOD-SZ).
FOD-SZ voeren oa sociale formaliteiten en verplichtingen uit inzake soc zekerheid voor hun leden, tegen
betaling van een vergoeding.
Rijksdienst voor soc zekerheid voert globaal financieel beheer (GFB) via zijn paritair beheerscomité en
verdeelt de ontvangen gelden over versch soc parastatalen (staatsinstelling) die belast zijn met de
uitvoering vd wetgeving voor hun sector volgens hun thesauriebehoeften.
Sociale parastatalen :
- Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) > verdeelt dan weer de gelden tussen
de verzekeringsinstellingen (VI’s): vrije erkende ziekenfondsen, verenigd in vijf landsboden
(christelijke, socialistische, neutrale, liberale en onafhankelijke) en de plaatselijke afdelingen vd
officiële Hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV).
- Federale pensioendienst (FPD) – voordien rijksdienst voor pensioenen (RVP).
- Rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA): stelt recht op werkloosheidsvergoeding vast. Doet
voor uitbetaling beroep op uitbetalingsinstellingen (UI’s): plaatselijke kantoren vd officiële
hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen (HVW) of (voor de gesyndiceerden = lid v vakbond) de
private uitbetalingskassen van de drie erkende vakbonden: ACV, ABVV en ACLVB.
- Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie (RJV). Verricht zelf een deel vd uitbetalingen vh jaarlijks
vakantiegeld voor handarbeiders. Geeft deel vd gelden door aan erkende private
vakantiefondsen, opgericht door wergevers.
- Federaal agentschap voor beroepsrisico’s (Fedris). Belast met:
o Uitbetaling vd vergoedingen aan slachtoffers van erkende beroepsziekten.
Gezondheidszorgen ten gevolge van beroepsziekten komen ten laste vd gewone
verzekering geneeskundige verzorging volgens het ZIV-tarief. Fedris betaalt het
persoonlijk aandeel (remgeld,..). Hetgeen wat je niet terug krijgt van
ziekenfonds/hulpkas, krijg je van Fedris.
o Rol van de waarborgfonds in het kader vd arbeidsongevallenverzekering en in
bijkomende orde aanvullende vergoedingen uitbetaalt aan slachtoffers van
arbeidsongevallen.
, Eigenlijke verzekering tegen arbeidsongevallen gebeurt door werkgeven bij erkende
private (commerciële) verzekeringsmaatschappijen of onderlinge verzekeringskassen van
werkgevers; staan zelf in eerste instantie in voor de betaling vd basisvergoedingen!
Elke sector heeft dus eigen uitbetalingsinstellingen.
(WG betaald sociale bijdragen aan RSZ. RSZ krijgt subsidies van overheid.) (RZS geeft geld voor ziekteverz
aan RIZIV, die betaald uit via verz.instellingen. Geld voor pensioenen, naar FPD,..)
Ambtenaren
Financiering vd soc zekerheid voor ambtenaren vooral ten laste vd overheid zelf. Staat is in principe zijn
eigen verzekeraar. Sociale uitkeringen worden beschouwd als doorbetaling vd wedde, als (uitgesteld) loon
vb arbeidsongeschiktheid, rustpensioen.
Ambtenaar wordt bij arbeidsongeschiktheid gewoon doorbetaald zolang hij ziektedagen heeft
opgebouwd. Rustpensioen is uitgesteld loon. Gratis uitkering, geen bijdragen op betalen.
Overheidspensioenen worden berekend, toegekend en uitbetaald door Federale Pensioendienst (FPD).
Alleen voor deze betaald ambtenaar een bijdrage:
- Verzekering geneeskundige verzorging (medische kosten)
- Overlevingspensioenen
Voor beide in totaal 11,05% (minder dan bij werknemers).
- Gezondheidszorgen
o Op het brutoloon berekende ambtenarenbijdrage (3,55%).
o Werkgeversbijdrage ten laste van openbare dienst die hem tewerkstelt. Bedrag wordt
door werkgever gestort aan RSZ. RSZ geeft deze som naar het RIZIV: dat via
ziekenfondsen of HZIV de uitbetaling doet.
- Overlevingspensioen (OLP)
o Ambtenarenbijdrage (7,5%); via werkgever gestort in het Fonds voor
Overlevingspensioenen (FOP) – maakt deel uit van federale pensioendienst (FPD).
(= weduwe/weduwnaarspensioen)
Ambtenaren worden benoemd en kunnen in principe niet ontslagen worden niet betaald niet voor
werkloosheidsuitkering.
Zelfstandigen
Zelfstandige is zijn eigen baas – moet op eigen initiatief soc zekerheidsbijdragen betalen.
1. Bij sociale verzekeringsfonds (SVF) aansluiten. Is privaat. = Vrije organisaties van zelfstandigen
(VZW’s) – ingeschakeld in de uitvoering vd soc zekerheid.
2. Kan ook aansluiten bij officiële nationale hulpkas voor de soc verzekeringen der zelfstandigen
(NHSVZ). Is publiek.
Het is aan SVF of aan nationale hulpkas dat zelfstandige zijn bijdragen betaald.
Bijdragen voorlopig berekend op basis van geïndexeerd netto-belastbaar beroepsinkomen vh derde
voorafgaande kalenderjaar (jaar N-3).
Deze worden nadien geregulariseerd op basis vd inkomsten vh bijdragejaar zelf. Hierop wordt per schijf
een regressief percentage toegepast.
Bestaat minimum- en maximuminkomen waarop bijdragen berekend kan worden en dus ook een
minimum- en maximumbijdrage (in tegenstelling tot stelsel vd werknemers).
Beginnende zelfstandigen: minimumbijdragen > worden nadien geregulariseerd op basis van effectieve
bedrijfsinkomsten in het betrokken jaar.
Zelfstandigen in bijberoep betalen solidariteitsbijdragen die geen recht geven op soc uitkeringen.
Eerste schijf Tweede schijf Derde schijf
Zelfstandige wordt % Lager %
geacht een Op dat inkomen
, minimuminkomen te boven de tweede
hebben, daar moet schijf en onder het
hij een maximum (maximum
minimumbijdrage op in na de derde schijf)
betalen. : daarop geldt een
lager percentage dan
op de tweede schijf.
Is het omgekeerde
van de
inkomensbelasting
(op hogere schijf,
hogere belasting).
Op derde schijf bouw
je geen
pensioenrechten
(daarom dat dat een
lager percentage is).
Sociale verzekeringsfond of nationale hulpkas stort soc bijdragen door naar Rijksinstituut voor de Sociale
Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) – vervolgend verdeelt hij de gelden over de vier sectoren.
1. Bijdrage bedoeld voor verzekering geneeskundige verzorging en uitkeringen. Overgemaakt aan
rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverz (RIZIV). Uitbetaling door verzekeringsinstellingen:
ziekenfonds of hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsverz.
2. Bijdrage voor de pensioenen. Gaat naar federale pensioendienst (FPD) – staat in voor uitbetaling
vd pensioenen aan de rechthebbenden.
Berekeningen vh pensioen v/e zelfstandige gebeurt door RSVZ!
3. Uitbetaling van overbruggingsrecht (forfaitaire uitkering voor 1 jaar) gebeurt door soc
verzekeringsfonds (SVF) of nationale hulpkas.
Personeel van plaatselijke besturen
Voor statutaire en tijdelijke statutaire EN contractuele personeelsleden van provincies, gemeenten,
intercommunales, OCMW’s en lokale politiezones geldt een aparte regeling.
Hun centrale inningsorgaan, sinds 2017: Rijksdienst voor de soc zekerheid (RSZ).
RSZ ontvangt soc bijdragen voor de sectoren waaraan de betrokken ambtenaar is onderworpen
en strot ze dan verder naar de uitbetalingskassen: oa federale pensioendienst, fedris,….
Anderen
Sommige personen vallen onder geen enkele hierboven beschreven bijdrageregeling – toch kunnen zij in
zich in bepaalde gevallen laten onderwerpen aan bep takken vd soc zekerheid.
Voor hen geldt systeem van forfaitaire ‘hoofdelijke’ bijdragen – die ze zelf op eigen initiatief moeten
betalen aan de uitbetalingsinstelling, niet aan RSZ!
Dit is het geval voor oa de verz geneeskundige verzorging – coördinatiewet 14 juli 1994. Algemeen
regime; sector vd gezondheidszorgen is met de tijd uitgebreid tot allerlei groepen en zodoende in feite
een universeel recht geworden.
Meestal personen die niet in de hoedanigheid v werknemer, zelfstandige of ambtenaar, of persoon te
hunnen laste verkeren en waarvoor dan ook geen brutoloon of bedrijfsinkomen bestaat – waarop de
gewone, procentuele bijdragen kunnen geheven worden.
Tot deze groep behoren: