Resume
Samenvatting Verpleegkundig Redeneren En Handelen 2a (HEELKUNDE)
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
Dit is mijn samenvatting van het deel heelkunde (Verpleegkundig Redeneren en Handelen 2a)
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: femkevc • 10 mois de cela
Aperçu du contenu
1VPK REDENEREN EN HANDELEN – 2A
1. HET PROCES VAN DE NORMALE WONDHELING
1.1 INLEIDING
> wondhelingsproces – 4 belangrijke fasen: de inflammatoire fase, de granulatiefase, de maturatiefase en
littekenvorming
1.2 FASEN (ZIE MINDMAP-BIJLAGE)
1.3 DEFINITIE WONDE
= defect in de huid
> acute & chronische wonden
> acute wonden: volgen de normale wondgenezing & genezen binnen 21 dagen – de structurele en functionele
integriteit van de huid hersteld
> chronische wonden: ontstaan door een ontoereikend of verstoord genezingsproces, volgen geen normaal traject en
de functionele en structurele integriteit van de huid hersteld niet – na 6 weken nog open (kan maanden tot jaren
blijven bestaan)
1.4 FACTOREN DIE DE WONDGENEZING BELEMMEREN
FACTOREN EIGEN AAN DE WOND
TYPE, DIEPTE, UITGEBREIDHEID LETSEL
> vb. een oppervlakkige wonde – sneller en beter genezen dan diepe wonde
> HOE GROTER DE WONDE, HOE MOEILIJKER DE GENEZING
> acute wonde sneller dan chronische
LOCATIE
> vb. aangezicht sneller dan wonden aan tenen – doorbloeding is beter
> vb. perianaal moeilijker – kans infecties + moeilijker af te dekken
EIGENSCHAPPEN VAN WEEFSEL IN DE WOND EN WONDOMGEVING
> niet alle weefsels in lichaam genezen even vlot (vb. pezen moeilijker dan epitheel- dekweefsel)
> necrotisch weefsel of débris (vuiligheid) – de toevoer van bloed en voedingsstoffen w verstoord > wondbed w ideale
voedingsbodem voor bacteriën
> oedeem – door de dilutie (verdunning) van groeifactoren en cytokines zal neovascularisatie en vorming granulatieweefsel
verhindert w (daarom benen in hoogstand of compressie)
> blaren? Kijken naar grootte en oorzaak
> grote blaar: openmaken (blaardak volledig af! – anders grotere kans infecties + middelen kunnen niet in contact komen
met wondbed dus wondheling w vertraagt)
> klonters/korsten op wond -> belemmeren epithelialisatie (epitheelcellen kunnen moeilijker over het wondbed groeien)
> hypergranulatie -> epitheelcellen kunnen moeilijker groeien – wond zal eerst afgevlakt moeten worden + kan aangestipt
worden met cortisonecrème (Terra Cortril)
LOKALE BLOEDVOORZIENING
> belangrijk: optimale bloedtoevoer! -> toevoer zuurstof en voedingsstoffen
> bij wondgenezing – meer behoefte aan aminozuren, koolhydraten, vetten, mineralen, water…
> toevoer zuurstof nodig voor toegenomen metabole activiteit
Dana Schepens (HoGent VPK)
, 2
BIOBURDEN (HVLH MICROBIOLOGISCHE BESMETTING)
> onderscheid tss 4 versch graden van microbiologische aanwezigheid t.h.v. wond: contaminatie, kolonisatie, kritische
kolonisatie en infectie (zie verder)
VOEDINGSTOESTAND
> cachexie (extreme magerheid) -> leidt tt slechte wondgenezing
> stoornissen i de wondgenezing – bij tekort aan bep voedingsstoffen (vooral bij mensen die inadequate of eenzijdige
voedselinname hebben)
ONDERLIGGENDE PATHOLOGIE
> aandoeningen die gepaard gaan met verminderde activiteit, immobiliteit, vasculaire problematiek, stofwisselingsziekten…
-> oorzaak tot ontstaan letsels
> vasculaire insufficiëntie: atherosclerose, hypovolemie… -> verhinderen wondheling
> stofwisselingsziekten: diabetes mellitus.. -> door verhoogde glycemie – verstoring in het transport van vitamine C →
gestoorde collageensynthese ( en zo minderwaardig bindweefsel) + de afweerfunctie van WBC verstoord
> longziekten: vb. COPD
> ziekten waarbij immuunsysteem onderdrukt is
> oncologische aandoeningen
PSYCHOLOGISCHE TOESTAND
> factoren zoals stress en angst
> voldoende slaap en rust – belangrijk voor optimaal celmetabolisme
> automutilerend gedrag
MEDICIJNEN EN BEHANDELINGEN
> immuunsuppressiva: immuunsysteem w onderdrukt. Er is een verzwakking van de gastheer – meer risico infecties
> cytostatica: om snel delende kankercellen tegen te houden in hun groei – de celdeling wordt vertraagd in andere weefsels
(vb. huid en slijmvliezen)
> anti-inflammatoire medicatie: negatief effect op wondheling – NSAID’s gaan inflammatie tegen via inhibitie
prostaglandinesynthese
> anticoagulantia: gebruikt in de profylaxe en behandeling van trombotische processen -> bij verwonding een langdurige
bloeding en een deficiënte (ontoereikende) stolling
