Psychopathologisch perspectief
Sociale geneeskunde
Gezondheid Ziekte
= toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal = verbreken van het lichamelijk, geestelijk of sociaal
welbehagen evenwicht
-> evenwicht verbroken door verzwakte afweer
Lichamelijk -> ziekten zonder lichamelijk letsel (door stress of
= organisme is in evenwicht met de omgeving geestesziekte)
= verschillende orgaanstelsels zijn in evenwicht met elkaar
-> weinig nodig om onevenwicht te brengen (vb. alcohol)
Geestelijk
= de geest is in staat om te beantwoorden aan de grote
eisen van het moderne leven
Vb. psychische begint te lijden onder de coronacrisis
Sociaal
= zich aanvaard voelen in de omgeving
Vb. eenzaamheid in bejaardentehuizen
Oorzaken van ziekten en soorten ziektes
-> de oorzaak bepaald de soort ziekte
-> immuniteit belet ons van ziek te worden
-> immuniteit kan verzwakt worden door slechte voeding, stress, vermoeidheid… (vatbaarder voor
ziekte)
Aangeboren ziekten Verworven ziekten
= erfelijke aandoeningen die vastliggen in de = ziekten verworven doorheen het leven
genen
Vb. dwerggroei, syndroom van Down… Vb. ontstekingen, kanker…
Psychosomatische klachten = fysieke klachten door psychisch onwelzijn (vb. buikkrampen door stress)
Sociale ziekten
1. Ziekten die voortkomen uit sociale factoren en/of worden begunstigd door die factoren
-> besmettelijke ziekten door onhygiënische omstandigheden (vb. krotwoningen, ondervoeding…)
-> beschavingsziekten door urbanisatie en economische groei (vb. diabetes, obesitas…)
2. Grote invloed op de gemeenschap door één of meerdere factoren
-> besmettingsgevaar (vb. corona, TBC…)
-> invaliditeit
,-> hoge kosten (langdurig behandelen, langdurige revalidatie, kostelijke behandelingen…)
-> groot aantal gevallen
3. Met belangrijke sociale gevolgen
-> voor individu
-> voor familie (vb. angst, zorgen voor, afscheid nemen…)
-> voor maatschappij (vb. angst, sociale zekerheid…)
Preventie ter behandeling van sociale ziekten
Medische preventie Sociale preventie
1. Systematische geneeskundige onderzoek = ingrijpen in de milieufactoren die aan de basis
= screening liggen van sociale aandoeningen
-> zwangere vrouwen -> sociale zekerheid (hoge kosten)
-> kinderen -> maatregelen ter voorkomen van beroepsziekten
-> schoolonderzoek -> maatregelen die hygiëne bevorderen
-> leger
2. Algemene onderzoeken
= onderzoek naar een bepaalde ziekte
-> hoe sneller opgespoord, hoe beter de resultaten
Vb. TBC-test voor Tuberculose
Vb. bloeddrukmeting voor hart- en vaatziekten
Vb. urine en bloedtest voor diabetes
Tuberculose
= ziekte die veroorzaakt wordt door tuberkelbacil
-> 20-25j en 50-60j
-> komt veel voor bij mensen in slechte sociale levensomstandigheden of bevolkingsgroepen met lagere
levensstandaard
Besmetting
1. rechtsreeks = druppelinfectie
2. onrechtstreeks = inhaleren, besmette voorwerpen of voedsel
-> kans op besmetting afhankelijk van sociale leefomstandigheden en individuele gevoeligheid
Vb. mijnwerkers, alcoholieker door ondervoeding, verzwakt door stress, vermoeidheid, onhygiënische
leefomstandigheden
Verloop
Begin = onopgemerkt
Later = gebrek aan eetlust, zweten, fluimen ophoesten, aanhoudende hoest, koorts, vermoeidheid…
-> aantasting longen
-> uitzaaiing via bloed naar andere organen (letsels op beenderen en nieren)
