OMI: arbeidszorg
Recht op arbeid
Volgens de Belgische grondwet en de Universele Verklaring vd Rechten vd Mens heeft elke
mens recht op arbeid! In de praktijk is het geen afdwingbaar recht voor elke burger, maar
men streeft er wel naar dat iedere burger kan werken. Ieder mens heeft immers recht op
arbeid, maar het is niet voor iedereen haalbaar om te werken in het regulier arbeidscircuit
daarom een continuüm van arbeidsmatige activiteiten binnen de productieve en/of
dienstverlenende werkomgeving
De Gespecialiseerde Trajectbepaling en Begeleiding (GTB) is de dienst voor de bemiddeling
van mensen met een arbeidsbeperking of gezondheidsproblemen naar een gepaste job. Ze
zoeken naar betaald werk, en als dat niet haalbaar is kijken ze uit naar een passend
alternatief. Ook tijdens een tewerkstelling kunnen zowel de werknemer -als de werkgever
advies en ondersteuning krijgen
Arbeid bevordert de levenskwaliteit
Arbeid structureert de tijd-, is een belangrijke bron v sociale contacten en ervaringen -en
men verwerft een maatschappelijke positie
Mensen krijgen bovendien mogelijkheden om zich te ontwikkelen en nieuwe competenties
te verwerven (= latente functies v arbeid)
Definiëring arbeidszorg
Arbeidszorg op snijpunt arbeid (werken) en zorg (welzijn)
Arbeidszorg bestaat uit arbeidstrajectbegeleiding en Arbeidsmatige Activiteiten (AMA)
Arbeidszorg= begeleide, onbetaalde arbeid op maat voor personen hebben geen
arbeidscontract en zijn financieel afhankelijk ve uitkering (tegemoetkoming handicap, ziekte-
uitkering, werkloosheid of leefloon) = vrijwillig onbetaald werk onder begeleiding
Arbeidszorg verwerft specifieke vaktechnische vaardigheden én sociale -en persoonlijke
ontwikkeling + het geeft een bijdrage aan het welzijn van de persoon
Arbeidszorg biedt een vangnet voor mensen die om persoons -of maatschappij gebonden
redenen niet (meer) terechtkunnen in het reguliere circuit of het beschermde
tewerkstellingscircuit
, Het uitgangspunt is dat mensen, ondanks hun beperkingen of problemen, competenties
hebben en kunnen groeien en zich opnieuw in het beroepsleven + de maatschappij kunnen
integreren
Factoren die participatie belemmeren: MMPPS:
o Medische factoren: spierziekte, blindheid, doofheid,…
o Mentale factoren: verstandelijke beperking, dementie, autisme,…
o Psychische factoren: rouwproblematiek, burn-out,…
o Psychiatrische factoren: depressie DSM V
o Sociale factoren: armoede
Arbeid is geen arbeidszorg:
o Arbeid:
Economische setting
De arbeider ontvangt een loon
Geen of beperkte ondersteuning
Sociale economie:
Lokale diensteneconomie
Maatwerkbedrijf -en afdeling
Werken met VOP
Coöperatie
o Arbeidszorg:
Arbeidsmatige activiteiten (AMA) en arbeidstrajectbegeleiding/activering (3-
18mnd)
Ontvangt een vergoeding of betaalt ervoor (= onbezoldigd)
Ontvangt een ondersteuning/support
, Arbeidsmatige activiteiten:
o AMA
o Activiteiten met een arbeidskarakter
o Aangepast aan het tempo en de persoonlijke mogelijkheden vd persoon; op maat
o Situeren zich vooral op vlak v zelfontplooiing en maatschappelijke participatie
o Gaat over zinvol werk waarvan de afgewerkte productie of diensten een
economische waarde heeft, ook al staat de output vd activiteit niet centraal
o Niet productieve of dienstverlenende sector
Arbeidstrajectbegeleiding:
o Kortstondige werk -en zorgtrajecten
o 3 tot maximaal 18 maanden (= tijdelijke trajecten)
o Voorzien ve combinatie van werkacties en hulpverlening
o Mensen met een medische, mentale, psychische, psychiatrische en/of sociale
problematiek (MMPPS) een duwtje in de rug geven, op weg naar betaald werk
Arbeidszorg (basisprincipes):
o Arbeid en zorg op maat
o Vrijwillig maar niet vrijblijvend
o Trajectmatig
o Niet categoraal
o Inclusief
o Ingebed in een regulier netwetwerk
Wie valt hier onder? MMPPS
o Personen met een medische problematiek
o Personen met een mentale problematiek
o Personen met een psychische problematiek
o Personen met een psychiatrische problematiek
o Personen in een sociale meervoudige achterstellingsproblematiek
(verslaving, kansarmoede, justitieel verleden,…)
o heterogene groep met een homogeen kenmerk: ze kunnen niet, niet meer of nog
niet terecht in het arbeidscircuit. Meestal omdat ze niet, niet meer of nog niet
beantwoorden aan de hoge eisen van de arbeidsmarkt
Wat valt hier niet onder?
o Maatwerkbedrijven en maatafdelingen
o Lokale diensteneconomie
o Werken met een VOP
o Werk door bemiddeling van OCMW
Arbeidszorg in verschillende sectoren:
o Geestelijke gezondheidszorg: arbeidsrehabilitatie en dagstructurering
o Gehandicaptensector: atelierwerking, begeleid werken en enclavewerking
o Sector vd sociale tewerkstelling: sociale werkpl, kringloopcentra en beschutte werkpl
o Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW): kwetsbare en kansarme doelgroepen
o Lokale organisaties: OCMW, lokale besturen, parochiale diensten, buurtopbouwerk…