Resume
Samenvatting Midden-Oosten VWO5 Feniks
- Cours
- Type
samenvatting van de katern van Feniks over het Midden-Oosten met een samenvatting, leerdoelen uitgelegd, begrippen, personen en gebeurtenissen.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
marliesvdw
Aperçu du contenu
GESCHIEDENISMIDDEN-OOSTEN
§1 DE NADAGEN VAN HET OTTOMAANSE RIJK
DE ZIEKE MAN VAN EUROPA
Vanaf de 16e eeuw was het Midden-Oosten ook onderdeel van het Ottomaanse Rijk. Dit was onder het gezag
van de sultan, hij droeg de titel kalief, opvolger van de profeet Mohammed. In de 18 e eeuw brokkelde de
Ottomaanse macht snel af, dit had verschillende oorzaken:
- Technologische achterstand op het Westen, vooral in scheepsbouw en bewapening. Geestelijken
verzette zich tegen modernisering, dus ook tegen de renaissance, verlichting en wetenschappelijke
revolutie.
- De opkomst van Rusland, troepen van de tsaar van Rusland kwamen tot de Zwarte Zee. De schepen
mochten vrij door verschillende zeestraten varen.
- Economische achterstand, in de periode van de wereldeconomie. Ze namen niet veel deel in de
zeehandel en Westerse handelaren boden hun koopwaar aan aan het Midden-Oosten.
- Sultans misten leiderschap, eunuchen, gecastreerde harembewakers, hadden veel invloed op de
sultan. Die raakte zo het overzicht kwijt over wat er gebeurde in het rijk.
- Er ontstond nationalisme, onder de niet-Turkse onderdanen van de sultan. De Grieken konden zo een
eigen staat stichten, daarna volgden meer. In 1912-1913 bestaat Turkije slecht uit Constantinopel en
omgeving.
- Noord-Afrika ging verloren, door het modern imperialisme.
DE ROL VAN DE BRITTEN
In 1869 werd het Suezkanaal aangelegd, waardoor het strategisch belang van het Midden-Oosten toenam.
Egypte ging moderniseren, maar dat koste een groot vermogen. De Egyptische heerser moest zijn aandelen in
het Suezkanaal verkopen. De Britse premier Benjamin Disraeli kocht de aandelen. Groot-Brittannië was de
koploper in de imperialistische race. Ze stelden de weg richting India veilig door gebieden in handen te krijgen.
Frankrijk bezette gebieden in het westen van Noord-Afrika. Italië maakte Libië als hun kolonie en zo was de
sultan heel Noord-Afrika kwijt.
In Egypte waren er antiwesterse rellen, de Britten hielp tegen de rellen. Zo begon de bezetting van Egypte, het
werd een protectoraat(gebied onder beschermheerschap).
Begin 20e eeuw werd er in Irak en Iran olie geboord. Van de Britisch Patroleum in Iran kreeg de Britse regering
51% van de aandelen. Olie werd het zwarte goud genoemd.
Het Suezkanaal en de oliereserves maakten het Midden-Oosten in het begin van de 20 e eeuw aantrekkelijk en
dus een conflicthaard in de wereld.
DE JONG-TURKEN
Het Ottomaanse rijk zat politiek en economisch in de greep van de Europeanen. Abdul Hamid probeerde
tevergeefs zijn gezag te versterken. Hij dreigde zelfs met een jihad (heilige oorlog van de moslims) tegen het
westers imperialisme. Na het verlies van de Balkan en Noord-Afrika waren de Turken en de Arabieren de
enigste bevolkingsgroepen van het Ottomaanse rijk.
De Turken werden erg nationalistisch en vonden dat het rijk weer sterk moest worden. In de ogen van de
Turkse nationalisten moest iedereen in het Ottomaanse rijk (koerden, Arabieren, Armeniërs) geturkificeerd
worden: Turks gemaakt worden.
Het nationalisme leefde vooral onder de officieren van het Ottomaanse leger, zij stichtten dan ook een
genootschap: het comité van eenheid en vooruitgang (de jong-turken).
, In 1908 pleegden jong-turken een staatsgreep. De sultan werd afgezet en zijn broer werd als sultan benoemd,
maar eigenlijk ging de macht naar de jong-turken. Ze moderniseerden het rijk, maar ze onderdrukten ook veel
mensen, zoals Arabieren. Daarom kregen ook de Arabieren nationalisme (arabisme). De westerse landen
steunden de Arabieren, ook om zo het Ottomaanse rijk te verzwakken.
DE ARMEENSE GENOCIDE
In de Eerste Wereldoorlog koos het Ottomaanse rijk de kant van Duitsland. De jong-turken dachten dat ze wel
konden winnen, maar elke keer dat de turken aanvielen, werden ze teruggeslagen door de tegenstanders
(Rusland, Frankrijk, Groot-Brittanië). De Turken gaven de Armeniërs de schuld van het verlies van de oorlog en
het helpen van de Russen. In april 1915 wilde de Turkse regering de Armeniërs deporteren naar de woestijn,
maar het eindigde in een massamoord (genocide). Dit kwam doordat onderweg naar de woestijn de Armenen
werden aangevallen door criminelen of bendes (dit werd wel aangewakkerd door de regering). De genocide
kwam dus eigenlijk door de regering. Sommige mensen vergelijken de Holocaust met de Armeense genocide en
tot op de dag van vandaag is er nog veel discussie over de genocide tussen Armenen en Turken.
1.5 MIDDEN-OOSTEN VERDEELD
In de eerste wereldoorlog lukt het Groot-Brittannië niet om het Ottomaanse rijk militair te verslaan, ze
moesten dus een list verzinnen om het rijk te veroveren. Ze moesten het van binnen uit verzwakken, De Britten
besloten om de Arabieren uit de Turkse staat te weken. De Britse commissaris legde contact met de Arabische
vorst Hoessein, hij haatte de Turken en had in de Arabische wereld veel macht. Hij droomde ervan een Arabisch
koninkrijk te stichten. In 1916 kwam er een overeenkomst, de legers van Hoessein zouden in opkomst komen
tegen de Turken en dan zouden de Britten het toestaan dat er een Arabisch koninkrijk werd gesticht. In juni
begon de Arabische opstand. Veel sjeiks die omgekocht waren door de Britten hielpen mee. Samen met de
Britse legers werden Jeruzalem en andere belangrijke delen ingenomen. De Britten waren alleen niet van plan
om het Midden-Oosten zomaar weg te geven, er lag daar veel olie en de christelijke minderheid in het Midden-
Oosten had bescherming nodig van de Britten. De Britten en Fransen sloten achter de rug van de Arabieren om
de SykesPicotovereenkomst. Het Midden-Oosten zou onder Frans en Brits toezicht blijven. Toen Hoessein in
1918 naar de overeenkomst vroeg kreeg hij een misleidend antwoord. En op de conferentie in Parijs in 1919
werd niet naar de Arabieren geluisterd. In het verdrag van sèvres werd bevestigd dat de Arabieren geen eigen
koninkrijk kregen. De Arabische delen werden mandaatgebieden, de volkenbond kreeg toezicht en de Fransen
moesten de Arabieren opvoeden.
1.6 TURKIJE ONDER KEMAL ATATÜRK
Het Ottomaanse Rijk bestond niet meer. De Turken reorganiseerden hun troepen onder leiding van Mustafa
Kemal. Ze veroverden landen en Turkije werd weer groter. In het Verdrag van Lausanne in 1923 werden de
nieuwe grenzen van Turkije erkend. De Koerden waren in de minderheid in Turkije, in 1925 kwamen zij in
opstand, maar de turken waren veel sterker. Kemal werd president van de nieuwe Turkse republiek. Hij wou
modernisering en hij wou de revolutie van de Jong-Turken in 1908 in stand houden. Er begon een proces van
seculering(verwereldlijking), alle godsdiensten moesten teruggedrongen worden. Het onderwijs werd
vervangen en het oude islamitische rechtssysteem, de shaira werd vervangen door een Zwitsers wetboek. En
delen van de Turkse taal werden veranderd. Er waren ook veel uiterlijke, symbolische hervormingen. De
veranderingen bleven oppervlakkig, de Turken veranderden van binnen niet. De fundamentalistische
onderstroom bleef bestaan. Kemal nam de eer voor de veranderingen op zich. Hij werd Atatürk genoemd, de
vader van de Turken. Turkije is nog steeds verdeel in voor- en tegenstanders van seculering en modernisering
§2 GEBOREN UIT ONRECHT, GEGRONDVEST OP ONRECHT
HET ZIONISME
Na een de Joodse opstand hadden de Romeinen hen wreed neergeslagen. Hierna trokken de meeste Joden
weg uit Palestina en verspreidden zich over de wereld, de diaspora. In veel Europese landen waren de Joden in
de minderheid, ze werden vaal gediscrimineerd en het mikpunt van het antisemitisme(Jodenhaat). Het
antisemitisme nam af onder de invloed van de verlichting. Mede door het nationalisme vonden er opnieuw
aanvallen plaats op Joodse mensen en hun bezittingen, pogroms. Hun ideaal om terug naar Palestina te gaan
werd het zionisme genoemd.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marliesvdw. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
78998 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans