Algemene chemie
Hoofdstuk 1: Chemische hulpmiddelen (experimenteren en meten)
1.1 De wetenschappelijke methode
De wetenschappelijke methode = een iteratief proces met het formuleren van vragen die voortkomen uit
observatie, zorgvuldig ontwerp van experimenten en doordachte analyse van resultaten
1.2 Experimenteren en metingen
SI-eenheden (systeem internationale eenheden):
Fysieke hoeveelheid Naam v/d eenheid Afkorting
Massa Kilogram kg
Lengte Meter m
Temperatuur Kelvin K
Hoeveelheid substantie Mol mol
Tijd Seconden s
Elektrische stroom Ampère A
Lichtsterkte Candela cd
1.2.1 Afgeleide eenheden: combinatie van SI-eenheden
Energie = kracht x afgelegde weg
à Joule = Newton x meter (J = N x m)
Kracht = massa x versnelling
à Newton = kilogram x m.s-2 (N = kg.m.s-2 of J = kg.m2.s-2)
1.2.2 Meest gebruikte voorzetsels
1
,1.3 Temperatuur en zijn meting
!
°𝐹 = $"% . °𝐶 + 32
5
°𝐶 = + . . (°𝐹 − 32)
9
Kelvin = T = 𝜃 + 273,15
1.4 Afgeleide grootheden: volume en zijn meting
Hoeveelheid Definitie Afgeleide eenheid (naam)
Oppervlakte Lengte x lengte m2
Volume Opp. x lengte m3
Densiteit (dichtheid) Massa per kubieke volume Kg/m3
Snelheid Afstand per tijdseenheid m/s
Versnelling Verandering v/d snelheid per m/s2
tijdeenheid
Kracht Massa x versnelling (Kg/m)/s2 (Newton, N)
Druk Kracht per meter x s2 Kg/(m/s2) (Pascal, Pa)
Energie Kracht per afstand2 op s2 (Kg/m2)/s2 (Joule, J)
1 m3 = 1000 dm3
1 dm3 = 1 L = 1000 cm3
1 cm3 = 1 ml
1.5 Afgeleide grootheden: densiteit (dichtheid) en zijn meting
𝑚
𝑑=
𝑣
1 ounce = 28,35 g
1 lbs (pounds) = 0,454 g
1 ft3 = 0,0283…m3 & 1 ft = 0,3048
# &
Volume bol = $ . 𝜋. 𝑑% of % . 𝜋. 𝑟 %
*Dichtheid van water is temperatuurafhankelijk
1.6 Afgeleide grootheden: energie en zijn meting
1.6.1 Kinetische energie (EK)
Kinetische energie = energie van beweging
1
𝐸' = . 𝑚. 𝑣 (
2
2
,1.6.2 Potentiële energie (EP)
EP = m.g.h
EP = q.V
# , .,
EP = . " #
&.*.+! -"#
*Eenheid is Joule
1 cal = de hoeveelheid energie die er nodig is om de temperatuur van 1 g water met 1 °C te laten stijgen
(4,814 J)
1 cal = 4,184 J
1 kcal = 4,184 kJ = 4184 J
1 Cal (calorie) = 1000 calorieën
1 Cal = 1000 cal = 1 kcal
1.7 Accuraatheid, precisie en andere significante figuren
Accuraatheid = geeft aan hoe goed de gemeten waarde de werkelijke waarde benadert
Precisie = geeft aan hoe verschillende gemeten waarden al dan niet overeenkomen
1.8 Afronden
../0.1 '3145606- ../0.1 1306-
Gemiddelde verbruik = ../0.1 1306-
𝑜𝑓 ../0.1 '3145606-
53167
Mileage = 8.114/7
1.8.1 Product en quotiënt
*Bij het uitvoeren v/e vermenigvuldiging of deling mag het antwoord niet meer beduidende cijfers hebben
dan de oorspronkelijke getallen
à Vb.: 278 : 11,70 = 23,8
1.8.2 Som en verschil
*Bij het optellen of aftrekken mag het antwoord niet meer cijfers rechts v/d komma hebben dan een v/d
originele getallen
à Vb.: 3,18 + 0,01315 = 3,19
1.9 Berekening: converteren v/d ene eenheid naar de andere
Originele hoeveelheid x conversie factor = equivalente hoeveelheid
#5
à Vb.: 69,5 𝑖𝑛 × %!,%: 3/ = 1,77 𝑚
3
, Hoofdstuk 2: Atomen, moleculen en ionen
2.1 Chemie en de elementen
Veel voorkomende elementen:
Al Aluminium Cl Chloor Mn Mangaan Cu Koper
Ar Argon F Fluor N Stikstof Fe IJzer
Ba Barium He Helium O Zuurstof Pb Lood
B Boor H Waterstof P Fosfor Hg Kwik
Br Broom I Jood Si Silicium K Kalium
Ca Calcium Li Lithium S Zwavel Ag Zilver
C Koolstof Mg Magnesium Zn Zink Na Natrium
*In totaal 118 elementen à 90 komen natuurlijk voor
*Relatieve overvloed op aarde: O, Si, Al, Fe, Ca, Na, Mg, K
*Relatieve overvloed in het menselijk lichaam: O, C, H, N, Ca
Periodiek systeem:
• 7 horizontale rijen = perioden
• 18 verticale kolommen = groepen
*Lanthaniden & actiniden, elk 14 elementen
2.2 Sommige voorkomende groepen van elementen
• Alkalimetalen à groep 1A
• Aardalkalimetalen à groep 2A
• Halogenen à groep 7A
• Edelgassen à groep 8A
• Metalen
• Niet-metalen
• Metalloïden
*bekijk periodiek systeem*
2.3 Atoomtheorie
• Robert Boyle: 1ste die chemie apart bestudeerde en experimenten deed
• Joseph Priestley: 2 HgO à 2 Hg + O2
• Antoine Lavoisier: zuurstof is de belangrijkste stof die bij verbranding betrokken is
Wet van massa behoud: massa wordt niet gecreëerd of vernietigd in een chemische reactie
• Joseph Proust: 2de fundamenteel chemische principe
Wet van bepaalde verhouding: verschillende monsters v/e zuivere chemische verbinding bevatten altijd
dezelfde massaverhouding van elementen
• John Dalton: 3de fundamenteel chemisch principe
4