Resume
Samenvatting filosofie voor tandartsen
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van de cursusteksten + powerpoints + aantekeningen uit de les
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
FilosofieInleiding: Wat is filosofie? Rode draad van de cursus.
1. Wat is Filosofie?
Is al een heel filosofische vraag.
Wanneer men een stap terugzet van wat men doet, gaat reflecteren/nadenken over wat men
doet= filosofie
Afstand nemen van het onmiddellijke filosoof
Stellen vragen die geen voor de hand liggende methodologie hebben om ze op te lossen geen
vaste methodologie
Definitie:
De filosofie is een radicaal-kritische reflectie die het bekende vreemd en het vreemde
bekend maakt.
1. Radicaal
< Radix (Latijn)= wortel grondig, fundamenteel en diepgravend
Filosofie gaat tot in de diepte (houdt zich niet bezig met opp. fenomenen)
Niets is heilig, niets is off-limits
Vragen bevinden zich op theoretisch niveau
Vragen hebben niet meteen een praktische uitwerking, eerder een theoretisch zaken naar de
waarheid praktische bekommernissen aan de kant zetten.
Extreme, ongehoorde en soms zelfs immorele standpunten innemen om hun consequenties te
doordenken
Tegenwerping: het is een typisch kenmerk van een groot denker – van welke discipline dan ook – dat
die op een radicaal nieuwe manier naar de materie kijkt.
2. Kritisch
< Uit elkaar halen/ordenen (Grieks)
Kritisch persoon: iemand die onderscheidt kan maken, inzien dat er belangrijke verschillen tussen
bepaalde dingen zijn, alles op de juiste plaats plaatsen
Filosofen vrezen niet om opnieuw te beginnen, zonder respect voor verleden/traditie
Hangt nauw samen met conceptuele analyse: een groot begrip (vb. ziekte), in kleinere groepen
opdelen (schadelijke dysfunctie van een orgaan)
Kritische geest: iets wat samen wordt gehouden door anderen, netjes uit elkaar halen.
Tegenwerping: deze def. Lijkt te suggereren dat andere denkers onvoldoende onderscheidt maken
tussen begrippen lijkt manifest onwaar.
3. Reflectie
Filosofie: complentatieve activiteit waar men nadenkt.
Filosofen proberen in gedachten om te zetten wat er in de werkelijkheid is gebeurd.
(Ze komen dus altijd wat te laat)
De meeste zijn geen revolutionairen die de wereld gaan veranderen
Proberen wereld te begrijpen
Taak van filosoof: alles niet begrijpen/ niet om grote veranderingen teweeg te brengen.
1
,Tegenwerping: vanuit zijn of haar discipline zal iedere wetenschappen evenzeer nadenken over wat
er precies aan het gebeuren is filosofen zijn niet de enige die nadenken/ reflecteren.
4. Het bekende vreemd maken
Volgens Plato (1 v/d eerste grote filosofen): filosofie begint bij het verwonderen over dingen.
Verwondering begin van filosofie: ervaring van bevreemding
Perplex staan voor wat eerst helder en duidelijk was, wat anderen als vanzelfsprekend zien gaat
de filosoof proberen opnieuw te problematiseren.
Verwondering als begin van de filosoof/ ook als BEGINSEL
Iemand die stopt met verwondering niet meer met filosofie bezig (als men denkt de waarheid
te hebben staat men van de filosofie af)
Filosoof moet kritisch staan t.o.v. heersende opvattingen, OOK t.o.v. zichzelf moet zichzelf
ondervragen/mag niet dogmatisch worden.
5. Het vreemde bekend
Filosofen: antwoorden vinden om moeilijke vragen
Breekt niet enkel af, bouwt terug op
Friedrich Nietzsche: vgl. van de mentale arbeid van de goede filosoof met een kind dat
zandkastelen bouwt: speelse liefde voor de activiteit van het scheppen, geen tranen wanneer het
bouwsel instort
Besluit: de definitie is klassiek maar niet goed (zie tegenworpen)
+ we kunnen ook stellen dat niet alle filosofen even kritisch waren
Voor Augustinus van Hango/ Thomas van Aquino: Bijbel een bron van autoriteit
Voor moderne denkers: René Descartes en Immanuel Kant: natuurwetenschappen betrouwbaar
Volgens de definitie zouden veel filosofen geen filosoof zijn/ en niet-filosofen zouden plots
filosoof zijn.
