PATHOLOGIE VAN HET BEWEGINGSAPPARAAT
YENT’L GROOTAERT
ERGOTHERAPIE 2 e JAAR
,HOOFDSTUK 1: ORTHOPEDIE
Orthopedie = medisch specialisme dat zich bezighoudt met de behandeling van afwijkingen/ziekten van het
steun- en bewegingsapparaat
‘orthos’ recht + ‘paedos’ kind = het recht laten groeien van kinderen
Orthopedisch letsel = verzamelnaam voor aandoeningen en letsels aan het steun- en bewegingsapparaat
→ kan gaan om botten – spieren – ligamenten – gewrichten
Letsel kan …
• Acuut zijn: plotseling optreden bv breuken of sportletsel
• Verworven zijn: opgelopen doorheen leven bv artrose of heupdysplasie
• Aangeboren zijn: bv scoliose of klompvoeten
1.1 Etiologie
Start model (links): je bent voorbeschikt om
bepaald letsel op te lopen, dit komt door
intrinsieke factoren zoals
- Leeftijd
- Geslacht
- Musculaire controle: hoe goed
werken spieren samen
- Vorig letsel: grotere kans om opnieuw
letsel op te lopen
- Genetica: bv lage rugklachten
Als deze voorbeschikte persoon wordt
blootgesteld aan extrinsieke factoren wordt het
risico op een letsel nog groter
Bv: bureaujob, camionchauffeur, altijd buiten
werken, …
Als de intrinsieke en extrinsieke factoren
samenkomen, is een persoon meer in staat om
een letsel op te lopen. Hiervoor is een bepaalde
revalidatie nodig. Als deze niet plaatsvindt komen
we bij ‘removed from participation’ bv job niet
meerk kunnen uitoefenen
Model vergelijken met emmer water: elke
intrinsieke en extrinsieke factor is een druppel die
de emmer kan doen overlopen = letsel krijgen
1.2 Diagnose van orthopedisch letsel
Adhv verschillende stappen
• Anamnese
• Observatie
• Klinisch onderzoek
• Functioneel onderzoek
• Neurologisch onderzoek
• Palpatie
• Radiologie
• Labo
,Anamnese
= belangrijk onderdeel waarin we informatie van patiënt inwinnen
Laat patiënt zoveel mogelijk vertellen, stel open vragen en daarna pas gerichte vragen, aandacht voor ADL
(dagelijks leven) zoals wat zou u graag terug kunnen, kan u de trap op, kan u zichzelf aankleden, probeer
anamnese persoonlijk te maken zodat je in behandeling interesse kan tonen bv naar kinderen vragen
→ dit verhoogt de motivatie en maakt een goede therapeut-cliënt relatie
Let op voor
- Rode vlag: adhv verhaal kan je symptomen (alarmbellen) achterhalen die belangrijk zijn
- Gele vlag: psychosociale problemen: hoe gaat patiënt om mijn zijn probleem
Welke onderdelen bevragen?
= leeftijd, geslacht, werk, hobby, waarom komt persoon, letselmechanisme, ontstaan probleem,
symptomen, welke bewegingen of activiteiten zorgen voor pijn, hoe lang al last, eerdere blessures,
intensiteit duur en frequentie, pijn in rust, type en kwaliteit van pijn, levensstijl (roken, drinken, medicatie),
voorgeschiedenis, eerdere behandelingen, …
Observatie
Loopt doorheen gehele proces – altijd opletten, vanaf anamnese bv hoe komt patiënt binnen, hoe gaat hij
zitten, …
Klinisch onderzoek
• Actief onderzoek
= persoon moet bepaalde beweging maken bv hip hoera = armen naar boven (functioneel maken)
• Passief onderzoek
= therapeut zelf doet beweging bij persoon, ook kijken naar eindgevoel (zacht of hard “oh stop het
gaat niet verder”)
• Weerstand onderzoek
= scores adhv bepaalde schaal geven naarmate functioneren van persoon
Functioneel onderzoek
Extra bijkomende testen + kijken naar functionele bewegingen in functie van ADL bv gaan zitten, traplopen
Zo patiëntgericht, kwalitatief mogelijk maken
Neurologisch onderzoek
= bezenuwing en reflexen testen
In lichaam aanzien we ruggenmerg als elektriciteitskast met verschillende zekeringen, elke wervel staat in
verbinding met iéts in het lichaam. Als de ‘zekering’ afstaat werkt alles wat hierop aangesloten is niet meer
Palpatie
Palperen = structuren voelen : verschil in spanning, textuur, vorm en structuur, aard van weefsel,
temperatuur, pulsaties, tremor, fasciculaties, pathologische aard (zwelling verdikking droogheid),
verminderd sensatiegevoel, … Bv verhoogde temperatuur = vaak infectie aanwezig
Radiologie
Beeldvorming op verschillende manieren (RX, CT Scan, MRI, botscan, echografie en artroscopie)
, • RX = röntgenonderzoek
Werking Generator gaat X stralen opwerken met lichaam ertussen met
een fotogevoelige plaat. Kijken naar welke stralen erdoor
komen en welke niet?
Als er breuk is, zit er lucht tussen bot en gaat dit een zwarte lijn
geven op foto = lucht wordt zwart
Doel Fracturen uitsluiten
Zwarte pathologie uitsluiten
- Osteomyelitis: botinfectie
- Spondylitis ankylosans: chronische ziekte met ontsteking thv wervelkolom
- Tumoren
Andere pathologieën afleiden
- Osteoporose: botontkalking
- Calcificaties: afzetting of ophoping van calcium in
weefsels
- Artrose: botuitsteeksel op scan: lichaam probeert
oppervlakte waar druk op komt te vergroten
(papegaaibekje)
Voordeel Goedkoop en snel
Nadeel Straling kan kankerverwekkend zijn
Geen differentiatie: verschillende weefsels van elkaar niet onderscheiden, enkel bot en
lucht maar meer niet
= bepaalde pathologieën kunnen niet of onvoldoende gediagnosticeerd worden
Soorten • Anteroposterior
opnames • Lateraal: langs frontale vlak (zijkant naar zijkant)
• 3/4e: kwartslag draaien (vaak gebruiken bij spondylolyse, dan zie je een hond
waarvan de nek gebroken is)
• CT Scan = computertomografie
Werking Adhv röntgenstralen worden er foto’s in dwarsdoorsnede
gemaakt
Persoon ligt op zijn rug en zo stil mogelijk, scanner beweegt rond
persoon
Voordeel Scherpe weergave
Osteosynthese: materiaal wordt zichtbaar
Nadeel Nog meer straling dan bij RX
Kostprijs
Artefacten: er kunnen zich fouten voordoen in de computer