Constructie & materialen 1
MATERIALEN
INTRO MATERIALEN
BELANG VAN MATERIALEN IN INTERIEURVORMGEVING:
• Sfeerbepalend door kleur en textuur
o (moodboard maken van de verschillend materialen maken, best met echte stalen)
• Form follows function > form follows material
o De vorm volgt de functie
▪ Vb. stoel -> zitten -> rugleuning, poten, zitvlak
o Vorm volgt materiaal
▪ Vb. stoel -> staal kan buigen -> geen 4 poten meer maar geplooide poten
• Eigenschappen aangepast aan gebruik
o Elk gebruik stelt andere eisen
▪ Vb. badkamer -> bekleding en vloeren moeten waterdicht zijn
BIJ ELKE REALISATIE VAN EEN ONTWERP MOET EEN MATERIAALKEUZE GEMAAKT WORDEN
• Criteria:
o Zintuigelijk: visueel – tactiel – geur – geluid
o Functioneel: sterkte, gewicht, vlekbestendigheid, waterdichtheid; antislip, hygiëne, …
o Afwerkingsmogelijkheid: texturen, glansgraad, uitstraling, …
o Uitvoeringsmogelijkheid: transport, werktuigen, …
o Onderhoud
o Duurzaamheid
o Kostprijs
o …
BELANG VAN MATERIAALSTALEN, BOEKEN, TIJDSCHRIFTEN EN WEBSITES
• Technisch Documentatie Centrum – TDC
• Eigen stalenverzameling opbouwen
• Websites
• Boeken
• Tijdschriften
1
,Constructie & materialen 1
HOUT EN AFGELEIDE PRODUCTEN
INLEIDING
• Lange geschiedenis als bouwmateriaal
o Om hout te bewerken is er weinig of eenvoudig gereedschap nodig
• Makkelijk te bewerken
o Geen industriële materialen nodig om het te kunnen bewerken
• Relatief duurzaam
o Hout is quasi overal aanwezig
o Groeit gemakkelijk
o Is hernieuwbaar (als je een boom omkapt kan je een nieuwe laten groeien)
• Sterk voor gering gewicht
• Veelzijdig bouwmateriaal
o Zowel constructiemateriaal als afwerkingsmateriaal
• Emotioneel aantrekkelijk
o Hout is warm, natuurlijk, …
DE BOOM
• Stam is nodig als bouwmateriaal
• Wortel enkel en alleen om fineer mee te maken
• Fotosynthese
o Een boom heeft licht nodig om te kunnen groeien
o Via de wortels worden er sappen opgezogen waar er allerlei voedingstoffen inzitten
o De sappen gaan via de wortel naar boven
o Daar worden bladeren gevormd, die bladeren bevatten koolzuur die de groei van de boom
mogelijk maken.
2
,Constructie & materialen 1
MACROSCOPISCHE STRUCTUUR
• Het nieuwe hout wordt aangemaakt in het cambium/teeltweefsel
• Merg is het centrale deel
• Radiale snede is door het midden van het hout
• Tangentiele doorsnede door het hout, maar niet in het midden
GROEIRINGEN
Vroeghout (ontwikkeling kruin en bladeren)
• Groeiperiode
• Sapstroom
• Grote cellen, weinig celwand
• Losse structuur, licht gewicht
• Lichte kleur
Laathout (sterkte)
• Rustperiode
• Kleine cellen, meer celwand
• Vast en stevig > zorgt voor sterkte
• Zwaarder
• Donkere kleur
3
,Constructie & materialen 1
Naaldhout: kleurverschil tussen vroeg- en laathout
Brede ringen = minder sterk
(hout uit koudere streken is sterker dan hout uit warmere
streken)
Ringporing loofhout: vaten in vroeghout
Brede ringen = harder hout > constructiehout
Smalle ringen = zachter hout > schrijnwerken
Verspreidporig loofhout
(ringen minder zichtbaar)
VERKERNING
• Jonge boom > bladkroonvorming: veel sapstroom
• Oudere boom > meer houtvorming/minder kroonvorming
• Geen sapstroom meer in binnenste gedeelde van de stam
• Omzettingen in harsen, looistoffen, kleurstoffen, gifstoffen
• Vaten raken verstopt door uitstulpingen (thyllen) > afgesloten van vocht
• Kernhout is harder, sterker, duurzamer (kan lang meegaan) (omzettingen), donkerder (afhankelijk van
houtsoort) dan spinthout en heeft een lager vochtgehalte.
o Als men kan moet men vermijden om spinthout te gebruiken
4
,Constructie & materialen 1
HOUTWEEFSELS EN HUN FUNCTIE
Loofhout:
• Transport:
o Vaten
• Steunweefsel (vezels)
o Langwerpige cellen met verdikte wand zorgen
voor stijfheid
o Vochtopname > zwel en krimp
• Voedselopslag en samenhang:
o Korte cellen met dunne wanden die zowel
radiaal en axiaal parenchyme (stralen) lopen
Naaldhout:
• Steun en transport:
o Tracheïden: langgerekte cellen met
hofstippel
• Voedselopslag en samenhang:
o Korte cellen met dunne wanden die in
parenchyme (vele smalle stralen) lopen
• Harsgangen
5
, Constructie & materialen 1
HOUTSECTIES
(= doorsnede)
• Dwarsdoorsneden in snijvlakken van gezaagd hout
o Doorsnede van op DOSSE gezaagd hout
o Doorsnede
o Tangentiaal snijvlak (dosse vlak)
o Radiaal snijvlak (kwartier vlak)
o Tussensnijvlak (half kwartier)
6