Foute benadering
2. Filosofie en haar anderen: wetenschap, kunst en religie Religie, Kunst, Wetenschap
Goede definitie: grenst goed af filosofie onderscheiden van haar anderen
1. Religie
Eerste Griekse filosofen braken met de traditionele mythologie, begonnen zelf na te denken
religie te veel gebaseerd op een autoriteit extern aan hunzelf
Eerste filosofen: maakten nog vaak gebruik van mythologische termen/ideeën
Ze nemen deze ideeën niet aan o.b.v. een traditie of omwille van gezaghebbende figuren.
Deze houding t.o.v. de godsdienst zal niet steeds worden vastgehouden, wanneer het
Christendom aan autoriteit wint in Europa houding aanpassen.
- Filosofie als stem binnen het christendom
- Sommigen eerder strikte scheiding tussen filosofie en christendom.
- Andere houding: filosofie een belangrijke voorbereiding op het christendom
2. Kunst
Filosofie moeilijke relatie met kunst
Kunst krijgt makkelijk een gehoor/ er wordt makkelijk geluisterd naar zij die goed en mooi
spreken
Plato ging kunstenaars verbannen uit zijn ideale staat.
Volgens filosofen: kunst niet gericht op waarheid, enkel op schoonheid.
Filosofen voelen zich verheven boven de kunst omdat zij liefhebbers van de waarheid zijn.
3. Wetenschap
2
, Filosofie keert steeds terug op dezelfde vragen
Wetenschap: wanneer er iets verklaard is, heeft het geen belang om de oorspronkelijke vraag
opnieuw te stellen
Vanaf de oudheid: filosofie als de koning van de wetenschap
Ze was het uiteindelijke object van de kennis, en zij gaf de grond voor wetenschappelijke
kennis.
Vanaf moderne tijd filosofie meer in gesprek met de wetenschap de nieuwe wetenschap zal
enorme vooruitgang boeken.
Filosofie gaat zich gemarginaliseerd voelen
Vroege moderniteit: filosofie een grondslag pogen te geven voor het succes van de
wetenschap
Wanneer eeuwen vorderen: filosofie wordt als overbodig verklaard door de wetenschap (vb.
positivisme)
Besluit: deze geven ons eigenlijk alleen maar mee hoe filosofie zich historisch heeft onderscheiden
van andere domeinen in de werkelijkheid.
Grieken: filosofie= niet-religie
Middeleeuwers: filosofie= voorbereiding op het christendom
Moderne: filosofie= grond voor de wetenschap
Vandaag: filosofie= alles wat geen positieve wetenschap is.
Filosofie lijkt plastische discipline: neemt andere vorm aan doorheen de gesch.
Geen behulpzame def.
3. Maakt filosofie vooruitgang?
Filosofie definiëren a.d.h.v. haar beginsel= verwondering
Filosofie blijft steeds hangen bij dezelfde vragen/kwesties, ze stelt steeds opnieuw dezelfde
vragen
Natuurwetenschap keert niet terug op een vraag wanneer het antwoord reeds gevonden is.
Positieve wetenschap zegt dat filosofie een ‘vooruitgang loze’ wetenschap is: ze komt al 20
eeuwen geen meter vooruit.
Deze zal met fel protest onthaald worden door de filosofen.
