Resume
Samenvatting Beroepsgerelateerde Wetgeving II
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting wetgeving opleidingsfase 3, bachelor verpleegkunde
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: sandratuybens • 2 année de cela
Aperçu du contenu
Beroepsgerelateerde wetgeving OLF3DEEL 1: Wils- en/of handelingsonbekwame zorgontvangers
1. De bekwaamheid van de persoon
3 bekwaamheden
- 1. feitelijke bekwaamheid —> ‘kunnen’
- 2. rechtsbekwaamheid —> ‘mogen’
- 3. handelingsbekwaamheid —> ‘zelf en zelfstandig mogen’
1. Feitelijke bekwaamheid (‘kunnen’)
Feitelijke bekwaamheid = feitelijk in staat zijn om iets te doen (over de capaciteit beschikken)
- bv. de feitelijke bekwaamheid om te schrijven, om een voertuig te besturen, …
- 2 speci eke vormen —> toerekeningsvatbaar (wil kunnen controleren) en wilsbekwaamheid
(wil kunnen uiten)
1.1. Toerekeningsvatbaar
Toerekeningsvatbaar = de feitelijke bekwaamheid om schuld te hebben aan een bepaalde
gedraging
- —> men is verstandig genoeg om de gevolgen van zijn daad in te zien en heef zijn wil
voldoende onder controle
Diverse gevolgen in het recht :
- strafwaardig —> "kan hij al dan niet gestraft worden voor zijn delinquent gedrag?”
- internering —> “kan hij al dan niet geïnterneerd worden?”
- aansprakelijkheid —> “kan hij persoonlijk aansprakelijk gesteld worden?”
Voorwaarden
- misdaad of wanbedrijf begaan hebben dat de fysieke integriteit van derden aantast of bedreigt
- ontoerekeningsvatbaar
- op het ogenblik van de uitspraak lijden aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of
controle over zijn daden ernstig teniet doet
- sociaal gevaarlijk
- gevaar dat hij ten gevolge van de geestesstoornis opnieuw strafbare feiten zal plegen
1.2. Wilsbekwaamheid
Wilsbekwaamheid = de feitelijke bekwaamheid om vrij en weldoordacht zijn wil te vormen (=
beslissingen te kunnen nemen) en die te uiten
—> dit veronderstelt dat men in staat is om :
- informatie te begrijpen die relevant is voor de uiteindelijke beslissingen, en die toepassen
op eigen concrete situatie
- voor- en nadelen van verschillende keuzemogelijkheden kunnen afwegen
- uiteindelijke keuze kunnen communiceren (verbaal of non-verbaal)
Wilsbekwaamheid is een toestand die in concreto moet beoordeeld worden
- —> beslissing per beslissing
- het is niet omdat iemand wilsbekwaam wordt bevonden voor het nemen van beslissing A, dat
hij dat perse ook is voor het nemen van beslissing B
Pagina 1 van 33
fi
, - of iemand wilsbekwaam is of niet hangt ook af van de ernst en impact die de beslissing zal
hebben op zijn verdere leven
Artsen beoordelen of een patiënt al dan niet wilsbekwaam is wanneer het gaat om beslissingen
over medische behandelingen en ingrepen
- bv. comateuze patiënten, dementerende bejaarden, zeer jonge minderjarigen, personen met
een ernstige psychiatrische problematiek
2. Rechtsbekwaamheid (‘mogen’)
Rechtsbekwaamheid = over de mogelijkheid beschikken om rechten en plichten te hebben
- sommige personen genieten niet alle rechten
- bv. vreemdelingen en minderjarigen zijn niet rechtsbekwaam om te stemmen
- er bestaan ook speci eke en gedeeltelijke rechtsonbekwaamheden voor iedereen die zich
in een bepaalde verhouding met iemand anders bevindt
- bv. de onbekwaamheid om te huwen met naaste bloed- en aanverwanten
- bv. de onbekwaamheid voor artsen en anderen om bv. bij testament te erven van een
persoon die zij hebben bijgestaan bij zijn laatste ziekte
