In deze samenvatting is de literatuur van Huizenga & Robbe - Basiskennis taalonderwijs en Elsäcker - De taallijn te lezen met de hoofdstukken die onderdeel zijn van de tentamenstof. In de samenvatting is ook mijn samenvatting van het artikel van René Berends - Begrijpend leesonderwijs: zin en onz...
Verhouding woord-beeld: prentenboeken, stripverhalen, informatieve teksten, poëzie.
↓
Typerend voor jeugdliteratuur!
Kenmerkend: vormgeving; vooral illustraties!
Typen: aanwijs-, dieren-, informatieve en dichtvorm prentenboeken.
Zowel voor jonge als oudere kinderen.
9.2 Functies van jeugdliteratuur
6 functies:
1. Ontspannende functie
2. Creatieve functie: fantasie stimuleren
3. Emotionele functie: inzicht in gevoelens/ervaringen, emoties verwerken
4. Informatieve functie
5. Opvoedende functie: helpen bepaald standpunt in te nemen over normen en waarden
6. Esthetische functie: behoefte aan schoonheid, genieten van het mooie van het boek
Spelen door elkaar heen.
9.3 Beoordelen van jeugdliteratuur
Geschikt voor het kind? Beoordelen adhv 3 criteria:
1. Literaire criteria: hóe is het verhaal geschreven? Let op taalgebruik, beeldende
beschrijvingen, realistische dialogen, niet voorspelbaar?
2. Pedagogische criteria: stimuleert het de ontwikkeling van kinderen? Niet emotioneel
belastend?
Kinderboek = hulpmiddel voor opvoeding.
1. Ideologische criteria: let op normen, waarden, beelden. Krijg je een juist beeld van de
maatschappij? Niet te veel stereotypen?
Wat vinden kinderen belangrijk?
Humor, spanning, identificeren, lay-out.
Behaviorisme: kinderen leren hun taal door imitatie
- Meest frequente woorden eerst geleerd. Maar daarvoor nog de concrete zn en ww die
verwijzen naar dingen en acties uit directe omgeving
- Goedkeuring door bijv. ouders woorden vaker zeggen
Creatieve constructietheorie: Kinderen imiteren taal niet, maar beschikken een aangeboren
taalvermogen om zinnen te kunnen bouwen
CHOMSKY
- Elk kind kan een willekeurige taal leren aangeboren taalleervermogen
- Biologische rijping: bepaald volgorde waarin een kind zich een taal eigen maakt
- Weinig aandacht voor taalaanbod
Interactionele benadering: Men steunt het belang van het aangeboren taalleervermogen, maar vindt
ook het taalaanbod van de omgeving heel belangrijk om een taal te leren
- Taalaanbod, manier van praten, afstemmen op mogelijkheden van het kind
Taalverwerving:
1. Fonologisch niveau: spraakklanken
2. Morfologisch niveau: manier van woorden vormen regels voor opbouw van woorden
‘gevald’ en ‘geloopt’
3. Semantisch niveau: woordbetekenis (leren kinderen niet in één keer)
4. Syntactisch niveau: regels voor woordcombinatie. Structuur grammatica
5. Pragmatisch niveau: taal toepassen en regels eigen maken ervaring
Vinden tijdens ontwikkeling allemaal tegelijkertijd plaats.
2 perioden:
1. Prelinguale periode (0-1 jr) vroeglinguale periode (1-2,5 jr)
2. Linguale periode differentiatiefase (2,5-5 jr)
Voltooiingsfase (5-9 jr)
Kind hanteert nog geen systeem van symbolen/regels om een boodschap over te brengen, dus
spreken is onmogelijk. Acties:
- Produceren geluiden
- Huilen (communicatie)
- Na week 6 vocaliseren: luisteren en produceren klanken
- Na 4 mnd vocaal spel: klanken worden gevarieerder. Interactie ouder-kind
- Na 7 mnd brabbelen: herhalen van klankgroepen ‘mamama’. Variatie in klankgroepen neemt
toe. Zinsmelodie.
Dus…
Oefenen met aspecten van taal: aArticulatie, klankstructuur, zinsmelodie, communicatie.
Woorden en zinnen als communicatiemiddel
Brabbelen betekenisvol taalgebruik, maar klankcombinaties zijn nog niet altijd goed (poes =
poe).
, - Kind ontdekt functies van taal (verwijzen, mededeling, vraag)
- Eerste levensjaar: fase van eenwoordzin
● Het kind kan een eigenschap aan een voorwerp koppelen (wijzen naar kachel en zeggen
‘wam’)
- Na 1,5 jaar: fase van tweewoordzin
● Groei in woordenschat (500)
● Het kind kan m.b.v. taal relaties aangeven
● Woordvolgorde en grammatica worden belangrijk
● Klankcombinaties zijn nog niet goed (moeite met 2 medeklinkers: stoel = ‘toe’)
- Fase van meerwoordzin
● Groei in woordenschat (zn, ww, bn, geen functiewoorden (woorden die relatie aangeven))
● Zinnen van 2+ woorden
Overgang tussen fasen is soms vloeiend, soms stap voor stap.
‘Differentiatie’: kind ontwikkelt zich op alle niveaus van taal.
- Vanaf nu ook morfologische (mv, verkleinwoorden, vervoegen van ww) en pragmatische
aspecten van taal
- Kinderen leren ‘vormverandering’
- Kinderen kunnen taal los van context gebruiken, buiten directe omgeving
- Kleuterleeftijd: kind ontwikkelt zich op veel meer gebieden en gaat samen met
taalontwikkeling (bijv. ontwikkeling tijdsbesef – wwvormen)
- Groei in woordenschat (1000)
- Leren functiewoorden en nieuwe woordsoorten (lw, voegwrd)
Alle voorgaande fases worden verder ontwikkeld. Niet meer spelenderwijs/ongedwongen,
maar via schoolmethoden.
- Het kind beheerst de taal net als een volwassene, maar er zijn verschillen door:
● Woordenschat (6000 t.o.v. 100.000)
● Morfologie (onr.ww, vt)
● Syntactisch niveau: vorming van lange zinnen
Leren van een tweede taal
Grootste probleem: leren van nieuwe woorden.
Manieren:
- Simultane tweetaligheid: 2 talen gelijktijdig leren
- Successieve tweetaligheid: 2e taal leren m.b.v. kennis 1e taal Vaker voorkomen
● Interferentiefouten: fouten die voortkomen uit de verschillen tussen 1 e en 2e taal
Verschil in:
- Kennis. Bijv. Turks-nederlands moeite met lw en ‘i’/’ie’
- Tijd waarin je de 2e taal beheerst. Ligt aan de mate van aanraking en oefening en
taalvaardigheid
Overeenkomst in:
- Leerproces verloopt in stappen
- Taalgebruik in het begin is beperkt en onsystematisch
- Snelheid van het leren van een taal bij leeftijdsgroepen
Spreekstrategieën: manier van spreken om een bepaald spreekdoel te bereiken.
Stappen schriftelijke tekst = monoloog:
- Oriënteren op inhoud
- Doel en publiek bepalen
- Plannen
- Presenteren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fnieuwkamp. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
