De ontwikkeling
1. Ontwikkelingsfactoren
Ontwikkeling = verandering, lichaam & gedrag
Wordt bepaald door combinatie van:
1. Erfelijkheid of nature (= aangeboren, aanleg)
2. Omgeving of nurture (= aangeleerd, opvoeding)
1.1. Erfelijkheid of nature
Erfelijke eigenschappen → ouders via genen
Aangeboren
Fysieke (lenig zijn) en psychische eigenschappen (bv. Talent)
Deze aangeboren kenmerken komen tot uiting via
Groei: doordat je lichaam groeit, ontwikkelt
Rijping: tgv groei kan je op een hoger, moeilijker niveau
functioneren (in de adolescentie ben je ‘rijp’ om zelf bepaalde
keuzes te maken)
→ Voorgeprogrammeerd
1.2. Omgeving of nurture
Invloeden van het leven
Opvoeding, school, vrienden, buurt, tv, internet, …
Ontwikkelen door te leren
1.2.1. Bio-ecologisch model van Bronfenbrenner
→ biedt een overzicht van de verschillende omgevingsinvloeden (nurture)
die een invloed hebben op jou (individu, nature)
Model:
Bio (nature) = individu
Microsysteem, mesosysteem, exosysteem en macrosysteem
Bepalen mee in hoeverre de aangeboren kenmerken van een individu tot
uiting komen.
Microsysteem
Onmiddellijke omgeving: gezin, school, werkplek, vrienden
Beide beïnvloeden elkaar – tweerichtingsverkeer
Mesosysteem
De manier waarop personen uit het microsysteem met elkaar omgaan en
hoe dat de persoon beïnvloedt
Exosysteem
Ruimere omgeving: uitgebreidere familie, kennissenkring, woonomgeving,
(sociale) omgeving, …
Macrosysteem
1
, De cultuur, gewoontes, wetten, tradities, waarden, normen…
1.2.2. Opvoedingsstijlen
= het geheel van gedragingen die typisch zijn voor een bepaalde opvoeder,
het soort gedrag dat hij meestal gebruikt tegenover zijn kinderen
→ Behoort tot het microsysteem (Bronfenbrenner)
Hoog of laag scoren of twee eigenschappen:
1. Warmte, genegenheid
2. Sturing, controle
Veel controle
Ondersteunende
Autoritaire
opvoeding
opvoeding
Weinig
warmte Veel warmte
Onverschillige Permissieve
opvoeding opvoeding
Weinig controle
Vaak een combinatie van stijlen
Afhankelijk van de situatie, bijvoorbeeld leeftijd kind
De stijl heeft grote gevolgen voor de ontwikkeling van het kind (zie
verder ´gevolgen´)
Onverschillige opvoeding
Typische kenmerken
Geen regels, afspraken
Weinig aandacht, interesse, plan trekken
Extreme vorm → verwaarlozing
Mogelijke gevolgen
Deze stijl vaakst negatieve gevolgen
Mist regels, duidelijkheid, geen discipline, problemen later op werk, school
Mist liefde genegenheid, zelf moeilijk relaties aangaan, kans op
hechtingsstoornis
Zoekt oudere rolmodellen buitenhuis (vaak negatieve voorbeelden):
alcoholmisbruik, kleine criminaliteit
Permissieve of verwennende opvoeding
2