Filosofen: filosofie als verbetering op de filosofie van het verleden, wetenschap bouwt verder op
het werk van hun voorgangers (Newton: wij kunnen verder zien omdat we op de schouders staan
van reuzen)
Filosofie: begint helemaal opnieuw, sloopt hun voorgangers en bouwen hun eigen systeem
Filosofie boekt geen vooruitgang op dezelfde manier als de wetenschap, wilt niet zeggen dat er
helemaal geen vooruitgang is
G.W.F Hegel= Filosoof die het meest invloedrijk heeft nagedacht over vooruitgang/ontwikkeling in de
filosofie
Volgens hem: iedere filosoof zijn tijd omgezet in gedachten.
Filosofen= spreekbuis voor het denken van hun tijd.
Het denken stuurt doorheen de geschiedenis zichzelf voort en gaat zo denken met ieder passend
tijdperk een stap voorwaarts zetten.
Filosofie boekt vooruitgang doordat ze moeilijke vragen op een meer verfijnde manier kunnen
benaderen
Filosofie beter geen vooruitgang
3
, Wanneer men vooruitgang maat, moet men op 1 of andere manier een doel voor ogen hebben
waar men naartoe werkt.
Doel bereikt= filosofie stopt (+ stopt dialoog en het gesprek)
Het aanhouden van het gesprek is net het doel van de filosofie: aanhoudend nieuwe visies
omarmen, zichzelf verrijken/verfijnen
Attitude filosoof: altijd ervan uitgaan dat je iets te leren hebt van je conversatiepartner.
Vooruitgang zou een gevaarlijk idee kunnen zijn
Lets-Britse politieke filosoof Berlin
Waarschuwde voor een houding waarbij men denkt dat er ergens een eindoplossing/ een
uiteindelijk doel van de geschiedenis, te vinden is.
Besluit
Filosofie boekt geen vooruitgang in de normale zin van dit woord.
Doorheen de eeuwen slaagt ze er wel in om juister te spreken, betere onderscheiden te maken.
Andere manier van vooruitgang.
4. Methodes en deeldomeinen
Filosofie wordt opgedeeld in aantal deeldomeinen:
Metafysica (wat kan is zijn?)
Epistemologie (wat kan ik weten?)
Ethiek (wat moet ik doen?)
Logica (hoe moet ik nadenken?)
+ heel wat anderen, deze vallen te plaatsen onder 1 v/d bovenstaande
Binnen deze domeinen geldt +/- dezelfde methodes: logische argumentatie,
conceptuele analyse, mentale intuïties, gedachte-experiment
1. Metafysica
Belangrijkste deeldomein van de filosofie
Meest algemene poging om wijs te worden over alles op hemel/aarde
Term < Aristotoles (Griekse wijsheer) < Andronicus van Rhodes gaf deze term aan de verzameling
van de 4 ≠ kleinere geschriften van de hand van Aristotoles, boeken die na de boeken over de
fysica kwamen.
Aristotoles + zijn intellectuele vader Plato vader van de metafysica
Metafysica als eerste filosofie
Niet omdat zij het eerste is wat mensen doen, maar omdat zij het fundament biedt voor al het
andere te begrijpen.
1ste in de orde van bergrijpen
Je begint met te weten wat de grond/aard is van al wat is
Aristotoles: we hebben een wetenschap nodig die het zijn als het zijn bestudeerd: we
onderzoeken niet een bepaald zijnde (boom, mens, weer) maar het zijn op zich.
Parmendis van Elea: het prille begin van de metafysica:
- Vooronderstelling dat het zijn op zich iets standvastig moet zijn, niet onderhevig aan
verandering, kan begrepen worden, valt niet te herleiden tot de wereld van veranderlijke
dingen. (Denk hier aan Aristotoles zijn ordeningsprincipe)
‘Meta’ (Grieks) < iets komt in temporele zin na iets anders, kan ook ‘voorbij’ of ‘aan gene zijde
van’ betekenen
Metafysica bestudeerd ook dingen die aan gene zijde van de beweeglijke dingen zich bevinden,
de dingen die hetzelfde blijven ondanks verandering in de wereld
2. Ethiek
Binnen de ethiek stelt men vragen die te maken hebben met normatief gedrag
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femkeTHK. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €20,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79373 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans