Deze samenvatting is opgebouwd uit deel I, II, III en VII uit de cursus 'Recht voor Welzijnswerkers' (2018). Bruikbaar voor studenten Sociaal Werk. Lector: Elisabeth Saen
Deel I. Bronnen en beginselen van het recht
Hoofdstuk 1 – Definitie van het recht
Geheel van afdwingbare regels, geldend voor iedereen, die door de samenleving
tot stand komen met als doel de ordening van de samenleving
*voorwaarden afdwingbaar -> straffen + tussenkomst van de rechter
België = representatieve parlementaire democratie
-> representeert het volk
-> maken de wetten
-> het volk kiest het parlement
Voorwaarden om te mogen stemmen:
- + 18 jaar
- vreemdelingen die 6 jaar in België verblijven mogen stemmen voor de
gemeenteraad
Hoofdstuk 2 - Bronnen van het recht
1) Inter- en supranationale gerechtsnormen
Verdragen:
- Directe werking: -> geldt voor elke burger
-> rechter hoort verdrag toe te passen i.p.v. (tegenstrijdige)
Belgische wet
Voorwaarden:
Self executing: rechtstreeks werkend, d.w.z. dat een burger op een
internationale verdragsbepaling een beroep kan doen voor de nationale
rechter en dat er geen verdere reglementering nodig is.
De norm moet rechten en plichten doen ontstaan voor de burger
De bedoeling van de norm moet een directe werking hebben
Bv. EVRM -> EHRM (Europees Hof voor de rechten van de mens) = controle
- Geen directe werking: -> het land moet de verdragen omzetten in het
nationale rechtsstelsel
-> Stand Still-effect: de overheid mag geen regels
opstellen die achteruitgang betekent voor het
rechtsbescherming
, -EU: -> verordeningen: rechtstreeks recht in elke lidstaat
-> richtlijnen: de nationale overheid zet dit om in nationale regelgeving
om toepasbaar te zijn
Grondwet
Houdt in: -> de werking van de overheid
->de verhouding tussen burger en overheid
->de mensenrechten
Rechtsbeginselen
->niet per se ergens geschreven, maar wel afdwingbaar!
->soorten: - grondwettelijke waarden (bv. Scheiding der machten)
- aanvullende waarden
- wettelijke waarden
Gewoonterecht
= uitgestorven bij ons => algemeen rechtsbeginsel
! Hiërarchie van de rechtsnormen !
- Internationale normen met directe werking, EVRM…
- Grondwet
- Algemene rechtsbeginselen
- Wetten, decreten, ordonnanties
- Besluiten
- Provinciale verordeningen
- Gemeentelijke verordeningen
Bedoeling/ gevolg van de hiërarchie:
De lagere overheid mag niks doen wat in tegenspraak is met een andere wet
Een rechter moet de norm toepassen die het hoogst in de hiërarchie staat en
de tegenstrijdige lagere norm buiten beschouwing laten (NIET vernietigen)
, => Grondwettelijk Hof + Raad van State kan dit wel indien het in strijd is met
een andere wet
een rechter mag een wet of decreet niet toetsen aan de Grondwet en moet
dus een wet of decreet toepassen ook al is die in strijd met de Grondwet
=> prejudiciële vraag aan GH -> wet wordt vernietigd
2) rechtspraak: geheel van juridische uitspraken van rechtsprekers
de rechtspraak creëert niet alleen recht door het interpreteren van de regels,
maar is ook een stimulans tot toekomstige wetgeving door de interpretatie !
3) rechtsleer: de literatuur door juristen geschreven over juridische onderwerpen
, Deel II. De toepassing van het recht
Hoofdstuk 1 - rechtshulp en conflictregeling
Afdeling 1 - Rechtshulp
Verschillende visies in beroepen:
- judicare => recht
- welfare => zorg
- e-justice =>
Geen samenwerking
Bv. JHuis, Inloophuis, Commissies voor juridische bijstand
Beleid zorgt dat de 3 modellen goed samenwerken
Advocaat = te duur:
Commissies voor juridische bijstand = eerstelijnshulp
- Vertegenwoordigers van de balie = advocaten
- Vertegenwoordigers van het geïntegreerd breed onthaal = OCMW, CAW,
ziekenfondsen
- Vertegenwoordigers van organisaties van kwetsbare groepen
WAT?
Een eerste juridisch advies, doorverwijzingen… gericht op het
probleem (komt van de advocaten -> in overleg met de andere
actoren)
VOOR WIE?
Voor iedereen
WAAR?
In de OCMW lokalen waar advocaten voor eerstelijnsadvies aanwezig
zijn
GRATIS!
Bureau voor Juridische Bijstand = tweedelijnshulp
- Pro-Deoadvocaten
Doorverwezen door eerstelijnshulp
Onmiddellijk gericht naar tweedelijnshulp
Onderzoek naar bestaansmiddelen -> gedeeltelijke of volledige kosteloze
bijstand? (Betaald door Belgische staat)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lusom. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
