Gemeentefinanciën
De overheid die het dichts bij de burgers staan is de gemeenten.
Functies overheid(financiën)
1. Stabilisatie marktmechanisme zorgt niet voor macro-economische stabillteiten
daarom is dat een taak van de overheid. De overheid kan proberen actief anticyclisch
begrotingsbeleid te voeren om de conjunctuurbeweging te dempen, vooral gevuld
door zogenaamde automatische stabilisatoren.
2. Allocatie overheid voorziet in de behoefte aan collectieve en semicollectieve
goederen. De overheid stelt voor deze doeleinden middelen beschikbaar. VB:
openbaarbestuur, politie, rechtspraak, defensie, onderwijs, cultuur en zorg.
3. Verdeling marktwerking leidt tot toenemende ongelijkheid in de verdeling van
inkomen en vermogen. Collectieve voorzieningen zoals: ons sociale zekerheidstelsel
en progressief tarief van inkomstenbelasting. Kunnen dit marktfalen enigszins
compenseren.
Overheidsbegroting
De begroting wordt vastgesteld door de gekozen volksvertegenwoordigers, zij hebben het
budgetrecht. In het geval van de gemeente stelt de gemeenteraad de gemeentelijke
begroting vast. Openbaarheid en democratische controle staan centraal.
Functies
o Autorisatie
o Allocatie
o Beheerstechnische
o Controle
Beginselen
o Openbaarheid
o Voorafgaande toestemming
o Eenheid en volledigheid
o Periodiciteit
o Duidelijke indeling
Overheidsprestatie
Voor het functioneren van de democratie is het noodzakelijk dat het openbaar bestuur
controleerbaar functioneert. Het bestuur voert dan de besluiten van de
volksvertegenwoordiging uit en legt achteraf verantwoording af over haar handelen en de
bereikte resultaten, dit wordt gedaan doormiddel van de 3 WWW- vragen
Beleidsvoorbereiding:
o Wat willen we bereiken
o Wat gaan we daarvoor doen
o Wat mag het kosten
Beleidsverantwoording
o Wat hebben we bereikt
o Wat hebben we daarvoor gedaan
o Wat heeft het gekost
Begrotingsstelsel
- Wordt gebruikt door gemeentes, provincies en aangewezen rijksdiensten: Lasten- en
batenstelsel om in grote lijnen overeenkomsten met systematiek van financiële
verantwoording in profitsector. Is een lasten en baten stelsel. Komt overeen met de
kosten- opbrengsten benadering van profitsector
, - Rijksoverheid: Verplichten- lasstelsel hanteert een ander begrotingsstelsel,
namelijk het verplichtingen-kasstelsel. Basis hiervan is het begroten en
verantwoorden van kasstromen: inkomsten en uitgave i.p.v. lasten van baten. Dit
wordt aangevuld met begrotingen en verantwoording van de toekomstige
verplichtingen.
- NADEEL KASSTELSEL: Investeringen drukken te zwaar op de begroting. Kosten
van investeringen niet als afschrijfkosten (lasten) over levensduur van
investeringsgoed, kan maar 1X ten laste van begroting komen.
Begrotingscyclus
Een belangrijk verschil tussen de marktsector en de publieke sector is dat in de publieke
sector de aandacht vooral uitgaat naar de vaststelling van de begroting – bij bedrijven is dit
een interne (niet publieke) aangelegenheid. In de marktsector gaat alle aandacht juist naar
de verantwoording achteraf: de externe verantwoording in de vorm van het jaarverslag.
Vastelling begroting: gemeenteraad (Allocatie en Autorisatie)
Uitvoering: college B&W
Verantwoording: Door B&W aan gemeenteraad met jaarverslag en jaarrekening.
Aansturing:
Gemeenteraad wordt ondersteund door rekeningencommissie, accountant en
rekenkamer
Rekenkamer is zelfstandig en kan op eigen initiatief onderzoek doen naar doelmatig
en doeltreffendheid van beleid. Dit is in tegenstelling van de accountant
Overzicht instrumenten gemeenteraad:
Budgetrecht programmabegroting en jaarrekening
Verordening financieel beleid en beheer/ controle (Gemeentewet ar. 212 en 213)
Recht van agenderen
Vragen stellen/ actieve informatieplicht B&W
Benoemen/ ontslaan van wethouders
Opdrachtverstrekking accountant
Enquête-onderzoeken
, Rekenkamer zelfstandig. De gemeenteraad kan de rekenkamer verzoeken om
bepaalde zaken te onderzoeken, maar kan aan de rekenkamer geen opdrachten
geven.
Decentralisatie
Taken van het Rijk overgedragen naar gemeenten en provincies. Denk hierbij aan
jeugdzorg en ouderenzorg.
Voordelen van decentralisatie
o Maatstafconcurrentie gemeente kunnen hun prestaties met elkaar
vergelijken, zo dat de beste presterende gemeente als voorbeeld (maatstaf)
kan dienen voor de “achterblijvers’
o Voorkeuren
o Betrokkenheid
o Beleidsinnovatie
o Kostenreductie
Nadelen van decentralisatie
o Corruptie geringe afstand tussen bestuurder en marktpartij
(belangenverstrengeling en vriendjespolitiek)
o Willekeur
o NIMBY-effecten
o Grensoverschrijdende externe effecten Het zwembad op de campus van
Windesheim is met geld van de gemeente Zwolle gerealiseerd, maar ook
toegankelijk voor ingezeten van omliggende gemeenten, die niet hebben
meebetaald aan deze voorziening. Zwolle zou met buurgemeenten kunnen
afspreken dat die een financiële bijdrage leveren of de provincie zou de
buurtgemeenten daartoe kunnen dwingen als ze dit weigeren.
o Schaalnadelen
o Complexiteit
o Voor de kleine gemeenten zijn de nieuwe taken vaak te ingewikkeld. Dit dwingt de
gemeente tot samenwerking die op gespannen voet staat met de democratische
controle door de gemeenteraad.
Waar geeft de gemeente haar geld aan uit?
1/3 (32%) van het geld gaat naar sociale voorzieningen en dienstverlening
22% overige, openbaar bestuur, onderwijs en openbare orde
18% Ruimtelijke ordening en volkshuisvesteging
10% Volksgezondheid en milieu
10% Cultuur en recreatie
8% Verkeer, vervoer en waterstaat
Waar haalt de gemeente haar geld vandaan?
34% Gemeentefonds afkomstige uit Den Haag, kan de gemeente in principe naar
eigen inzicht besteden. Algemene vrij te besteden rijksbijdrage
33% Overige eigen inkomsten bv grondexploitatie
19% Specifieke uitkeringen Gemeente krijgt een bepaald doel door het Rijk, wat
behaald moet worden.
7% Retributies bv, riool- en reinigingsrecht, paspoortleges
7% Belastingen Onroerendzaakbelasting
Alle provincies geven ongeveer 1/7 uit van het bedrag dat de gemeenten samen uitgeven
Waterschap hebben 1/16 hiervan genoeg.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Nikkie2105. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.