Sociale instituties
Hoofdstuk 1: Welzijn in de verzorgingsstaat
1. Begrip verzorgingsstaat/welvaartstaat
Betekenis
De samenlevingsvorm van sommige rijke geïndustrialiseerde landen waarbij een aantal grondrechten
van de burger effectief gewaarborgd worden.
Bedoeling grondrechten:
- Is de materiele welvaart en zijn kansen te ontplooien te bevorderen
Gebeurt binnen de parlementaire democratie met behoud van vrije markteconomische
productiewijze.
Kenmerken welvaartsstaat
- Hoge welvaartspeil: Hooggeorganiseerde economische ontwikkelingen die heeft geleid tot
een zeer hoge levensstandaard. Voorwaarde van het behoud is voortdurende economische
groei en werkgelegenheid.
- Overheidsoptreden (preventief): Sociale zekerheid, een uitgebreid stelsel van sociale
uitkeringen die de financiële zekerheid van burgers helpt waarborgen. Ook de vele vormen
van dienstverleningen horen hieronder. Ze worden gesubsidieerd en gecontroleerd door de
overheid.
- Verwezenlijking van grondrechten: De effectieve verwezenlijking van het recht. Een
welvaartstaat is gericht op het voorkomen van problemen.
- Vrije markt en overleg: Sociaal overleg tussen vertegenwoordigers, organisaties… en de
overheid.
- Democratie: Is niet autoritair. Het organiseren van de zorg en sociale zekerheid voor
inwoners is in ons systeem van parlementaire democratie in stand gekomen = via overleg en
inspraak.
De welvaartsstaat
Niet-staats: sociale organisaties zijn sterk betrokken bij:
- Besluitvorming
Bv: Sociaal overleg werkgever-werknemer
- Uitvoering van het sociaal beleid
Bv: Uitbetalingen van uitkeringen
- Overheid controleert
Verzuild middenveld
- Middelveld = sociale organisaties
- Verzuild: tal van maatschappelijke initiatieven vanuit 3 ideologieën (20 ste eeuw)
- 21ste eeuw: verzuiling neemt sterk af ontzuiling, maar koepels nog sterk.
- Nieuwe sociale bewegingen
1
, Welzijn in de verzorgingsstaat
Historische schets
Ontstaan in 5 fasen:
Eerste fase: De Sociale Kwestie
- 1800 - 1880
- Grotere levensstandaard door industrialisatie.
- Weinig overheidstussenkomen, wel vrijdag
- Uitgebuit en weinig rechten
- Kinderarbeid, hongersnood en geen sociale bescherming
Dankzij solidariteit ontstaan coöperatieven: de voorlopers van ziekenfondsen en
vakbonden.
Tweede fase:
- 1880 – 1919: Eerste sociale wetten ter bescherming van de arbeiders
- Leerplicht, zondagsrust, verbod op kinderarbeid
- Meervoudig stemrecht mannen 1893
- Oprichting vakbonden en landsbonden ziekenfondsen.
Derde fase:
- Tussen WO I en WO II: Sociaal overleg
- Economische crisis, werkloosheid, opkomst totalitaire regimes in Europa
- Groeiend besef van belang overheidsingrijpen in economie
- Groeiend belang sociaal overleg
- Hendrik de Man ‘Plan van de Arbeid’ = socialist
- Overleg vakbonden en werknemers steeds belangrijker
Eerste Nationale Arbeidsconferentie 1936
Erkenning van de vakbonden
40-uren werkweek
Ziekteverzekeringen en werkloosheidsuitkeringen waren vrijwillig
Pensioenen en kinderbijslag verplicht
Vierde fase:
- Na WO II tot 1973: : Concrete uitbouw en bloei van de welvaartsstaat
- Uitbouw sociale zekerheid (KB, ZIV, WL, pensioenen)
- Uitbouw overleg werkgevers-werknemers
- Uitbouw zorgvoorzieningen
- Vrouwenstemrecht
- Leeftijd leerplicht stijgt
- Vanaf 1973 (oliecrisis) bleef de welvaart stilstaan
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inadeli. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.