-> evolueert wanneer niet behandeld (ontstaan van knobbels of tuberkels op aangetaste weefsels)
-> tuberkels hebben de neiging om af te sterven en holtes achter te laten (voornamelijk in longen)
,Diagnose
-> rechtstreeks microscopisch onderzoek van de fluimen
-> tuberculinetest (testen of de persoon er ooit mee in aanraking kwam)
Behandeling
-> chemotherapeutica (korte chemotherapie)
-> vaccinatie (preventief)
Sociale instellingen
-> opgericht met het doel om TBC doelmatig te bestrijden
Dispensaria = ter opsporing (nu preventiediensten)
Sanatoria = ter behandeling met veel licht, lucht, voeding en rust (nu behandeling van longziekten)
Preventoria = voor kinderen met beginnende infectie (nu behandeling van eetstoornissen)
Rondreizende diensten = opsporing op verplaatsing (afgeschaft, kostte te veel geld)
Ontwikkeling
1.Mortaliteit (doden) sterk afgenomen
-> weerstand sterkt toegenomen van bevolking (betere levensomstandigheden, verminderd
drankmisbruik…)
-> betere behandeling
-> meer preventieve maatregelen
-> virulentie (besmettelijkheid) vermindert
2. Morbiditeit (ziektecijfers) onveranderd
-> voornamelijk in ontwikkelingslanden
-> migranten die de ziekte meebrengen
-> onvoldoende preventieve maatregelen
-> vaccin wordt amper toegepast
-> systemische opsporing is niet voor alle bevolkingsgroepen verplicht
-> nonchalante omgang bij de zieken
-> nut van behandeling niet of te laat zien
-> onderhoudsbehandeling niet of amper toepassen
-> mensen men AIDS hebben meer kans om niet enkel besmet maar ook geïnfecteerd te geraken
Gevolg = vele gevallen zijn chronisch en besmettingshaarden blijven bestaan
Wat kan men doen?
-> Grenzen sluiten
-> Quarantaine
-> Controle aan de grens
-> Medische staat van land van herkomst moet goed zijn (meesten willen dan niet migreren want ze
hebben het goed)
, Diabetes
= stoornis in de werking van een gedeelte van de pancreas
-> eilandjes van Langerhans die geen of te weinig insuline afscheiden (stofwisselingsziekte)
-> beschavingsziekte (cultuur die te veel suiker eet)
Diabetes type I Diabetes type II
= jeugddiabetes = Ouderdomsdiabetes
-> insuline afhankelijk -> niet-insuline afhankelijk
Oorzaak Oorzaak
-> absoluut tekort aan insuline -> relatief tekort aan insuline
-> achteruitgang pancreas
Latente diabetes Secundaire diabetes
= hyperglycemie = suikerziekte als gevolg van aantasting van
-> ontbreken van de klassieke symptomen de pancreas zelf
Suikerstofwisseling
= opname van suikers uit de voeding en de verdere verwerking door het lichaam
-> alle cellen hebben glucose nodig om energie te kunnen vormen
-> bloedsuikerspiegel moet constant zijn
Te hoog = cellen worden vergiftigd
Te laag = cellen sterven af
Het regelsysteem
Insuline en Glucagon
= hormoon dat afgescheiden wordt door eilandjes van Langerhans
Hormonen = zijn stoffen die door klieren worden geproduceerd en door de bloedbaan worden vervoerd
naar die plaats(en) in het lichaam waar ze hun werking zullen uitoefenen
Glucose Glucagon
-> te veel aan glucose in het bloed omzetten naar -> glycogeen weer omzetten naar glucose wanneer
glycogeen (opgeslagen in vetcellen en spiercellen) bloedsuikerspiegel te laag is
-> houdt de bloedsuikerspiegel constant wanneer we -> adrenaline kan ook glycogeen omzetten
suikerrijke voeding eten
-> cellen doorlaatbaar maken voor glucose
Suikerziekte
