Recht van de Europese Unie – A.M.
Van den Bossche
Inleiding
Studiemateriaal
- Presentaties op BB = leidraad
o Er staat extra informatie onderaan de powerpoint!!
- Handboek
o Koen Lenaerts = rechter in Hof van Justitie
o Piet van Nuffel = werzaam in Europese Commissie
o In de colleges wordt niet exact het verloop vanuit het handboek
gebruikt. Op dia 2 vind je een overzicht van welke hoofdstukken van
het boek bij welke onderdelen uit de colleges horen.
- Jurisprudentiebundel
o Deze bundeling gemaakt door Meeusen, titularis van dit vak, maar is
nu vice-rector van de universiteit, dus had geen tijd meer en daarom
geeft zij dit vak
o Deze arresten hebben mee vorm gegeven aan het Europees Recht!
o Je vindt er ook praktijkgevallen in. In dit vak gaan we zowel theorie
als oefeningen doen. Een arrest is een casus, een concrete situatie,
een juridisch vraagstuk waar je dan in het arrest vindt hoe dat
probleem benaderd is vanuit het Europees Recht.
o Mag je gebruiken op het examen!
- Versie van de verdragen
o Unieverdrag
o Werkingsverdrag
o We zullen in de les vaak specifiek aanknopen aan een welbepaald
artikel uit die verdragen. Het maakt niet uit in welke variant we die
hebben. In de VRG-codex staan deze twee verdragen.
o Ook de verdragen mogen meegenomen worden naar het examen.
Er mag niet in geschreven worden.
Examen
Schriftelijk gesloten boek/open boek.
Geen theorie natuurlijk, maar jurisprudentiebundel mag je gebruiken
tijdens het examen. Er mag niet in geschreven worden! Er mag wel in
gekleurd worden, onderlijnd, etc. Enkel schrijven mag niet. Eén
uitzondering, dat is een tikfout die we gaan verbeteren. Uw naam mag er
wel instaan! Belangrijk want tijdens een examen controles!
Het examen duurt meer dan lang genoeg. Antwoorden op gelijnd papier.
Er zijn een aantal vaste onderdelen
Vraag met 10 kleine vraagjes: kennisvragen. Staan elk op 3 punten, dus
hier kan je 30 punten mee verdienen. Deze vragen tonen of je begrijpt en
weet wat je gestudeerd hebt. Zijn gemakkelijke punten!
o Bv. “Waar staat EMU voor?” (Economische Monetaire Unie)
1
, Eén casus: allerhande ongelukken met mensen. Wij worden dan gevraagd
om aan te geven of het Europees Recht relevant kan zijn en hoe het dan
verder zal verlopen. Lees aandachtig de vragen! Op het examen ook
nooit wetteksten overschrijven! Dus het dictum van het arrest
overschrijven is niet de bedoeling.
o Belangrijk onderdeel!
o Staat op 40 punten
Inzichtsvragen: 30 punten
o Bv. “Wij als Europese burgers hebben een aantal rechten, bv.
petitierecht, burgerinitiatief etc. Vergelijk de verschillende
instrumenten die ter beschikking staan van de burger en geef aan
wat het meest realistische resultaat zal zijn.”
Dus weten waar in het verdrag, draagwijdte, etc. om juist te
kunnen antwoorden
Vanaf twee dt-vragen worden er punten afgetrokken! Vanaf 7 dt-vragen worden
er véél punten afgetrokken. Rare werkwoordsvormen zijn niet beter dan dt-
fouten. Taal is een belangrijk instrument voor een jurist, we moeten onze kennis
weten over te brengen in normaal, correct Nederlands.
Wat gaan wij doen?
Het Europees Unierecht behandelen.
2
,Globaal overzicht materie
Europese integratie: uitbreiding – verdieping
Europese integratie: waar gaat het om?
De uitgangspunten van de EU-rechtsorde
De democratische beginselen van de Unie
De Europese instellingen
EU-recht: over bronnen en auteurs
Onze rechtshandelingen: EU-besluitvorming
(Door)werking en Rechtsbescherming
Ruimte zonder binnengrenzen: vrij verkeer
3
, Europese integratie
Uitbreiding - verdieping
De kortste manier om dit te presenteren, is via het duo uitbreiding en
verdieping. In feite is dit de samenvatting van gans de cursus. Alles valt aan
deze twee begrippen vast te knopen.
Uitbreiding: de toetreding van nieuwe lidstaten tot de EU. We zijn gestart
met zes landen, op dit ogenblik zijn er 27. Is dat in juli nog zo? Zijn we dan nog
met 27? Neen, Kroatië wordt het 28ste lid op 1 juli 2013. Uitbreiding gaat niet
enkel over aantallen, ook over de voorwaarden tot toetreding. Wat is vereist?
Welke procedure wordt gevolgd om lid te kunnen worden? Wie beslist daarover?
Welke voorwaarden zijn daar voor nodig?
Verdieping: heeft te maken met inhoudelijke grondige aanpassingen aan het
Europese huis. De basis van Europese integratie zijn de verdragen, te beginnen
met verdrag in 1952. Gedurende 60 jaar is dat huis geregeld verbouwd via
verdragswijzigingen. Die verdragswijzigingen kan u vergelijken met de
grondwetswijzigingen in de Belgische context. Altijd gebeurt er wel iets aan. Wat
de verdieping betreft, dat is het meest te vergelijken met staatshervormingen in
België. Fundamentele wijzigingen. Economische integratie. Na verloop van tijd
beslist om ook bv. op vlak van milieubescherming te gaan samenwerken, op vlak
van sociaal beleid, op vlak van vervoer, etc. Die bijkomende domeinen bijna
coterijen die worden bijgebouwd. Er is een kernhuis en daar worden daar
coterijen bijgebouwd. Huizen nemen gaandeweg tuin in beslag. Uitbreiding van
het samenwerkingsveld. Meest recente: Verdrag van Lissabon: wijzigingen aan
bestaande verdragen. Het verdrag van Lissabon kan je als beginnende student
niets mee doen. Het is een wijzigingsverdrag. Er is ontzettend veel informatie, je
kan de tekst vinden, maar daar ben je niets mee. Er wordt verwezen naar vorige
verdragen, maar de inhoud wordt niet hernomen. We hebben dus een
geconsolideerde versie nodig. Staat in VRG-codex.
Van 6 naar 28, van EEG naar EU
Er zijn 7 golven geweest. Geen constante evolutie. Er zijn momenten waar er
niets gebeurt.
Het startpunt
o EGKS, 1952; EEG, Euratom, 1957
1952: oprichting Europese Gemeenschap van Kolen en Staal
(EGKS). Van meet af aan bedoeld om een beperkte duurtijd te
hebben! Staten hadden van met af aan gezegd dat dit voor 50
jaar was. Waarom hebben 6 landen ineens de idee gekregen om
te beginnen met een Europese Gemeenschap van Kolen en
Staal? Kolen en Staal waren in de jaren ’40-’50 nodig voor de
uitbouw van een oorlogsindustrie. Anders moeilijk om tanks te
bouwen, ruw staal niet in vormen gieten, etc. Dat waren
4
