Hoofdstuk 4 De straffen en andere gevolgen van
het misdrijf
1. Begripsbepaling straf
Nadat de strafrechter tot de vaststelling komt dat de beklaagde een misdrijf
heeft gepleegd dat wederrechtelijk en verwijtbaar is en dat de dader
bovendien toerekeningsvatbaar en strafwaardig is, rest hem nog te
beraadslagen over de oplegging van de straf bij de wet bepaald.
2. Definitie
Het is heel moeilijk om een volledige en correcte definitie te geven van het
begrip straf omdat deze nergens terug te vinden is in het Strafwetboek.
Niet terugvallen op het materieel criterium van artikel 7 Sw. en artikel
7bis Sw. want de opsomming van de verschillende soorten straffen is
niet volledig
Straffen die opgenomen zijn in bijzondere strafwetten ontbreken
Vb. verval van het recht tot sturen
Niet terugvallen op formeel criterium dat enkel strafgerechten straffen
kunnen uitspreken
Ook burgerlijke gerechten zijn in uitzonderlijke gevallen bevoegd
om misdrijven te bestraffen
EHRM bestuurlijke sancties opgelegd door bestuurlijke
overheden kunnen het rechtskarakter aannemen van een straf
of een punitieve sanctie
LET OP ook de hoogste rechtscolleges hebben geen eenduidige RS.
Cassatie focust zich vooral op het leedtoevoegingskarakter als
onderscheidingscriterium
Definitie = een door de wet bepaald leed die door de rechterlijke
macht wordt opgelegd als sanctie voor een gepleegd misdrijf
Leedtoevoeging is toonaangevend
Dit past volledig in de denkrichting van de klassieke leer
waaruit het Strafwetboek is ontstaan
Volgens deze definitie zou een sanctie die de betrokkene
ten goede komt niet als straf kunnen worden
gecatalogeerd
Volledig tegenstrijdig met de visie van het EHRM
Opvallend is dat het Hof van Cassatie in sommige zaken de
toetsingscriteria van het EHRM hanteert, maar ze deze
evengoed volledig durft aan de kant te leggen
, LET OP het Hof van Cassatie benadrukt wel dat het niet is omdat een
sanctie als punitief moet worden bestempeld in de zin van artikel 6
EVRM dat het als een zuivere straf moet worden aangemerkt ten
gevolge waarvan de regels van het Belgisch straf(proces)recht
integraal toepasselijk zouden moeten worden verklaard.
EHRM is van oordeel dat de internrechtelijke kwalificatie niet
doorslaggevend is
EHRM kijkt naar drie criteria – “Kan een bepaalde
overhandshandeling effectief benoemd worden als criminal
charge?”
Internrechtelijke kwalificatie
o Kijken naar plaats van de norm in het wettelijk
systeem
o Kijken naar kwalificatie van de norm door de
nationale rechter
o Kijken naar terminologie die gebruikt is door de
wetgever
o Kijk of het OM betrokken is bij het opleggen van de
sanctie
Aard van de inbreuk
o Enerzijds betrekking op de reikwijdte van de
overtreden norm
o Anderzijds betrekking op het doel van de sanctie
o Voorwaarde om als straf te kunnen worden
gekwalificeerd
Voorschrift moet een algemeen karakter
hebben
Sanctionering van de inbreuk moet een
preventieve en repressieve bedoeling
hebben
Aard en ernst van de sanctie
o Hangt nauw samen met het tweede criterium
o Voorwaarde om als straf te kunnen worden
gekwalificeerd
Voorschrift moet een algemeen karakter
hebben
De sanctionering van de inbreuk moet een
preventieve en repressieve bedoeling
hebben
Indien het EHRM iets als straf aanmerkt, zijn de waarborgen van
artikel 6 en 7 van het EVRM van toepassing
Recht op een eerlijk proces + beginselen van behoorlijke
strafrechtsbedeling – Art. 6 EVRM
, o Indien een sanctie valt onder het
toepassingsgebied van artikel 6 EVRM spreekt het
EHRM over “a criminal charge within the meaning
of Article 6 of the Convention”
Niet-terugwerkende kracht van de strafbaarstellingen en
de straffen
Art 7 EVRM
o Indien een sanctie valt onder het
toepassingsgebied van artikel 7 EVRM spreekt het
EVRM over “a penalty”
, Door de drie toetsingscriteria is het mogelijk dat niet alleen
straffen in de strikte betekenis van het woord onder het
toepassingsgebied vallen
Ook andere straffen kunnen dan onder het
toepassingsgebied vallen
o Bestuurlijke punitieve sancties
o Buitengerechtelijke afhandeling in strafzaken
OM stelt een sanctie voor met een repressief
karakter in het strafrechtelijk kader.
Principe = wat een lidstaat zelf als straf aanmerkt, is per
definitie een punitieve sanctie
LET OP het is niet omdat iets als punitief wordt
aangemerkt in de zin van artikel 6 en 7 van het EVRM, dat
dit ook een straf is in de strikte zin van de betekenis.
o Zo is het mogelijk dat iets initieel door een lidstaat
niet als een straf wordt aangemerkt, maar wel als
punitief wordt aangemerkt door het EHRM
EHRM 23 november 2006 Jussila – Finland ERHM oordeelde dat
een bepaalde fiscale boete op basis van de toetsingscriteria als
punitief moest worden aangemerkt, hoewel het geschil zelf geen
hard core-strafzaak was. Deze vaststelling leidde ertoe dat er
geen schending werd vastgesteld van artikel 6 EVRM omwille
van het feit dat betrokkene niet werd gehoord. Uit het
voornoemde arrest kwam uit de bus dat een punitieve sanctie
niet noodzakelijk dezelfde waarborgen kent als een
strafrechtelijke sanctie. Of hiermee het startschot werd gegeven
om ook de verschillende ‘strafrechtelijke’ sancties onderling
anders te kunnen benaderen, is evenwel (nog altijd) niet
duidelijk.
Uitspraak = het EHRM zag hier geen schending in van
artikel 6 EVRM omdat een geschil over een fiscale boete
geen hard core strafzaak is
Besluit = het EHRM erkent graduele rechtsbescherming
voor geschillen die niet tot de hard core van het strafrecht
behoren – punitieve bestuurlijke sancties kennen niet
noodzakelijk dezelfde waarborgen als een strafrechtelijke
sanctie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femkeverbelen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.