VETERINAIRE Examen: alles kennen (sites, slides, uitleg…)
Media volgen over VVG dynamische cursus
MC examen met 30 à 40 vragen (geen giscorrectie),
per vraag 5 antwoorden
www.vilt.be (site voor landbouw en technologie met
dagelijkse update over o.a. VVG)
VOLKSGEZONDHEID (Leroy – H1)
Ultieme doel: veilig voedsel maken voor het volk
- Veilig wanneer er geen risico voor de gezondheid van de populatie gevormd wordt
- Hangt af van gedrag van consument: na 20 worsten te eten ben je “ziek”, maar daarom
is worst niet per se onveilig, veiligheid wordt enkel gecontroleerd bij normaal gebruik
- Worst is veilig als er na goed bakken geen bacteriën meer inzitten, maar er zitten
sowieso bacteriën in ongebakken worst dus hangt af van hoe worst door consument
gebakken wordt
Belang van VVG wordt steeds groter want bevolking wordt groter en vraag naar voedsel
neemt toe, productiesystemen worden veel intensiever dus een onveilig product wordt
sneller verspreid en heeft grotere gevolgen voor de volksveiligheid, elke producent draagt
een grotere
- Consument wordt kieskeuriger
- populatie neem toe
- productie intensiever en meer industrieel
- meer aandacht voor milieu en dierenwelzijn
- meer massaproductie, minder lokaal
- aantal resistente bacteriën neemt toe dus meer belang voor
ziekteverspreiding tegen te gaan en ziekte te bestrijden
- niet geweten of bepaalde ziektes zoönoses waren
verantwoordelijkheid voor de veiligheid van zijn producten.
Er wordt steeds meer en meer onderzoek gedaan naar veiligheid van voedsel en belang
steeds toegenomen, als consument zijn we er steeds meer mee bezig, dit omwille van
meerdere redenen:
Zoönose = ziekte die van dier op mens overgedragen wordt
1913: bord uitgehangen waarin opgeroepen wordt om dieren met muil- en klauwzeer niet
meer te gebruiken voor de slacht omdat… (voorzorgsmaatregelen)
- De mens nog niet wist of de ziekte een zoönose was of niet
- De medicatie voor de ziektes een probleem voor de kwaliteit van het vlees kon
veroorzaken
, - Er door ziekteverspreiding tegen te gaan minder economische verliezen worden
geleden
Productiefase: bestaat uit een schakel van verschillende ketens of stappen die genomen
moeten worden
- Dierenvoeder belangrijk, kan pesticiden/herbiciden bevatten die kwaliteit van
eindproduct bedreigen, antibiotica en andere vormen van medicatie kunnen in melk
terechtkomen (residu) en zelfde geldt voor contaminanten in dierenvoedsel
- Fokken van dieren
- Afmesten van dieren
- Transport van dieren en dierlijke producten: dieren transporteren in gecontamineerde
of vuile vrachtwagen kan gevolgen hebben voor
dierengezondheid/dierenwelzijn/kwaliteit van voedsel
- Slachtproces waarin ook contaminaties kunnen optreden, dieren helemaal
contaminatievrij opgegroeid/opgekweekt en allemaal tenietgedaan door bacterie in
slachthuis belangrijk
Hygiëne: met steriele vork prikken in rauw vlees met salmonella en het daarmee in de pan
plaatsen, zorgt ervoor dat vlees na bakken steriel is maar vork gecontamineerd wordt, als
men daarna met dezelfde vork dat steriele vlees eet, wordt het toch besmet
Alle schakels
belangrijk!! Elke
verantwoordelijke
speelt een even
belangrijke rol in de
schakel voor de
VVG, keten is zo
sterk als de zwakste
schakel.
Hoe schakels in keten controleren:
- Om dier te behandelen dat deel uitmaakt van voedselketen, moet medicatiegebruik
zorgvuldig geregistreerd en gedocumenteerd worden en moet er rekening gehouden
worden met residuen
o als er antibiotica in vlees overblijft, kan consument dit ook opnemen
gevaarlijk
,- Sterk geïntegreerd proces: In Europa wordt niet alleen eindproduct gecontroleerd, elke
schakel van het hele productieproces wordt even streng nagekeken en opgevolgd
o Controlled from farm to fork, from stable to table…
o In USA wordt keten niet nagekeken en enkel eindproduct gesteriliseerd
- Auto-controlegids: normen door Europese overheid opgesteld over hoe moet worden
vastgelegd welke medicatie in welke mate wordt toegediend, hoe hygiënische
maatregelen worden toegepast, hoe HACPP’s worden gecontroleerd en of er gevaren
zijn die risico voor volksgezondheid kunnen vormen…
o Overheid controleert zelf geen schakels, gaat enkel na of auto-controlegids
volgens norm is
o HACPP’s (Hazard Analysis and Critical Control Points) houdt gevaaranalyse in
o Gevaar kan een risico vormen voor VG, maar is niet altijd gevaarlijk
Computer kan ontploffen en vormt GEVAAR, maar kans miniem dus geen
RISICO
zelfde geldt voor voetpad oversteken: men kan elk moment aangereden
worden dus straat oversteken vormt GEVAAR, daarom vormt oversteken
nog geen RISICO voor gezondheid want kans op aanrijding vrij klein.
RISICO-ANALYSE: studie of analyse gebruikt om ernst in te schatten van
risico voor VG dat door gevaar wordt gevormd, bv. hoe groot is de kans
om salmonella te krijgen na het bakken van een kipfilet afkomstig van
een bepaalde boer.
Impossible to achieve zero risk “As Low As Reasonably Achievable”
(ALARA-principle)
VOORZORGSBEGINSEL: preventieve maatregelen die worden toegepast
bij minste wetenschappelijke onzekerheid en kleinste vermoeden van
risico voor VG, zelfs al is het niet bewezen dat het onveilig is, toch wordt
product preventief geband
- Tracking en tracing: zéér belangrijk, indien er ergens een ziekte optreedt, moet stap
voor stap hele keten kunnen worden getraceerd en opgevolgd om na te gaan waar
precies de ziektekiem zich voor het eerst heeft voorgedaan en waar het bedrijf dan
precies in de fout is gegaan
o Verklaart waarom koe ontsnapt uit veebedrijf of slachthuis rampzalig is voor
VVG, heeft voedsel gegeten en plaatsen bezocht die niet kunnen worden
nagekeken en kan ziektekiem hebben opgelopen en verspreid, onmogelijk te
traceren vanwaar die komt
, Veel te warm (35°C)
Kamelenhoofd hangt er los zonder
hygiënische maatregelen
Vlees niet afgedekt, vatbaar voor
contaminatie en bacteriën
Rituele slachting toegelaten (in Europa
dierenartsen opgeleid tegen rituele
slachtingen, niet diervriendelijk)
“Enkel rekening houden met dierenwelzijn
indien men geen honger heeft”
Morbiditeit = kans op ziek worden
Mortaliteit = kans op sterven
Ziektekiem of noxe
Iets wat gezondheid kan schaden en individu ziek kan maken, hoe ziek is o.a. afhankelijk van
dosis van noxe en of persoon/dier deel uitmaakt van YOPI-groep (Young, Old, Pregnant,
Immunodeficiënt)
Gastheer Kiem/noxe Excentrieke factoren
- Species, ras
- Ineffectiviteit - Klimaat en temperatuur
- YOPI-groep
- Virulentie - Hygiëne
- Ziekte
- Besmettingsgevaar - Huisvesting v/d dieren
Wetgeving op MONDIAAL niveau - Dierenarts
- Drie grote organisaties
o WHO: World Health Organization
o FAO: Food and Agriculture Organization
o VN: Verenigde Naties
- Codex Alimentarius: eerste bijbel voor voedselveiligheid opgesteld door FAO en WHO,
bevat alle internationale normen en maatregelen die moeten worden toegepast om
voedsel zo veilig mogelijk te houden en eerlijke handel mogelijk te maken
Wetgeving op EUROPEES niveau
- Europa opgebouwd met als doel voedselveiligheid voor bevolking te garanderen
o EFSA (European Food Safety Authority) controleert voedselveiligheid in Europa,
functioneert als onafhankelijke autoriteit en voert wetenschappelijk onderzoek
m.b.t. risicoanalyse, veiligheid van voedsel en dieren, dierenwelzijn…
o 50% van budget ging naar landbouw en voedselveiligheid
o Voedselproductie is hoofdpilaar van Europese veiligheid en stabiliteit
o Interne gemeenschappelijke markt dus uniforme regels voor handel ingesteld
om oneerlijke concurrentie te vermijden en op zelfde manier VG te garanderen,