Medische biologie 2 (hoofdfase) – De Haagse Hogeschool
Zenuwstelsel
Een complex stelsel dat samen met het hormoonstelsel de activiteiten van alle orgaanstelsels om de
homeostase te handhaven coördineert. Waar het zenuwstelsel relatief snel maar kort reageert op
prikkels, reageert het hormoonstelsel trager, maar langer.
• Centraal zenuwstelsel (CZS): hersenen en ruggenmerg.
• Perifeer zenuwstelsel (PZS): uitlopers die in het lichaam lopen.
Een deel gebeurt bewust en een deel onbewust.
- Bewust → somatisch/animaal zenuwstelsel. Actief bewust kun je op prikkels handelen.
- Onbewust → autonoom/visceromoterisch zenuwstelsel en zelfstandig werkend mechanisme om
bijv. de hartspier, de bloedvaten en klieren aan te sturen.
Functioneel onderscheid zenuwstelsel:
• Afferente zenuwbanen (aanvoerend): sensorische informatie die buiten het zenuwstelsel door
zintuigen of receptoren wordt geregistreerd, wordt doorgegeven door het afferente gedeelte
van het PZS naar plaatsen in het CZS waar die informatie wordt verwerkt. De informatie wordt
geïntegreerd en omgezet naar bruikbare informatie.
• Efferente zenuwbanen: het CZS zendt motorische impulsen van het PZS naar spieren en klieren,
die effectoren worden genoemd.
o Somatische/animale zenuwstelsel: aansturing skeletspieren.
o Autonome/visceromotorisch zenuwstelsel: zorgt voor automatische, onwillekeurige
regulering van glad spierweefsel, hartspierweefsel, klierwerking en vetweefsel.
▪ Parasympatisch: treedt in werking in rust. Rest en digest. Respons in
rusttoestand en slaap.
▪ Sympathisch: in werking op het moment dat we in activiteit zijn of stress
hebben. Fight, flight or freeze. Je lichaam wordt klaargemaakt om in actie te
gaan. Er wordt ook meer adrenaline aangemaakt, waardoor je sneller kunt
handelen. Er is sprake van actie: hartslag omhoog, pupil verwijden.
Zintuig: registeren gewaarwordingen van binnen of buiten het lichaam.
1
,2
,In de hersenstam kruisen de zenuwen. Dit betekent dat de linkerhersenhelft het rechter deel van het
lichaam aanstuurt en de rechter hersenhelft het linker deel van het lichaam aanstuurt.
Centraal zenuwstelsel (CZS)
Het CZS dat bestaat uit het ruggenmerg en de hersenen is kwetsbaar, heeft een zeer hoge
stofwisselingssnelheid en heeft veel voedingsstoffen en een constante aanvoer van zuurstof nodig.
Tegelijkertijd moet het CZS worden geïsoleerd van verschillende stoffen in het bloed en moet het worden
beschermd tegen schadelijk contact met omringende beenderen.
3
, Meningen: drie lagen gespecialiseerde vliezen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Het biedt
het CZS fysieke stabiliteit en absorbeert schokken.
▪ Dura mater: harde stevige, vezelige hersenvlies dat tegen de schedel aangeplakt zit. Het is de
buitenste deklaag van het CZS. De dura mater rond de hersenen bestaat uit twee vezelige lagen
(durale plooien en durale sinussen). De durale sinussen bestaan uit een netwerk van
dunwandige kanalen waar kleine venen in het zenuwstelsel van de hersenen uitmonden. Op
sommige plaatsen zijn de binnenste en buitenste laag vergroeid, maar op de meeste plaatsen
zijn de twee lagen gescheiden door een smalle ruimte die weefselvloeistof en bloedvaten bevat.
In de hersenen is de dura mater vergroeid met de schedel, maar bij het ruggenmerg is dat niet
het geval. Hierdoor ontstaat nog een extra ruimte tussen de dura mater en het bot, ofwel de
epidurale ruimte. Deze ruimte wordt gebruikt om bijv. een ruggenprik te zetten bij een bevalling.
▪ Arachnoidea: spinnenwebvlies. De arachnoidea wordt van de dura mater gescheiden door de
subdurale ruimte. Het bevat de vaten die de hersenen van bloed voorzien. Tussen arachnoidea
en pia mater bevindt zich liquor (cerebrospinale vloeistof) in de subarachnoideale ruimte die als
schokbreker werkt en opgeloste gassen, voedingsstoffen, chemische signaalstoffen en
afvalstoffen bevat.
▪ Pia mater: zacht hersenvlies dat stevig met het ondergelegen zenuwweefsel verbonden is. De pia
mater is sterk doorbloed en grote bloedvaten vertakken zich over het oppervlak van de
hersenen. Het volgt precies alle gyri en sulci van de hersenen.
Meningitis: ontsteking van de meningen. Er kunnen verschillende oorzaken voor zijn, maar de bekendste
wordt veroorzaakt door een bacteriegroep, streptokokken genaamd.
Zenuwweefsel
Zenuwweefsel bestaat uit twee type cellen:
• Exciteerbaar: prikkelbare cellen, ofwel neuronen = zenuwcellen. Zij ontvangen, geleiden en
brengen informatie over in de hersenen, het ruggenmerg, de perifere zenuwen en de zintuigen.
Neuronen delen zich bijna nooit en zijn afhankelijk van continue zuurstof en glucose toestroom.
Neuronen kunnen elektrische impulsen sturen die we actiepotentialen noemen.
• Niet-exciteerbaar: niet prikkelbare cellen. Het zijn ondersteunende cellen, ofwel de gliacellen. Ze
ondersteunen de neuronen.
o Astrocyten: verantwoordelijk voor het grootste deel van de structuur van het CZS en het
handhaven van de bloed-hersenbarrière. Het is belangrijk om de bloedbaan te scheiden
van het CZS, zodat schadelijke stoffen niet zomaar onze hersenen binnen kunnen
dringen. CO2, O2 en glucose kunnen er wel doorheen. Alcohol is een schadelijke stof die
er ook doorheen komt en waardoor we dronken worden. Andere voorbeelden die de
bloed-hersenbarrière kunnen passeren, zijn: cafeïne, nicotine en heroïne. Stoffen die de
barrière niet kunnen passeren, zijn kalium, magnesium, eiwitten en medicijnen. Bijv. bij
Parkinson moet je eigenlijk dopamine medicatie slikken die bij de hersenen uit moeten
komen. Echter kan dopamine de bloed-hersenbarrière niet passeren. Je slikt dan
levodopa wat een voorloper is van dopamine en dat wel de barrière kan passeren, zodat
de hersenen vervolgens zelf dopamine kunnen aanmaken.
o Oligodendrocyten/Schwanncellen: uitlopers vormen myelineschede rond axonen. In het
CZS worden het oligodendrocyten genoemd en in het PZS Schwanncellen. Hierdoor kan
een actiepotentiaal veel sneller worden overgedragen en zijn zenuwen beter
beschermd.
o Microglia: cellen van het immuunsysteem die zorgen voor afweer. Ze fagocyteren
‘slechte’ pathogene stoffen uit het zenuwstelsel. Ze zitten met name vlakbij de
bloedvaten. Microglia hebben ook een litteken vormende werking.
o Ependymocyten/ependymcellen: het zorgt voor bekleding van epitheelcellen en dan
met name in het ruggenmerg en ventrikels van de hersenen. Zij maken liquor.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ymke99. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.