BEDRIJFSFINANCIERING
SimonKuhn
HOOFDSTUK1.NETTOACTUELEWAARDEEVALUATIEMETHODE
1.1NETTOACTUELEWAARDE(NAW)
DeN ettoActueleWaarde(NAW)iseenzuiverf inanciëlewaarderingsmethodedieenkelkijktnaarde
waardecreatievaneenproject.
→moetbestgecomplementeerdwordenmetniet-financiëleinvesteringsanalysesomzakenals
naamsbekendheid,innovatievermogen,...teevalueren
−
→N AW = actuele waarde van toekomstige "cash" initiële investering
⇒
- indienNAW>0 waardecreatieenduseengunstigeinvestering
⇒
- indienNAW<0 waardevernietigingenduseenongunstigeinvestering
1.2WINSTVS.FREECASHFLOW
WINST
Deboekhoudingbrengtdew elw
inst,maarg
eenk
asbewegingeninkaart.
→winstiseengoedeindicatorvoordeuitkeringaandeaandeelhouders
enisafhankelijkvanboekhoudkundigeconventies(winstmanagementdooractivatie,terugname,...)
→m aarwinstisduseenslechtcriteriumominvesteringsprojectenteanalyserengezienweeenidee
willenkrijgenvanhetgelddateeninvesteringinhetlaatjebrengt.
Enkeleproblemen:
- deaankoopvanactivabrengteengrotekasbewegingmetzichmeeenheeftduseeneffectop
deNAW,maarheeft(naastafschrijvingen)g eeneffectopdewinst
→incorrecteweergavevanhetbeschikbare"cash"dooreeninvestering
- bijdeverkoopvanhandelsgoederenwordtdewinstgeregistreerdopmomentvanfacturatie,
maarwekijkenenkelnaardeeffectievekasbewegingbijNAWendiekanopeenlatermoment
plaatsvinden(impactoptijdswaardevangeld)
→disconteringnodigomeencorrecteweergavetekrijgenvanhetbeschikbare"cash"
Weconcluderendusdath etwinstbegripnietoptimaalisbijdeinvesteringsanalyse.
FREECASHFLOW
DeF reeCashFlow(FCF)isde"cash"diedeondernemingvrijterbeschikkingheeftwanneeralleinflows
enoutflowsmetbetrekkingtothetbeschouwdeprojectgerealiseerdzijn.
→wevoerencorrectiesuitopbasisvanderesultatenrekening
→werktoververschillendeboekhoudstandaardenheenenisduseenb eterc
riteriumd
anw
inst
F CF = winst + af schrijvingen − −
(her)investeringen Δwerkkapitaal
metΔwerkkapitaal = ΔBN BK = Δvoorraad + Δklantenkrediet − Δleverancierskrediet
Dezecorrectieswordendoorgevoerdomdat:
- afschrijvingengeenechtekasbewegingeninhouden
- eendeelvande"cash"daadwerkelijknaarinvesteringengaat(cfr.punt1supra)
- eendeelvande"cash"daadwerkelijknaarwerkkapitaal(krediet)gaat(cfr.punt2supra)
BELASTINGEN
Omdat"winst"geboektwordtophetmomentvanfacturatie,isdathetmomentwaaropweook
belastingenmoetenbetalen,zelfsalhebbenweopdatmomentnoggeen"cash"ontvangen.
→b elastingenaltijdalskasbewegingboekenopmomentvanverkoop
Afschrijvingenkunnengezienwordenalseendeelwinstdatnietwordtbelast.
→b ijafschrijvingenopt=X,belastingenopwinstverminderdmetafschrijvingheffen
,1.3SAMENVATTING
DeNettoActueleWaarde(NAW)waarderingsmethodevergelijktdemarktwaardevandeinvestering(I)
metdeactuelewaardevandetoekomstigeFCFdieuithetprojectvoortvloeien:
−I
n
F CF in jaar t
N AW = ∑ (1 + r)t
t=1
- ⇒
NAW>0 waardecreatie
- ⇒
NAW<0 waardevernietiging
- ⇒
NAW=0 indifferent
HetinschattenvandeFCFisgeenevidentetaak.VaakzalmendebenodigdeFCFberekenenom
break-eventedraaienenditevaluerenindebedrijfscontext.Alsdieminimumgrensnogsteedstehoog
ligt,kanmenervanuitgaandatdeinvesteringhetnietwaardis.
