Samenvatting cursus projectontwikkeling
Ruimtelijke ordening
Wetgeving
1946 Besluitwet aanzet voor stedenbouwwet 1962
• Voorstel opmaak plannen van aanleg en afleveren bouwvergunningen
• Er zijn ng plannen van toen die nu gelden
• Belgie is minder getroffen door WO2, dus minder Marshallhulp dankzij Duitse Capitulatie en
voorgaande sloop uit schrik voor epidemien
• 1945 250.000 woningtekorten
• Politieke spanningen Christelijke Volkspartij (CVP) en socialisten (BSP)
3 wetten na WO2
• De wet de Taeye (CVP) 1948
o Privaat initiatief voor eigendomsverwerving
o Premies en staatswaarborg aan hypothecaire leningsmaatschappijen
o Succes, 5 jaar -> 10.000 nieuwe woningen
o MAAR stedelijke versnippering door lintbebouwing en inzetten platteland ipv stad
• De wet Brunfaut (socialisten) 1949
o Inzetten op collectieve sociale huurwoningen
o Stimulatie woonst bij lagere inkomens
o Oprichting Nationaal Fonds voor de Huisvesting
o Staat is verantwoordelijk voor wegeninfrastructuur van sociale woonwijken
• De wet op de krotopruiming 1953
o Weinig voedsel, hygiene en veel afval -> schrik voor epidiemen zoals Spaanse griep
bij WO1
o 1947 oprichting Hoge Raad voor Volkshuisvesting en Volkswoningen -> adviseren bij
sloop krotwoningen
o Na sloop opgedoekt in 1957, Sociale huisvestigingsmaatschappijen doen
wederopbouw
Periode 1962-1999
• De organieke wet op de stedenbouw en ruimtelijke ordening = stedenbouwwet 29
maart 1962
o Reactie op verkavelingswoede na WO2
o Eerste wettelijk kader omtrent RO
o Mogelijkheid gemeenten om plannen van aanleg en verkavelingsvergunningen ->
wildgroei linten en verkavelingen
o Doel:
§ RO onder toezicht rijk (gemeenten BPA en bouw/verkavelingsvergunningen)
§ Gemeenten BPA, rijk streek- en gewestplannen, provincie adviseert
§ Gemeenten < 10.000 inwoners vallen NIET onder wet BPA
§ Samenwerking openbare besturen en particuliere sector
§ Onteigening bestemmingen BPA voor algemeen nut, bedreiging beperken in
tijd
1
, Samenvatting cursus projectontwikkeling
§ Gemeenten maken bouwverordeningen, rijk landelijke verordeningen ->
eenheid in agglomeraties
§ Gemeente geeft bouw/verkavelingsvergunningen, GEEN goedgekeurd BPA ->
bestuur stedenbouw adviseert
§ Vergoeding eigendomsbeperking ENKEL bij verbod bouwen/verkavelen door
BPA
• 1980 regionalisering -> RO = gewestelijke bevoegdheid, wetgeving herzien
o Planningsdecreet
§ Structuurplan en RSV
o Coordinatiedecreet
§ Recente versie van de wet stedenbouw 1962
Periode 1999-2009
• 18 mei 1999 Vlaams decreet houdende de organisatie vd RO
o Bundel plannings – en coordinatiedecreet
o Algemene bepalingen
§ Opmaken jaarverslag en jaarprogramma 3 niveaus
§ Oprichten commissie RO 3 niveaus
§ Aanstellen stedenbouwkundig ambtenaar 3 niveaus
o Planning
§ Opmaken RSP
• Bindend
• Richtinggevend
• Informatief gedeelte
§ Opmaken RUP
§ Opmaken stedenbouwkundige verordeningen
§ Aanpassing recht van voorkoop en onteigening aan RUP
§ Opmaak rooilijnplannen met RUP
§ Inrichten herverkaveling, ruilverkaveling aan RUP
§ Bepalen planbaten- en schade aan RUP
o Vergunningen
§ Bepalingen inzake stedenbouwkundige vergunningen
§ Inzake verkavelingsvergunningen
