PUBLIEK RECHT
LES 1
30/09
Bij de geboorte komt iedereen in aanraking met recht: vragen naar naam om
juridische redenen.
Hof van assisen
- Lang duurt makkelijk een maand i.v.m. correctionele die een week
duurt
- Elk detail besproken
- Goed of slecht?
- Opgesteld uit volksjury
Procedurefouten wat doen ze en waarom kan je ze inroepen?
Om de burger te beschermen tegen de willekeur van de overheid
LES 2
07/01
INLEIDING
Recht:
Ordent de maatschappij rust & regelgeving anders chaos
Iedereen wordt er mee geconfronteerd
Is niet gerechtvaardigd, want wat voor de ene rechtvaardig is, is dat niet
voor de ander
Waarom is recht van belang voor ons?
o Te weten welke cliënten recht hebben op welke rechten
1. Wat is recht?
Recht ≠ moraal
Moraal = gericht op geestelijke vervolmaking van mens als individu
Iedereen moet voor zich uitmaken wat zij moreel goed vinden
persoonlijk!
(vb. abortus, euthanasie)
Niet afdwingbaar, meer een fatsoen regel
Juridische regels kunnen soms moreel zijn (vb. privacy, anti racisme, niet
doden)
Artikel 398 Sw: Straf kan verzwaren als het met voorbedachten rade was.
Recht ≠ godsdienstige regels
Dit zijn regels die van een soort opperwezen komen en de relatie tussen
god en de mensen moeten regelen (vb. Bijbel, 10 geboden, Koran, Thora)
Worden soms als wet ingesteld (vb. de Sharia)
Regels die nog altijd gelden vanuit het rooms katholiek: vakanties,
feestdagen, zondag rustdag
,1. Definitie recht
Recht is het geheel der regels die op een bepaald tijdstip, in een bepaalde
gemeenschap gelden en op haar gezag zijn vastgesteld.
Geheel der regels: tussen mensen en apparaat die regels maakt
Bepaald tijdstip, in een bepaalde gemeenschap: varieert van tijd & plaats
Op haar gezag vastgesteld: afdwingbaar (vb. mondmasker plicht)
2. Kenmerken recht
A. Het recht is een geheel van regels, regelingen en instellingen
1. Gebodsbepaling: je moet
o Opkomstplicht maar geen stemplicht (blanco stemmen)
o Leerplicht maar geen schoolplicht
o Afgifte van geboorte
o Dienstplicht opgeschort (niet afgeschaft), want al lang vrede,
geen nood
o Belastingplicht
2. Verbodsbepalingen: dingen die je niet mag doen
o Verbod op bigamie (verbod voor meer dan 1 huwelijk) ≠
monogamie
anders in andere landen:
Islamitische wereld:
1 man & meerdere vrouwen, maar je moet er voor kunnen
betalen
Afrika:
Jacob sunbar: 6 vrouwen en liet op kosten van de
belastingen een paleis
bouwen -> boos, grote armoede
VS:
Mormonen
Azië:
Polyandrie: 1 vrouw met meerdere mannen:
Erfrecht gaat over via vrouw 1 vrouw vb. met meer broers
o Oneerlijke handelspraktijken
Geen bedrieglijke info geven
vb. Dat iets maar tijdelijk beschikbaar is of adverteren
rechtstreeks aan
kinderen
vb. Vroeger leure-handel: deur tot deur: contract had kleine
letters
enkel voor leveranciers in België (niet in het buitenland)
o Strafrecht
3. Verlofbepalingen
o Indexering van woninghuur
, = koppeling huurprijs aan evolutie van welvaart: stijgt index dan
stijgt
huurprijs.
o Huwelijksrecht
Contract: stelsel van scheiding van goederen
Contract: Stelsel van allegene gemeenschap goederen
Geen contract: terugvallen op wettelijke regeling:
gemeenschappen van aanwinst (inkomsten samen, voor
huwelijk blijft apart)
4. Technische regels: plichten om uniformiteit na te streven
Algemene draagwijdte
Voor alles makkelijker / vatbaarder te maken: meer geïnformeerd.
o Dagvaarding hoe moet dit er uit zien zodat het het zelfde is
o Identiteitskaar zelfde informatie erop bij iedereen
o Akten van de burgerlijke stand
5. Individuele beslissingen
Geen algemene draagwijdte
Gelden voor personen waarop ze betrekkingen hebben
o Vonnissen of arresten
o Bouwregulering
o Benoemingen
B. Op een bepaald tijdstip
Samen
C. In een bepaalde
nemen
gemeenschap
1. Variërend van tijd en plaats
Vb. Positie van vrouw in België.