DeN AWevaluaringsmethodeistheoretischsuperieuraanelkeanderewaarderingsmethode.
→m aarkansomsgecomplementeerdwordenomookniet-financiëlezakeninrekeningtebrengen
Deformulevoorhetwerkkapitaal(gebruiktomdeFCFafteleiden),kanookuitgebreidworden:
Δwerkkapitaal = Δvoorraad + Δklantenkrediet − Δleverancierskrediet (blijftdec
ore)
+ overlopende rekeningen (ACT IEF ) − overlopende rekeningen (P ASSIEF )
-uitgestelde belastingen en waarborgen daarop − uitgestelde RSZ en lonen
Belangrijkisookome nkelhetprojecttewaarderen:bestaandewinsten,kosten,...moetenniet
betrokkenwordeninheteindresultaat.M enbekijktdusenkeldeincrementelecashflows.
HOOFDSTUK2.ANDEREMETHODENVANINVESTERINGSEVALUATIE
ErzijnvelealternatievenvoordeNAW-evaluatiemethode:
→allemaalzijnzez uiverfinancieel(geenbelangaansentiment,innovatievermogen,...)
→m aarzezijnallemaalinferieuraandeNAW:alsdemethodeeenandersignaalzendtdandeNAW,
houdenweenkelrekeningmetdeNAW.
Waaromzoudenwedanüberhauptkijkennaaranderemethoden?
⇒ vaakzijndeanderemethodensnellerengemakkelijkerteberekenen.
2.1METHODENVOORINVESTERINGSEVALUATIE
ACCOUNTINGRATEOFRETURN(A RR)
Bijdegemiddeldeboekhoudkundigeopbrengstvoet(ARR)berekenenwedeverhoudingtussende
gemiddeldejaarlijksewinstnabelastingenendegemiddeldeinvesteringinhetproject:
Gemiddelde N ettowinst
ARR = Gemiddelde Investering
→bijlineaireafschrijvingen:g emiddelde investering = I nvestering / 2
Maarwatbetekentdit?G eenidee!
⇒ mendoethierberoepopboekhoudkundigkengetallendien ietrepresenterenwatdeinvestering
daadwerkelijkopbrengt.DaarvoormoetenwegebruikmakenvanFCF.
Beslissingsregel
⇒
- indienARR>minimumvereistrendement aanvaarden
⇒
- indienARR<minimumvereistrendement verwerpen
Hetminimumvereistrendementisgelijkaandek apitaalkost,diekanmenvindenviabijvoorbeeldhet
CAPM-model(cfr.infra)
,Evaluatie
+ DeARRiszeere envoudigteberekenen
- DeARRgebruiktb oekhoudkundigewinsti.p.v.cashflows,ditisnietzinvol
- Biedtgeenverklaringoverhetminimumvereistrendement,hoewordtdatbepaald?
- Erisg eenactualisatie,menhoudtgeenrekeningmetdetijdswaardevanhetgeld
PAYBACKMETHODE
DePaybackMethodemaaktgebruikvanv rijecashflowsengeeftheta antaljarenw aardatnodigisom
deinitiëleinvesteringsuitgaveterecupereren:
Initiële Investering
aantal jaren = F CF per jaar
HetkanuiteraardzijndatdeFCFperjaarn ietconstantzijn:danmoetmeneenafschattingmakenvan
deg ecumuleerdeF CFopbv.maandbasisomtezienwanneerdetotalesomvandeinvesteringis
terugbetaald(ziep.32linkerkantvoorvoorbeeld).
Beslissingsregel
- indiendeterugbetalingstermijn<aanvaardbaremaximumtermijn aanvaarden ⇒
- indiendeterugbetalingstermijn>aanvaardbaremaximumtermijn verwerpen ⇒
Deaanvaardbaremaximumtermijnhangtafvanhetrisicoprofielvandeinvesteerder,destandaardinde
industrie,...
Evaluatie
+ DePaybackMethodeise envoudigtoepasbaar.
+ MaaktgebruikvanF CF,dusmeerrealistischbeeldvanopbrengsten.
- Aanvaardbaremaximumtermijnwordtarbitrairvastgelegd,nietverklaardhoemendiekiest.
- Erwordtg eenrekeninggehoudenmetdetijdswaardevangeld.
- MenverwaarloostdeFCFdien adeterugbetalingkomen.
- Geenoogvoorwaardecreatie
PROFITABILITYINDEX(P I)
DeProfitabilityIndexgeeftdeverhoudingvandeactuelewaardevandeFCFmethetinitiële
investeringsbedragweer.D emethodebepaalthoeveelmaaldeactuelewaardedeinvesteringovertreft:
F CF
∑
(1 + r)t
PI = I
Beslissingsregel
⇒ ⇒
- indienPI>1 NAW>0 aanvaarden
⇒ ⇒
- indienPI<1 NAW<0 verwerpen
Evaluatie
+ DePImaaktgebruikvanF CF,geeftzoduseenmeerrealistischevoorstelling
+ Menhoudtrekeningmetdetijdswaardevangeldgezienmenhierookactualiseert
- Degroottevanhetprojectwordtverwaarloosd:
→eenratioverteltnietsoverdedaadwerkelijkewaardevandeNAW:
182 13.636
P I1 = 100 = 1, 82 enP I 2 = 10.000 = 1, 36 duswe"verkiezen"project1bovenproject2
maarN AW 1 = 82 enN AW 2 = 3.636 dusdeenigelogischebeslissingisomproject2tekiezen.
DePIhoudtg
eenrekeningmetdeeffectievewaardecreatievaneenproject.
,INTERNALRATEOFRETURN(IRR)
DeIRRisded
iscountrated
iedeactuelewaardevandeFCFgelijksteltaandeinitiëleinvestering:
−I
n
F CF t
∑ = 0
(1 + IRR)t
t=0
metanderewoorden,wezoekeneenrendement(IRR)zodatdeNAW=0.
DeIRRkanbepaaldwordeninExcel,viadeannuïteitentabelofvialineaireinterpolatie.
WatbetekentdeIRR?
Wel,wezoekenfeitelijkhetrendementopdeinitiëleinvesteringom,gegevendevoorspeldeFCF,
break-eventedraaien.Indeevaluatiekunnenwedanafwegenofditrendementhaalbaarisofniet.
Beslissingsregel
WevergelijkendeIRRhetmetminimaalgeëisterendement:
⇒
- indienIRR>minimaalgeëisterendement aanvaarden
⇒
- indienIRR<minimaalgeëisterendement verwerpen
Evaluatie
+ Eenvoudigemanieromprojectenterangschikkenvolgenshuninternerendement
+ MaaktgebruikvanFCF
+ Houdtrekeningmetdetijdswaardevangeld
- IRRnegeertdegroottevandeinvestering
- IRRisongevoeligvoorhetwisselenvandetekensvandeFCF
- IRRbiedtnietaltijdeenuniekeoplossing
- IRRbevoordeeltdekortetermijn
- IRRgaatervanuitdatvrijgekomenfondsenherbelegdkunnenwordenaandeIRRzelf
DeIRRwordttochveelgebruiktindepraktijk.Hetisdaarombelangrijkomeensdieperintegaanopde
belangrijkeverschillenmetNAW.
2.2NAWvs.IRR
IRRNEGEERTDEGROOTTEVANDEINVESTERING
HetinternerendementmaakteenabstractievandeinitiëleinvesteringendeontvangenFCF.
Wemoetena ltijdgebruikmakenvandeNAWindienwen ietdezelfdekostprijshebben.
OmdatdeIRRonseenvertekendbeeldgeeft,zeggenwedatNAWsuperieurist.o.v.IRR.
IRRISONGEVOELIGVOORHETWISSELENVANDETEKENSVANDEFCF
AangezienIRRerenkelvoorzorgtdatdeactuelewaardevandeFCFgelijkisaandeinitiëleinvestering,
houdthetfeitelijkgeenrekeningmetdetekens.
→2projectenkunnendezelfdeIRRhebben(endusgelijkwaardiggeëvalueerdworden)
→m aarhunNAW'skunnentegengesteldintekenzijn(enwekiezennooitvooreenNAW<0)
⇒ w
emoetena ltijdgebruikmakenvandeNAWindiendetekensvandeFCFveranderen.
OmdatdeIRRonseenvertekendbeeldgeeft,zeggenwedatdeNAWsuperieurist.o.v.IRR.
IRRBIEDTNIETALTIJDEENUNIEKEOPLOSSING
IndiendeFCFvantekenveranderenoverdetijdheen,zullenermeerdereoplossingenzijnvoordeIRR.
→wiskundiggezien:erzijnevenveeloplossingenalsertekenwisselszijn
EenpositieveFCFimpliceerteenb elegging→weontvangeneengeldsommetrendement
EennegatieveFCFimpliceerteeno ntlening→webetaleneengeldsomterugmetinterest
EenhogereIRR(bv.400%)impliceerteenbelegging,want400%isonmogelijkopeenleningbv.
EenlagereIRR(bv.25%)impliceerteenontlening,want25%iseenrealistischeaannamealsinterestbv.
,Hetprobleemmetgeenuniekeoplossinghebbenisdathetnietduidelijkisofbeleggenofontlenen
primeert.BijeenIRRvan400%zoudenwezeggendatbeleggenprimeert,bij25%ontlenen.Omdatwe
geeneenduidigeuitspraakkunnendoenoverdedominanteIRR,wetenweooknietmetzekerheidwat
deredeneringisachterhetinvesteringsproject.
Wegebruikendaaroma ltijdNAWindiendeFCFwisselenvanteken.
OmdatdeIRRonseenvertekendbeeldgeeft,zeggenwedusdatNAWsuperieurisaanIRR.
IRRBEVOORDEELTDEKORTETERMIJN
BijIRRgaatmenlatereFCFdisconterenaanhetinternerendement,terwijldateigenlijkaande
kapitaalkostmoetgebeuren.
→ eenprojectmetvroegeFCFzaleenhogerIRRhebben,maarbijhetberekenenvandeNAW
kanhettochhetslechtereprojectvande2zijn.
Wemerkenwelopdatnaarmatedekapitaalkostgroterwordt,delatereFCFmeerenmeerworden
"afgestraft"waardoorhetinderdaadkanzijndatdeIRReenjuistbeeldoplevert.
→m aarditisnietaltijdzoenvandaarberekenenwebeterdeNAW
IRRGAATERVANUITDATFCFAANDEIRRHERBELEGDKUNNENWORDEN
DeIRRisdeactualisatievoetwaarbijdeNAWgelijkzalzijnaan0.
Mengaaterzoimplicietvanuitdatdevrijgekomenfondsenuithetprojectookbelegdzullenwordenaan
ditinternerendement,m aarditisnietzo.
→v rijgekomenfondsenkunnenhooguitbelegdwordenaandekapitaalkostvanhetbedrijf
HOOFDSTUK3.TOEPASSINGENVANNAW
3.1INCREMENTELEVRIJECASHFLOWS
Bijdeinvesteringsanalysevaneenprojectbekijkenwee nkelhetincrementeleeffectvandeinvestering
opdeFCFvandeonderneming.EenincrementeleFCFw ordtgedefinieerdalshetverschiltussende
FCFvandeondernemingm etenz onderhetproject.
SUNKCOSTS
Sunkcostsz ijnkostendietothetverledenbehorenenn ietmeerteruggedraaidkunnenworden.
→ditzijnr eëlekosten,dekostenbijNAWzijnhypothetisch
⇒ omdieredenh oudenwedaarg eenrekeningmeermeeindeinvesteringsanalyse
Stelmenvoerteenmarktstudieuitomdeaantrekkelijkheidvaneennieuwprojecttebepalen
- kostvanmarktstudieindienwehetprojectw eluitvoeren →100
- kostvanmarktstudieindienwehetprojecttochn ietuitvoeren →100
Ofmenhetprojectnuuitvoertofniet,dekostblijftonveranderdenisnietrecupereerbaar.
Ditiseensunkcost,nietincrementeelenmoetdusnietinrekeningwordengebracht.
Indien,echter,demarktstudiek anuitgevoerdwordenalsdeelvanhetproject(endusnogeen
hypothetischekostis),dankunnenwedatwelindeinvesteringsanalysemeenemen.
OPPORTUNITEITSKOSTEN
Opportuniteitskosteno ntstaanwanneereenondernemingmiddelenvooreennieuwprojectgebruikt,
waardoorzehunalternatievegebruikverliezen.
→nietnoodzakelijkeenkasbeweging,maarkostkanwelzoervaartworden
⇒ d everlorenopbrengstenvaneenanderprojectmoetenw elinrekeningwordengebrachtbijanalyse
KOSTENDALINGALSCASHINFLOW
Sommigeinvesteringenresulterennietnoodzakelijkinincrementeleinkomsten,maarwelin
kostendalingen.
→bv.optimalisatievanproductieprocessen,efficiëntermakenvanmanagement
→k ostendalingenmoetenalspositievecashinflowwordengezienbijdeinvesteringsanalyse
, NEVENEFFECTEN
Eenbepaaldinvesteringsprojectkan,directofindirect,eeninvloedhebbenopverschillendeafdelingen
binnen1onderneming.
⇒ d
ieindirectekosten/opbrengstenmoetenookinrekeninggebrachtwordenbijdeanalyse
w
anthetiséchtbelangrijkdev
oorenn asituatietevergelijkenmetelkaaralsgevolgvanhetproject
WIJZIGINGVANHETWERKKAPITAAL
Investeringsprojectenzullennaasthetinitiëleinvesteringsbedragvaakookeeninvesteringin
werkkapitaalvereisen(extravoorraden,meerklantenkredieten).
a. Bijkomendwerkkapitaal→c asho utflow
aangezienerbeslagwordtgelegdopdefondsenvandeonderneming
b. Vrijgekomenwerkkapitaal→c ashinflow
aangeziendefondsenvanafdanterugbeschikbaarzijnvoordeonderneming
MaarditisgewoonwegafteleidenuitdeformulevoorFCF.Letop:nietgeïndexeerddusdeNAWzal
altijdlagerliggenindienweNWCterugverdienenineenlaterjaarwegenstijdswaardevangeld.
INCREMENTELECASHFLOWNABELASTINGEN
Belastingenvormeneenc asho utflowendaarmeemoetdusrekeninggehoudenwordenbijhetboeken
vandeincrementelecashflows.MaarzitvervatindeformulevoorFCFdusnormaalgeenprobleem.
3.2AFSCHRIJVINGENENAFSCHRIJVINGSMETHODES
Alhoewelafschrijvingenopzichgeencashflowvormen,b eïnvloedenzedeFCFvanprojectenwelvia
hunimpactopdebelastingen.Dekeuzevanafschrijvingsmethodeisduswelrelevantvoordeanalyse.
⇔
Bijverschillendeafschrijvingsmethodes(bv.lineair versneld)wordtuiteraardn ietmeerafgeschreven.
→totaalbedragaanafschrijvingen=idem
→totaalbedragaanbelastingen=idemz onderinflatie
→totaalbedragaanwinst=idemz onderinflatie
→totaalbedragaanFCF=idemz onderinflatie
Maar:h etgroteverschilzitindetiming,endushetverschilina
ctuelew
aardevandeFCF:
a. lineaireafschrijvingen
→deFCFzijnnetjesverspreidoverdeduurtijdvandeinvestering
→debelastingenwordenevenwelgelijkverspreidoverdetijdsduur
⇒ N AW lineair < N AW versneld
b. versneldeafschrijvingen
→doorafschermingvanbelastingenkomendegrootsteFCFeerst
→debelastingenwordennaarlaterejarenuitgesteld,maarwordennietgeïndexeerd
⇒ N AW lineair < N AW versneld
HetverschilinNAWtussenbeideafschrijvingsmethodeskandusteruggebrachtwordentothetverschil
actuelewaardevandebetaaldebelastingen.
BELASTINGBESPARING
⇔
HetverschilinNAWbijeenprojectmetandereafschrijvingsmethode(lineair versneld)isdustewijten
aanhetverschilinAWvandebetaaldebelastingen:AW lineair > AW versneld
Wekunnenookeenconcretebetekenisgevenaandeb elastingbesparingperafschrijvingsmethode:
AW besparing = ∑
n
τc ×D t
metD=afschrijvinginjaart
(1 + r) t
t=1
OpnieuwzullenwehetzelfdeverschilvindenalsbijdevergelijkinginNAWenAWvanbelastingen.
Uitdezeanalyseconcluderenwedatversneldeafschrijvingenvoordeligerzijndanlineaireafschrijvingen.
DezebeschermingtegenfiscaleheffingennoemenweT axShielding.