§ Opmaak plannen-en vergunningenregister
• Plannenregister
o Inventaris van alle plannen, gedigitaliseerd (1999)
o Lijst met gegevens vd plannen (stedenbouwkundige
o verordeningen) , plancontouren op kaart, eigenlijke plannen
o voor beoordeling stedenbouwkundige
vergunningsaanvragen en gebruiksmogelijkheden
perceel/gebouw
o bestuursdocument
• Vergunningenregister
o inventaris van alle verleende vergunningen in
gemeentebestuur sinds 1962 (op kaart)
o perceelsgebonden informatie, survey-instrument MAAR
GEEN geldigheidsvereiste voor verkrijgen vergunning
o bestuur document
2
, Samenvatting cursus projectontwikkeling
o Diverse bepalingen
§ Informatieverstrekking en infoplicht Vlaamse overheid
§ Regels over belastingsheffing
§ Regels over grondfonds
§ Regels over schadevergoeding bij vernieling zonevreemde constructie
o Handhavingsmaatregelen
§ Regels over strafsancties en herstelmaatregelen
o Opheffingsbepalingen
§ Artikels uit andere decreten
• Inwerkingtreding 2000, planbaten in 2004
o Overgangsbepalingen
§ Gemeenten voldoen aan deze 5 sinds 2005, met uitstelvordering tot 2007
(later subsidie aanmoediging, nu NIET meer verplicht)
• Goedgekeurd GRSP
• Stedenbouwkundig ambtenaar
• Vastgesteld plannenregister
• Vastgesteld vergunningenregister
• Register onbebouwde percelen
§ Bindend vergunningstermijn!
§ Derden kunnen nu ALTIJD beroep aantekenen
Periode 2009-heden
• 1 september 2009 Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening
o Herziening decreet 18 mei 1999 door flexibilisering, administratieve vereenvoudiging
en meer rechtszekerheid
o Planologie
§ Aangrenzende gemeenten SAMEN RSP en afspraken tssn planningsniveaus
§ Grote infrastructuurprojecten (PPS) afwijken gemeen recht mogelijk ->
gezamenlijke procedure voor RSP EN RUP
§ Planbaten operationeel door bestemmingswijziging via RUP en nu meer
economisch voordeliger bestemmingsbelang
o Vergunningen
§ Vergunningsplichtige handelingen
§ Meldingsplichtige handelingen (na 30 dagen uitvoeren)
§ Vrijgestelde handelingen -> tijdelijk/occasioneel
§ Procedurele wijzigingen Codex 2017
• Procedure in eerste aanleg (1999) + volledigheids en
ontvankelijkheidsonderzoek -> volledig dossier en leesbare plannnen
• Beslissingstermijnen berekend dag na krijgen resultaat onderzoek,
dwingend termijn
• Hakbijltermijn= overschrijding termijn antwoord, geacht afgewezen
-> opmerking Raad van State
• Start werken na 35 dagen vergunning geen beroep
o Beroepsprocedure
§ Belanghebbenden kunnen administratief beroep bij
deputatie -> legaliteots- en oppurtuniteitsgrond
3
, Samenvatting cursus projectontwikkeling
§ Daarna alle belanghebbenden jurisdictioneel beroep
bij Raad voor Vergunningsbetwistingen
§ UITZONDERLIJK daarna cassatieberope bij Raad van
State, afdeling bestuursrechtspraak
• Asbuilt-attest
o Handelingen die niet of marginaal afwijken vd plannen van
stedenbouwkundige vergunning
o Mini-regularisatievergunning, NIET verplicht
o Door architect, voor handelingen met architect
o Kopie aan CBS + noteren vergunningenregister
o NIET MEER vermelden in publiciteit of akten
§ Handhaving 2009
• Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid ipv Hoge Raad voor
