Dit document is een samenvatting van het vak Ruimtelijke Inrichting van de docentenopleiding voor aardrijkskunde. Alles wat je moet weten voor het tentamen staat hier op een heldere manier beschreven, met afbeeldingen, kaarten en voorbeelden. Veel voorbeelden gaan over Nijmegen.
Stad groot samenhangend geheel van huizen, centrum van werk
Agglomeratie stad met groot gebied eromheen (stad met voorsteden)
Metropool grote stad met meer dan 1 miljoen inwoners
Wereldstad zeer grote stad met belangrijke functies op politiek, cultureel, wetenschappelijk en
(Alphastad) sociaal niveau. Veel invloed en macht.
Megastad meer dan 10 miljoen inwoners, vaak in (semi-)perifere gebieden (vaak krottenwijken)
Primate city de grootste stad van een land is vele male groter dan de 2e grootste stad (Parijs/Lion)
Rol van steden volgens Knox:
- Mobiliseren: produceren en distribueren
o Marktfuncite
o Werkfunctie
o Winkelfunctie
- Beslissen: overheid en bedrijven
o Bestuursfunctie
- Ontwikkelen: innovatie en creativiteit
o Culturele functie
- Veranderen: emancipatie en gedrag
o Emancipatiefunctie
Urbanisatie is meer dan alleen de groei van steden.
- Urban system: stedelijk netwerk/relaties
- Urban form: uiterlijk, opbouw en geleding
- Urban ecology: samenleving / sociale structuren
o Samen heet dit urbanisme.
Kenmerken Europese Stad (Nijmegen is een goed voorbeeld):
- Een lange geschiedenis → de stad bestaat al heel lang (1000 jaar).
- Rijke variëteit aan symbolen → beelden, illustraties, verwijzingen naar het verleden, kerken.
- Pleinen → door de hele stad heen, vroeger als marktfunctie, ontmoetingsplaatsen.
- Overblijfselen uit oorlog → Plein 1944 na vergissingsbombardement, HEMA-wederopbouw.
- Lage skyline → niet veel hoogbouw.
- Levendige binnensteden → mix van functies: winkels, horeca, kantoren, wonen.
- Stabiliteit van buurten → bewoners blijven er vaak relatief lang wonen, hierdoor ontstaat
buurtgevoel. Mensen horen echt bij een buurt. Ook duurzame bouw speelt een rol, buurten
gaan langer mee. Gettovorming krijgt in Europese steden minder kans.
- Sociale huisvesting → overheid bemoeit zich met woningmarkt. In sommige NL-steden is
aandeel sociale woningbouw meer dan 50% van het totale woningaanbod.
,Fysieke & ruimtelijke geleding
Geleding = een deel of een verbinding tussen delen, betekent: urban structure en urban land use.
- Fysieke gelding: functioneel, historisch
- Sociale geleding: bevolkingskenmerken en gedrag
Veel geografen zeggen dat stedelijke geleding niet bestaat: het is altijd een momentopname.
Bovendien door lokale (toevallige) omstandigheden bepaald. Ook kun je je afvragen of verbinding
tussen verschillende delen van stad wel altijd zo duidelijk aanwezig is. De begrippen van Knox zijn
meer toepasbaar op indeling stad: urban structure en urban land use.
De Nederlandse stad
Opbouw volgens het concentrisch model
In Nijmegen:
Tot voorheen alleen uitbreiding naar het zuidwesten:
- Natuurlijke belemmering: naar noorden kon niet door de Waal, naar oosten kon niet door
natuur (stuwwal en Ooijpolder). Ook niet natuurlijk grens van Maas-Waalkanaal vormt
barrière. Pas in jaren 70 ten westen van kanaal. Vanaf 2000 uitbouw naar het noorden (Lent).
- Bestuurlijke belemmering: veel verschillende gemeentes. Logisch dat een stad zich uitbreidt
binnen haar eigen grenzen. In Nijmegen daardoor groei in zuidwestelijke richting. Daardoor
duurde ontwikkeling naar het noorden erg lang, ondanks aanleg bruggen.
Dit was belemmering voor concentrische groei, daarom Nijmegen alleen gegroeid als een ‘pizzapunt’.
Ontwikkeling vanuit het centrum. Er ontstaan concentrische zones, gebaseerd op bouwperiode. Zo
groeien steden. Na tijd ontstaan in zones een eigen sociale ecologie. Er ontstaan etnisch en
sociaaleconomisch homogene buurten. De dichtheid van de bebouwing neemt af vanuit het
centrum. Inkomen neemt af richting rand van de stad.
, Hoe zijn de patronen ontstaan?
1. Site: goede plek. Nijmegen lag op een goede plek: aan de Waal (goed bereikbaar), op een hoger
gelegen gebied (biedt bescherming tegen de vijand). Site = exacte locatie.
2. Situation: goede plek. Nijmegen lag dicht bij andere steden waar ook handelswegen naar toe
liepen. Situation = locatie tov andere steden.
Site Situation
Door de tijd heen bouwt
Nijmegen zich langzaam uit.
Typisch Middeleeuwse stad:
-kruisvormig stratenpatroon
-stadsmuren en poorten ter
verdediging. Versterking van
de stad met forten.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur evanvugt1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
