Examenvoorbereiding Algemene Psychologie
1. Wat is psychologie? Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de
psychologie?
1.1. Wat is psychologie
Afkorting:
- Griekse letter psi æ
Etymologisch
- psychè (gr.) = levensadem, ziel, geest logos = woord, verklaring, rede, leer,
gebied van studie
Psychologie = een breed veld, met vele specialismen, in wezen de wetenschap van
gedrag en geestelijke processen
Basisgebieden:
- Ontwikkelingspsychologie: studie van het gedrag in de verschillende levensfasen
van de mens
- Persoonlijkheidspsychologie: bestudeert de mens als individu, in datgene waarin
zij verschillen van anderen andere term: differentiële psychologie
- Cognitieve psychologie: studie van de afzonderlijke psychische functies en
processen andere namen: algemene of experimentele psychologie, functieleer
- Sociale psychologie: studie van het gedrag van mensen in relatie tot anderen en
hun omgeving
- Biologische psychologie: studie van het gedrag van mensen uitgaande van
principes uit de biologie andere namen: biopsychologie of psychobiologie
- Methodenleer: studie van de onderzoeksmethoden van het empirisch onderzoek
(van het menselijk gedrag) andere naam: methodologie
1
, 1.2. Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven
Moderne psychologie
- (Griekse) filosofische wortels: Socrates, Plato, Aristoteles speculeerden over
bewustzijn en gekte, emoties kunnen denken verstoren en onze waarnemingen
zijn slechts interpretaties
- Azië: yoga en boeddhisme volgers verkenden het bewustzijn en probeerden dat
via meditatie te beheersen
- Afrika: andere verklaringen voor persoonlijkheid en psychische stoornissen
(sjamanen ontwikkelden ‘behandelingen’)
- Middeleeuws Europa: rooms-katholieke kerk, menselijke geest = mysterie
- Pas na enkele eeuwen radicaal nieuwe ideeën over geest en gedrag -> 6
belangrijke perspectieven
1.2.1. Scheiding van lichaam en geest en het biologische perspectief
R. Descartes (17de E)
Scheiding tussen spirituele geest en fysieke lichaam rationalisme: denken is enige
middel om aan wetenschap en filosofie te doen
↕↕↕↕
Empirisme: waarnemingen, ervaringen en experimenten = enige ware bronnen van
kennis
2
,Francis Bacon: “denken vertroebelt de waarneming’ John Locke: mens is bij geboorte
een tabula ras
Moderne biologisch perspectief
- lichaam en geest opnieuw samengevoegd
- geest = product van hersenen
- oorzaken van gedrag worden in zenuwstelsel, endocriene stelsel en de genen
gezocht
Twee varieties:
- neurowetenschap
- evolutionaire psychologie (Charles Darwin natuurlijke selectie)
W. Wundt (1832-1920)
- Op zoek naar bouwstenen van het denken: structuralisme; cfr. Periodiek systeem
uit scheikunde
- 1879: 1ste psychologische labo
- via methode van de introspectie
1.2.2. Begin wetenschappelijke psychologie & moderne cognitieve
perspectief
Kritiek: introspectie is subjectief, variabel tussen observatoren, vaak retrospectie
Gestalts reactie: ‘Het geheel, niet de delen’
W. James: functionalisme, psychische processen kunnen het beste begrepen worden in
het licht van hun adaptieve nut en functie
Ontwikkeling van computer -> moderne cognitieve psychologie nadruk op mentale
processen zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van
informatieverwerking (brain-imaging)
3
, 1.2.3. Behavioristisch perspectief: nadruk op waarneembaar gedrag
J. B. Watson (1878-1958)
formele start van behaviorisme met boek “Psychology from the standpoint of a
behaviorist” (1919)
- maakt geen onderscheid tussen mens en dier bij de bestudering van gedrag
- menselijk gedrag wordt volledig gestuurd door externe stimuli
- omstreden uitspraken en experimenten
B. F. Skinner (1904-1990)
- operante conditionering: proeven met duiven en ratten
- vele nieuwe begrippen en technieken: Skinner-box, reinforcement, schedules,
shaping, …
I. Pavlov (1849-1936)
- fysioloog die de spijsvertering bestudeerde
- ‘per toeval’ de klassieke conditionering ontdekt
1.2.4. Perspectieven vanuit de gehele persoon
S. Freud (1856-1939)
- ontwikkeling van een psychodynamische theorie van persoonlijkheid
- de onbewuste geest (psyche) is een reservoir van energie (dynamica) voor de
persoonlijkheid
- techniek van vrije associatie æ kritiek: niet toetsbaar aan de feitelijke
werkelijkheid (niet falsifieerbaar)
A. Maslow (1908-1970)
- als reactie op behaviorisme & psychoanalyse
- menselijke natuur overstijgt de omgeving; cfr. behoefte piramide
- bewuste processen (en niet onbewuste) vormen het studieobject van de
psychologie
- humanistische psychologie: nadruk op mogelijkheden, groei, potentie en vrije wil
van de mens
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur merelverhelst. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.