Herstelbeleid
• Strafsancties en advies herstelvorderingen, vonnissen en arresten,
vordering dwangsommen
• Meer rechtszekerheid strafbaarheid MAAR misdrijf in niet-ruimtelijk
kwetsbaar gebied NIET strafbaar
• Verjaring herstelvordering
o 10 jaar in kwetsbaar, openruimte gebied
o 5 jaar in overige gebieden
Codextrein en Instrumentendecreet
• Decreet 8 december 2017 wijziging bepalingen van RO, milieu en omgeving
o Codextrein, werking na 10e dag publicatie BS w
o Basis voor BRV -> dichter wonen en nieuwe woonvormen
§ Verruiming ruimtelijk rendement, geen weigeringsgrond
verkavelingsvoorschriften > 15 jaar
§ Afwijken van BPA > 15 jaar
§ Gevelisolatie buitengevel <= 26 cm = aanpassingswerk binnen bestaand V
§ Verlenging door overmacht voor niet tijdig start werken na vergunning (2
jaar)
§ Signaalgebieden -> watergevoelig openruimtegebied
§ Intergemeentelijke GECORO
§ RSP vervangen door ruimtelijke beleidsplannen
§ Schorsen en vernietigen RUP
§ Advies provincie en Vlaanderen bij opmaak stedenbouwkundige verordening
• Decreet realisatie instrumentarium = instrumentendecreet NOG STEEDS IN ONTWERP
Wetten en plannen huidig ruimtelijk gebied
• Plannen in stedenbouwwet (werking 22 april 1962) -> economisch, sociaal en esthetisch
belang
o Bodembestemmingplannen (gewestplan, BPA, APA)
§ Bestemming grondgebied met gescheiden functies in gescheiden gebieden
§ Veel bezwaren via openbaar onderzoek want weinig overleg bij opstellen
§ Karakteristieken
• Bindend/ verordenend
4
, Samenvatting cursus projectontwikkeling
o Verplichting voor overheid en burgers
• Eindtoestand
o Zoals het moet zijn op het einde
o Geen rekening gehouden met tijd en evolutie
• Onsamenhangende aanpak
o Geen regeking gehouden met impact op omgevende ruimte
• Statisch
o Eenmalig nemen beslissingen
o Snel verouderd en NIET flexibel
• HIERARCHIE in plannen van aanleg
1. Nationaal (zinloos door
regionalisering)
2. Streek (niet opgesteld)
3. Gewest
4. Intercommunaal
(samenwerkingsverband
gemeenten, nooit gebeurd)
5. Gemeentelijk (APA ->
gemeente, BPA -> wijk)
6. Verkaveling
7. Bouw
• BESTEMMINGSVOORRANG in plannen van aanleg
o Lager niveau richten naar hoger niveau (kan afwijken
door flexibiliteit RO -> voorschriften hoger niveau
bestaan niet meer dan BHELAVE Steeno-arrest
o Bestemmingsvoorschriften GEWESTPLAN PRIMEREN
Gewestplan (1970)
• ENKEL van kracht indien NIET vervangen door RUP
• Opdeling gescheiden functionele zones, vroeger door gebrek wetgeving veel
woningen in foute zone
• Poging voor ruimtelijke rommel op te lossen MAAR door bezwaren en druk op politici
verdere verrommeling en ruimte verspilling door overaanbod woonzones
• Oud maar NIET verouderd, bindende kracht tenzij vervangen RUP (2000), opvragen
gemeente of Geopunt
• Inhoud:
o Verplicht
§ Aanduiding bestaande toestand
§ Maatregelen voor economische en sociale behoeften
§ Maatregel verbetering verkeerswegen
o Facultatief
§ Algemene voorschriften
§ Zaken uit gemeentelijk plan van aanleg
Plannen van aanleg
• APA -> gemeente, vaak vervangen door uitbreiding gewestplan
• BPA -> wijk/perceel, voornamelijk opgesteld, later vervangen door RUP
5