> radiotherapie: kan maanden tot jaren na therapie problemen ondervinden met wondheling – hangt af van uitgebreidheid,
stralingsdosis, frequentie en lokalisatie van de bestraling
> ook kan radiodermitis ontstaan
LEEFTIJD
> kinderen en jonge volwassenen – vlot
> ouderen: verminderde activiteit van de fibroblasten dus vertraagde collageensynthese – bindweefsel van verminderde
kwaliteit – ook wondcontractie en epithelialisatie is vertraagd. Ook een minder goed immuunstelsel (de inflammatoire fase
duurt langer) – meer ziektebeelden
ROKEN EN DRUGS
> roken: vermindert capillaire bloedvoorziening & vermindert hvlhd zuurstof in de huid door nicotine (vasoconstrictie
ontstaat) – hebben verminderde hvlhd collageen in de huid – huid minder elastisch en ruwer – ook vitamine C-deficiëntie
(belangrijk voor synthese collageen)
Dana Schepens (HoGent VPK)
, 3
1.5 KENMERKEN CHRONISCHE WONDE
• Verlengde inflammatoire fase
• Cellulaire veroudering (senescentie)
• Geen initiële bloeding die productie van fibrine en afgifte groeifactoren stimuleert
• Veel proteasen in wondbed (een enzym dat eiwit in kleine stukjes splitst)
2. VERSCHILLENDE TYPES WONDGENEZING
> 3 verschillende:
* genezing per primam
* genezing per secundam
* regeneratieve genezing
2.1 GENEZING PER PRIMAM
> primaire wondheling – een zuivere wonde zonder necrose of contaminatie, heeft gladde wondranden, er zijn geen
elementen die wondheling verstoren
> gesloten door hechting, wondstrip of wondlijm
> snelle vorming granulatieweefsel & geen wondcontractie nodig
> vlotte epithelialisatie (tss 4de en 7de dag na verwonding)
> vb. zuivere chirurgische wondnaad of zuivere snijwonde
2.2 GENEZING PER SECUNDAM
> secundaire wondheling – wonde met necrose, kan contaminatie; infectie of vreemde lichamen bevatten, grilligere
wondranden, kunnen elementen aanwezig zijn die wondheling vertragen
> veel wondcontractie nodig
> langer
> vb. diabetisch ulcus
2.3 REGENERATIEVE WONDHELING
> enkel oppervlakkige wonden waarvan enkel epidermis beschadigd is
> genezen door proliferatie (verspreiden) van de epitheelcellen in de wondranden en wondeilandjes
> ook wonden met vertraagde wondsluiting
> vb. donor-site
3. WONDCLASSIFICATIE
> wondclassificatiesystemen
> op basis van:
3.1 UITZICHT EN VORM
CONTINUÏTEIT VAN DE HUID
> gesloten wonde: geen onderbreking v huid: korte stoot, rekken… (+ ook per primam gesloten chirurgische wonden)
> open wonde: onderbreking van de huid of slijmvlies – lichaamsvochten kunnen wegvloeien + vreemde partikels of
organismen en MO binnendringen
Dana Schepens (HoGent VPK)
, 4
DIEPTE
> oppervlakkige wonde: aantasting opperhuid → erosie: verlies opp epidermis, dermis intact
> diepe wonde: dieperliggend
> partial thickness: verlies epidermis en deel dermis
> full thickness: verlies epidermis, dermis tot hypodermis of subcutaan weefsel
> brandwonden en decubituswonden
> brandwonden -> 4 graden
1 2 3 4
Erytheem, geringe Blaarvorming, pijnlijk, afh diepte huid onder Niet pijnlijk, voelt leerachtig Ziet eruit als 3de graads, ziet zwart door
oedeem, gesloten, blaar hevig rood (oppervlakkig) of licht roze aan, kleur huid beige of wit, verkoling, ook onderliggende weefsels
zeer pijnlijk (diep) volledige huidbeschadiging aangetast
-> oppervlakkige graad 2: tot in de – spontane genezing niet
oppervlakkige dermale papillen meer mogelijk
-> diepe graad 2: coagulatie van een groot deel
van de dermis
3.2 UITGEBREIDHEID
> vb. bij brandwonde
> uitgebreidheid w uitgerdukt in %TVLO/TBSA (totaal verbrande lichaamsopp/ total burn surface area)
> volwassenen: regel van 9 = regel van Wallace
> kids: schaal van Lund en Browder
3.3 OORZAAK
INTENTIONEEL
> een chirurgische wonde waarbij men bewust de huid of slijmvlies opent
> aseptische omstandigheden
> wondranden mooi afgelijnd
ACCIDENTEEL OF TRAUMAT ISCHE WONDE
> onverwachts
> soms een besmette omgeving
> wondranden onregelmatig
BESTRALINGSWONDE (RADIODERMITIS)
> bestraling van tumoren (onderhuids) -> onvoldoende zuurstofvoorziening of voedsel naar weefselcellen
> acute letsels: vergelijkbaar met brandwonden
> chronisch: manifesteren zich als een ulcererende wonde
MECHANISCHE WONDE
> door geweld van buitenaf (snijden, stoot, compressie)
SNIJWONDE
> door scherpsnijdend voorwerp
> alle weefsels doorsneden (afh diepte w zenuwen, bloedvaten.. geraakt)
> bloeden veel
> wondranden scherp afgelijnd
Dana Schepens (HoGent VPK)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur danaschepens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans