Beroepsontwikkeling Grondslagen hoofdstuk 23 (Engelen Anne-Marie)
PEO-model: Person Environment Occupation model
Occupation-based ergotherapiemodellen. Er bestaan Procesmodellen en inhoudsmodellen.
- Een procesmodel: geeft structuur aan het proces dat je moet doorlopen
- Een inhoudsmodel: je krijgt een inzicht in het totaalbeeld van je cliënt. Je krijgt inhoudelijke
info over de persoon waarmee je werkt.
Welk model hebben we nodig als ergotherapeut?
Inhoudsmodellen en procesmodellen
Waarom?
Procesmodellen helpen de ergotherapeut bij het doorlopen van het volledige proces, zodat alle
stappen doorlopen worden.
Inhoudsmodellen zorgen ervoor dat je als ergotherapeut de cliënt beter leert kennen.
Welke modellen ken je al?
CMOP-E model
COPM model
MOHO model
KAWA model
Wat dragen ze bij om je werk als ergotherapeut te kunnen doen?
Het PEO-model van Law
- Een inhoudsmodel: we komen iets te weten over de totaliteit van de cliënt waar we mee
werken. We komen heel wat over de persoon te weten, hoe die persoon kan handelen.
- Drie hoofdelementen:
Person: persoon
Environment: omgeving/context waarin hij moet functioneren in kaart brengen
Occupation: taken, activiteiten tijdens het dagelijks handelen, activiteiten die
betekenisvol zijn tijdens het handelen
- Occupational performance: het dagelijks handelen, de uitvoering van het handelen
Waarvoor is het model goed te gebruiken? Wanneer kunnen we dit model het best gebruiken?
- Het dient op handelingsvragen van de persoon te analyseren, welke moeilijkheden heeft de
persoon tijdens het handelen en hoe komt dat? Hoe kunnen we er iets aan veranderen?
- Om je interventie op af te stemmen
- Als je de interventie gedaan hebt, ga je nog eens een analyse maken van het handelen
zodanig dat je de behandeling kan evalueren. Is onze therapie geslaagd? Is de interventie die
we gegeven hebben geslaagd? Is ons advies die we gegeven hebben geslaagd?
We maken een analyse van de drie hoofdelementen, we proberen dat samen te brengen en dan
krijgen we een zicht op ons handelen.
,Bij welke doelgroep gebruiken we dit model?
- Breed inzetbaar model, je krijgt een totaalbeeld van de cliënt
- Het is een vrij gemakkelijk uit te leggen model en je kan het gebruiken om ergotherapie uit te
leggen aan NIET ergotherapeuten. Wil je andere mensen meekrijgen in de behandeling,
interventie, in de adviezen die je wil geven is het belangrijk om hen goed uit te leggen
waarom dat het zo belangrijk is.
Het PEO-model van Law
Het is een dynamische transactie tussen
Persoon
Omgeving/context
Handelen/betekenisvolle taken en activiteiten
Binnen een bepaald tijdsbestek, want het handelen is optimaal als de context en de
vaardigheden van de persoon overeenkomen met de eisen die de taak stelt. Afhankelijk van
de leeftijd dat iemand heeft gaan er andere eisen gesteld worden aan de taak. Niet iedereen
moet voldoen aan dezelfde taken en eisen. Over je hele leven blijven je eisen veranderen. Bv
een jonger kind hoeft niet op dezelfde manier te eten als een tiener.
Maximale fit: overlap van persoon, context en handelen.
Minimale fit: een cirkel die niet mooi overlapt, of meerdere cirkels overlappen elkaar niet.
Persoon
- Vaardigheden van de persoon
- Kennis
- Motivatie
- Emotie, gevoelens
- Sociaal economische status van de persoon, heeft hij alle middelen voor handelen of niet?
- …
Omgeving
- Fysieke omgeving:
de natuurlijke omgeving (bomen, bergen, plat, zee, veel wind…)
, omgeving die door de mensen gebouwd is (is de weg verhard, asfalt, kasseien…)
- Sociale omgeving:
Omgeving die alle relaties omvat die een cliënt aangaat met individuele personen,
groepen en organisaties. Relaties tussen mensen
Bv Hammell: ongelijkheid ten aanzien van geboden mogelijkheden: de ene kan gemakkelijk binnen,
de andere minder goed (bv rolstoel kan niet binnen). De persoon zit in een rolstoel, kan niet op het
strand, want heeft geen gepaste rolstoel. Maar als je gebruik maakt van een strandrolstoel dan kan
het wel, want je hebt niet enkel naar de persoon zelf gekeken die in een rolstoel zit en niet kan
stappen, maar je hebt ook naar de omgeving gekeken en naar mogelijkheden om binnen de
omgeving te functioneren.
Filmpje:
1. de houding die mensen aannemen tegenover mensen met een beperking (sociale omgeving)
2. mensen duidelijk maken dat de persoon recht heeft en mag zeggen van ik heb deze noden en
ik heb er ook recht op net als alle andere mensen.
Omgeving:
- Culturele context: waarden en normen binnen een bepaalde cultuur. Hoe wordt er gekeken
naar iemand met een beperking? Welke talen, symbolen, tradities, gebruiken, manieren van
denken, hoe communiceert men beïnvloed het gedrag van mensen.
Het culturele is een complex fenomeen, het fenomeen maakt dat bepaalde interacties en
manier van omgaan met mensen onderling, daardoor sterk beïnvloed wordt. Het geeft een
invloed op wie we zijn als persoon en hoe we in onze omgeving kunnen en mogen
functioneren.
Hoe je cultuur in elkaar zit is moeilijk om te weten, want je bent er in opgegroeid. Alles wat
er gebeurd in je cultuur heb je zo geleerd en je staat er niet bij stil. Pas als je uit je eigen
cultuur stapt of als je met een andere cultuur in confrontatie komt dat je denkt van ‘oh’ bij
ons is dat anders en je gaat er bij gaan nadenken.
Het is niet eenvoudig om andere culturen te leren kennen. Heel vaak gebruikt men de ijsberg
metafoor: 1/9 van de ijsberg is aan het oppervlak, dat betekent dat je maar 1/9 kunt
waarnemen en 8/9 zit verstopt onder het water oppervlak. Je kunt dit niet zomaar vatten,
begrijpen.
Occupation:
- Het handelen, handelen (taken, activiteiten)
- Het handelen is het uitvoeren van activiteiten en taken, het handelen is doelgericht, het
vindt plaats in een zekere context en is gerelateerd aan de ervaring en de betekenis die de
persoon eraan geeft. En de betekenis die jij eraan geeft is natuurlijk beïnvloed door de
mensen rondom je. Het handelen bevat alle activiteiten en taken die mensen doen en/of
waarbij je betrokken bent (wonen, zelfzorg, spelen, vrijetijd, leren, werken)
Het PEO-model van Law
Wanneer is het handelen optimaal?
- Denk hierbij aan P-E-O
Zoek enkele voorbeelden waarbij het handelen niet optimaal is.
