BIOLOGIE
Thema 3 : stofuitwisseling tussen cellen en hun milieu
1. Transport van stoffen in en uit cellen
Stofwisseling tussen cel en omgeving is noodzakelijk voor:
Opname van energierijke (bouw)stoffen
Afgave van afvalstoffen
Twee problemen bij stofwisseling:
Stoffen bewegen volgens concentratiegradiënt:
Gaswisseling door huid
van hoge nr lage concentratie --> kloppende vacuole pompt
--> maar: sommige stoffen moeten tegen de overtollig water uit de cel
concentratiegradiënt in getransporteerd --> voorkomt openbarsten cel
worden
Membranen zijn semipermeabel (halfdoorlatend)
--> laten kleine moleculen zoals water en gassen (O2, CO2) door, maar zijn
ondoorlatend voor veel andere moleculen en ionen
--> celmembraan is semipermeabel
Verschillende transportmethoden:
Passief transport Actief transport
Met de concentratiegradiënt mee: van hoge Tegen de concentratiegradiënt in: van lage
naar lage concentratie naar hoge concentratie
Geen energie nodig, geen verbruik van ATP Energie nodig, verbruik van ATP
1. Doorheen de fosfolipidelaag 1. Doorheen speciale transporteiwitten
> osmose
> diffusie
2. Via speciale transporteiwitten 2. Door blaasjestransport
> geleide difussie (grotere deeltjes)
2. Passief transport
Verschillende vormen van passief transport:
Diffusie: verplaatsing van opgeloste stoffen
Osmose: verplaatsing van water doorheen een semipermeabel membraan
Geleide difussie: verplaatsing van moleculen en ionen via transportproteïnen in de
membranen
2.1 Diffusie
2.1.1 Wat is diffusie?
Diffusie is een fysisch proces waarbij:
Opgeloste stoffen zich verplaatsen in een vloeistof of gas
Volgens de concentratiegardiënt (hoog --> laag)
Diffusie van verf in water
, Kan gebeuren via een permeabel membraan
Passief transport
Diffusie door permeabel membraan Diffusie van ionen volgens ladingsverschil
2.1.2 Factoren die de diffusiesnelheid beïnvloeden
De snelheid waarmee stoffen zich verspreiden (diffusiesnelheid) is afhankelijk van:
Temperatuur: hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de diffusie
Grootte vd opgeloste deeltjes
Voscositeit (stroperigheid) vd vloeistof waarin de deeltjes zich bevinden
Verschil in concentratie
Ladingsverschil vd opgesloste deeltjes: hoe groter de ladingsverschillen, hoe hoger
de diffusiesnelheig
Grootte vh diffusieoppervlak
2.1.3 Voorbeelden van diffusie bij organismen
Gasuitwisseling in organismen gebeurt steeds door diffusie:
Gasuiwisseling ter hoogte van de longblaasjes
--> O2 van longblaasjes nr bloedvaten
--> CO2 en H2O van bloedvaten nr longblaasjes
Gasuitwisseling in de placenta
--> O2 van bloed moeder nr bloed foetus
--> CO2 van bloed foetus nr bloed moeder
gasuitwisseling t.h.v. de kieuwen
--> O2 vanuit water nr bloed
--> CO2 van bloed nr water
gasuitwisseling doorheen de huid
--> O2 van slijmlaag nr bloedvaten
--> CO2 bloedvaten nr slijmlaag
gasuitwisseling t.h.v. huidmondjes bladeren
--> O2 van cellen bladmoes, via intercellulaire ruimtes nr atmosfeer
--> CO2 van atmosfeer, via huidmondjes, nr intercellulaire ruimtes
2.2 Osmose
2.2.1 Wat is osmose?
Osmose is verplaatsing van water:
doorheen semipermeabel membraan
van lage nr hoge concentratie opgeloste stof
osmotisch evenwicht: verplaatsing van water in beide richtingen gelijk
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur bruynseelsmargaux. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.