Stedelijke en landschapelijke context
Open boek
Notities bij films en hoorcolleges Brigitte Cleppe
Academiejaar 2021-2022 De Vleeschauwer Phara
,Inhoud
1. Documentaire plannen voor plaats 3
Leo van Broeck 3
Hoe alles begon 5
Manhattenproject 6
Het Pandereitje 6
Cohousing Pyrex 7
Antwerpen 8
Harelbeke en Kortrijk 10
Extra aanvullingen les 11
Geschiedenis (les) 12
2. Het plein 17
Sleepers 17
Jane Jacobs 17
George Perec 18
Skanderbergplein 19
3. The social life of small urban spaces
4. Orbanisme 22
Luc Deleu Tedtalk 22
Aanvulling les 25
De onaangepaste stad 25
Orbanistisch manifest 26
Spaceship earth 28
The limits to growth 28
La societe hypermoderne 28
Situationisme 29
The naked city 29
Stadsontwerpen op grote schaal 29
5. Urbanized 31
Santiago – Chili 33
Brasilia – Brazil 34
Bogota – Colombia 34
New York – USA 34
Cape town 34
New Orleans 35
2
, Plannen voor plaats (documentaire)
Nic Balthazar
Jolien en Bart
Bouwen droomhuis in het Pajottenland, een droom van vele Vlamingen, een huis met tuin en
oprit dichtbij wat groen
Duurzaamheid moet gegarandeerd worden, wat is het draagvlak van ons systeem
Ecologisch en maatschappelijk vlak
Privaat en publieke relatie belangrijk
Grote delen van de bevolking willen een deel van het aardoppervlak voor persoonlijke
belangen
Ook bedrijven eisen hun plaats op
Verschillende mensen willen verschillende dingen, fietsen, parkeren, groentetuin, kraam voor
goederen te verkopen.
Leo van Broeck (5de Vlaamse bouwmeester)
Wij als mens nemen te veel ruimte in beslag (ten op zichtte van andere soorten op de wereld,
dit gaat ten koste van anderen hun leefgebied)
We nemen te veel ruimte in, ons ruimtegebruik is niet efficiënt en is niet ecologisch
Het draagvlak van ons systeem kan het niet aan dat wij als mensen op deze manier verder
gaan leven
Vlaanderen heeft minder dan 3% natuurreservaat
97,2% wordt door de mens gebruikt
Probleem: de mens zuipt ruimte
1976: woonkernen zijn sterk geconcentreerd in en rond de steden (Gent, Antwerpen, Brussel,
Brugge)
1988: woonkerken verspreiden zich steeds meer tussen de steden (vooral langs grote wegen,
lintbebouwing)
2000
2010: de bevolking is over een zeer groot oppervlakte verspreid (als een splinterbom
verspreid over het volledige land)
3
, Dichterbij elkaar gaan wonen, in hoogbouw, in creatieve laagbouw om dichter, warmer,
collectiever met elkaar leven
Stad van morgen moet gezonder, groener en met landbouw dichterbij huis en hart
Beter georganiseerd openbaar vervoer, koning auto van de troon stoten
Van kwantitatieve groei naar kwalitatieve groei, van meer naar beter
Probleem?
1. Inefficiënt openbaar vervoersnetwerk (onbetaalbaar om dit op zo een grote
oppervlakte te verspreiden)
Per openbaarvervoerlijn is er slechts weinig gebruik door de mens (onrendabel)
<-> Parijse metro: veel mensen op die kleine oppervlakte die de metro gebruiken
waardoor het rendabel wordt
Mensen gaan dus sneller hun auto gebruiken (België= Europees recordhouder aantal uren
file per werknemer)
Onderhoud wegen kost veel geld (ook infrastructuren die onder de wegen liggen zoals
water, elektriciteit, gas, riolering kost veel geld)
2. Overstromingsgevaar
Absorptievermogen is sterk gereduceerd door het verharden van grond
Bij hevige reden is er groter overstromingsgevaar
Rivieren moeten de ruimte krijgen om op bepaalde momenten (bij hevige neerslag) uit hun
oevers te treden
Veel van deze ruimte is bebouwd, die huizen liggen dus in risicogebieden
3. Luchtvervuiling
Verkeersaders vertonen concentratiepieken van zeer ongezonde lucht
4