-> Lang werd vrouw als inferieur beschouwd. Haar politieke
mening is pas
100 jaar van tel.
-> Gelijkheid van achternamen bij de geboorte van een kind
Vb. Positie van vrouwen in Afghanistan
-> Vrouwenrechten worden steeds meer afgenomen (doordat te
taliban aan
de macht is), na daar 20 jaar voor gewerkt te hebben
“Recht en regels zijn een instrument in handen van machthebbers om ons in
een bepaalde richting te sturen om de samenleving op een bepaalde manier
te ordenen, volgens hun inzichten.”
Vb. Premies van zonnepanelen, isolatienormen, stimuleren van elektrische
wagens
2. Historisch bekijken
1789: Franse revolutie
Er word afrekening gemaakt / gebroken met de middeleeuwen
, De middeleeuwen zat vol met overheidsgeweld vb. de
standenmaatschappij (adel, clerus…) De adel had alle privileges en
konden bijna beslissen over leven en dood van lagere standen (= slaven,
weinig te zeggen). Met Franse revolutie wouden ze komaf maken met al
die privileges. Ze gingen dit als basis leggen voor de politieke
ideologieën:
Liberté; Egalite, et Fraternité (vrijheid, gelijkheid en broederschap).
1) De politieke partijen
Dit kunne we onderzoeken door deze vragen:
a. Welke politiek ideologieën worden geassocieerd met de term?
b. Bestaat de ideologieën nog?
c. Welke partijen?
d. Hebben ze nog macht? Hebben ze met ander woorden nog ministers in
de regering?
e. Wat hebben ze betekend doorheen de geschiedenis?
Liberté
a. Welke politiek ideologieën worden geassocieerd met de term?
Liberalisme: streven naar zo veel mogelijk vrijheid voor individu
b. Bestaan de ideologieën nog?
Ja ze bestaan nog
c. Welke partijen?
Open VLD / MR / LDD (lijstendekker)
d. Hebben ze nog macht? Hebben ze met ander woorden nog ministers in
de regering?
Ja ze hebben nog macht:
Federale regering
Alexander de Croo Eerst minister
Vincent van Minister van justitie
Quickenborne
Wilmes Minister van buitenlandse zaken
Vlaamse regering
Bart Somers Vice minister president
Minister binnenlands bestuur en gelijke
kansen
Lydia Peters Minister openbare werken en mobiliteit
, e. Wat hebben ze betekend doorheen de geschiedenis?
1831
Hoofdstuk ‘rechten en vrijheden’ in grondwet -> baanbrekend!
België was het eerste land dat dit deed. Door dit wouden ze de
individu beschermen tegen de overheid. Het ging men over de
vrijheid van meningsuiting, godsdienst, vereniging, onderwijs,
vergadering.
Decennia lang was er een groot onderdrukken van de overheid -
> vrijheid was daar een perfecte reactie voor.
Belastingverlaging
o Stokpaardje doorheen de jaren
o Ze willen dat de individu zo veel mogelijk zelf doet en de
overheid zo weinig mogelijk ingrijpt: niet goed voor de
zwakkeren
Fraternité
a. Welke politiek ideologieën worden geassocieerd met de term?
Christen democratie: christelijke opvattingen, oog voor gemeenschapszin
en naastenliefde, solidariteit
b. Bestaan de ideologieën nog?
Ja, ze bestaan nog
c. Welke partijen?
CD&V / cdh -> geen goede band: CD&V (recht) cdh(links)
d. Hebben ze nog macht? Hebben ze met ander woorden nog ministers in de
regering?
Ja
Federale regering
Vincent van Peeteghem Vice eerst minister
Minister van belastingen
Annelies Verlinden Minister van buitenlandse zaken
en democratische vernieuwing
Sami Madhi Staatssecretaris voor asiel en
migratie
Vlaamse regering
Hilde Crevits Vice minister president
Minister economie, landbouw
Wouter Beke Minister welzijn, volksgezondheid,
gezin, arbeidsbestrijding
Benjamin Dale Minister jeugd en media
e. Wat hebben ze betekend doorheen de geschiedenis?
Onze samenleving is doordrongen van het christendemocraten
gedachtegoed vb. verbod op bigamie (echtscheidingsrecht). Het is al altijd
van belang