3. Handelingsbekwaamheid (‘zelf en zelfstandig mogen’)
Handelingsbekwaamheid = over de mogelijkheid beschikken om de rechten n plichten die men
heeft, zelf en zelfstandig uit te oefenen
- —> met de rechten die men heeft, ook zelf en zelfstandig mogen handelen
- een handelingsbekwame persoon is toegestaan om zelf en zelfstandig rechtshandelingen
te stellen (= menselijke handelingen met beoogde juridische gevolgen)
In principe is iedere persoon handelingsbekwaam
Maar :
- uitzonderingen door wetgever (minderjarigen)
- uitzonderingen door rechter (privaatrechtelijk beschermingsstatuut)
3.1. Volledige vs beperkte handelingsonbekwaamheid
Volledige handelingsonbekwaamheid
- = wanneer de wetgever of de recht bepaalt dat iemand bepaalde rechten niet zelf mag
uitoefenen
- vertegenwoordiger —> neemt plaats van de betrokkene in en oefent in naam de van de
betrokkene diens rechten uit
Beperkte handelingsonbekwaamheid
- = betrokkene mag bepaalde rechten zelf uitvoeren, maar niet zelfstandig
- geen vertegenwoordiger
- wel technieken :
- bijstand —> bij het stellen van rechtshandelingen moet de handelingsonbekwame
worden bijgestaan door een andere persoon die met hem handelt
- toestemming —> voor het stellen van rechtshandelingen moet de
handelingsonbekwame voorafgaandelijk toestemming bekomen van een andere persoon
- (bv. minderjarigen hebben toestemming van hun ouders nodig om te huwen)
- verzet —> andere personen hebben de mogelijkheid om achteraf verzet aan te tekenen
tegen een door de betrokkene gestelde rechtshandeling
Pagina 2 van 33
fi
,3.2. Rechtshandelingen waarvoor personen handelingsonbekwaam kunnen z n of worden
Handelingsonbekwaamheid wordt niet in concreto beoordeeld, maar in abstracto (= meteen voor
alle rechtshandelingen of voor een grote groep rechtshandelingen)
Handelingsonbekwaam voor rechtshandelingen die hun vermogen betre en
- kopen, verkopen, schenken, huren, huwelijkscontract afsluiten, testament opstellen, …
Handelingsonbekwaam voor rechtshandelingen die meer met hun persoon te maken hebben
- huwen, echtscheiding vragen, naamswijziging vragen, toestemmen in een adoptie, een kind
erkennen, patiëntenrechten uitoefenen, …
wilsonbekwaam handelingsonbekwaam
wat niet vrij en weldoordacht wil vormen en uiten niet zelf of zelfstandig rechten kunnen
uitoefenen en rechtshandelingen stellen
door wie door arts (bij patiënten rechten) door wetgever of rechter
hoe in concreto —> geval per geval in abstracto —> speci eke rechten
2. Onbekwame meerderjarige zorgontvangers
1. Handelingsonbekwame meerderjarige zorgontvangers : privaatrechtelijke
beschermingsstatuten
Meerderjarige zorgontvangers —> handelingsbekwaam
- volwassenen mogen in principe hun rechten zelf en zelfstandig uitvoeren
Privaatrechtelijk beschermingsstatuut
- als iemand uit hun omgeving naar de rechter stapt en verzoekt om hen onder een
privaatrechtelijk beschermingsstatuut te plaatsen, kan hun handelingsbekwaamheid
worden ingeperkt of eventueel zelfs volledig opgeheven
1.1. Vroegere situatie
vroeger —> verschillende soorten privaatrechtelijke beschermingsstatuten
- voorlopig bewind
- personen die niet in staat zijn om goederen te beheren wegens hun
gezondheidstoestand
- vrederechter —> stelt voorlopig bewindvoerder aan
- betrokkene is volledig handelingsonbekwaam —> enkel bij rechtshandelingen met
betrekking tot zijn vermogen
- verlengde minderjarigheid
- geestelijke achterstand die aangeboren of ontstaan is tijdens de vroege kinderjaren
- rechtbank van eerste aanleg
- betrokkenen blijft onder ouderlijk of voogdijgezag na 18 jaar
- rechtsonbekwaam om te huwen —> volledig handelingsonbekwaam zowel vermogen
als persoon
- gerechtelijke onbekwaamverklaring (6 gevallen per jaar)
- toevoeging van een gerechtelijk raadsman (3 gevallen per jaar)
Pagina 3 van 33
fi ff ij
, Kritiek
- sommige statuten waren ingewikkeld en onbruik
- bevoegdheidsversnippering (voor verlengde minderjarigheid was de rechtbank van eerste
aanleg bevoegd, voor voorlopig bewind was dat de vrederechter)
- gevolgen —> bewind enkel op vermogensrechtelijk vlak
- voorlopig bewind —> werd enkel bescherm op zijn materiële belangen
- verlengd minderjarig —> handelingsonbekwaam tav persoonlijke belangen, en
rechtsonbekwaam om te huwen
—> invoeren 1 globaal beschermingsstatuut voor volwassen personen
- vanaf 1 september 2014 trad de nieuwe wetgeving hierover hierover in werking
1.2. Het (nieuw) globaal beschermingsstatuut voor meerderjarige personen
Belangrijke richtlijnen in de nieuwe regeling
- vrederechter —> krijgt bevoegdheid om te oordelen of een meerjarige persoon moet
worden beschermd
- criterium —> personen die omwille van hun gezondheidsstatuut niet in staat zijn hun
belangen zelf te beheren
- verzoek van —> te beschermen persoon zelf, familie, andere belanghebbende, procureur
des Konings
- bouwt verder op het vroegere statuut van voorlopig bewind —> procedure bij de
vrederechter kan uitmonden in aanstellen van een bewindvoerder
- kan familielid zijn, of advocaat
- jaarlijks verslag uitbrengen aan de vrederechter
- kan een vergoeding krijgen voor zijn inspanningen
Verschilpunten
- subsidiariteit
- de bewindvoerder wordt enkel aangesteld voor zover er geen voldoende
‘buitengerechtelijke bescherming’ is voor de betrokkene —> = lastgeving
(zorgvolmacht)
- = lastgevingsovereenkomst waarbij iemand anders er zich toe verbindt om voor de
betrokkene 1 of meerdere rechtshandelingen te stellen
- lastgever is wilsbekwaam bij tekenen, treedt in werking wanneer lastgever
onbekwaam wordt
- een lastgeving die een vorm van buitengerechtelijke bescherming is, heeft voorrang
op de gerechtelijke bescherming (bewindvoerder)
- dit is minder ingrijpend en laat meer autonomie voor de betrokkene
- lastgeving mag verderlopen ook na het wilsonbekwaam worden van de
betrokkenen, maar moet wel gemeld worden aan de vrederechter
- proportionaliteit
- er moet worden afgemeten aan de concrete beschermingsbehoefte van de
betrokkene —> de rechter zal een ‘op maat gesneden’ beschermingsmaatregel
moeten uitspreken geval per geval (+ oplijsten voor welke speci ek handelingen de
betrokkene voortaan handelingsonbekwaam wordt beschouwd)
- ook bescherming bij handelingen die de persoon van de betrokkene raken (niet enkel
goederen)
- bv. uitoefenen van de patiëntenrechters, uitoefening van recht op antwoord, …
- indien er ook bescherming is voor handelingen mbt de persoon, dan is het mogelijk dat
dit door een andere bewindvoerder wordt uitgevoerd —> bewindvoerder over de
persoon en bewindvoerder over het vermogen van de betrokkene
- beperkte of volledige handelingsonbekwaamheid
- vroeger was het altijd volledig
Pagina 4 van 33
fi
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur chlovanhoenacker. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80796 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans