FYSIEKE REVALIDATIE
Fysiek= lichamelijk
def Revalidatie
“Revalidatie is een actief proces gericht op een geheel van multidisciplinaire, doelgerichte en zinvolle
activiteiten om een optimaal niveau van onafhankelijkheid en functioneren te bereiken en te
behouden voor personen met een lichamelijke of functionele beperking1 , gerelateerd aan het
musculoskeletale en neurologische systeem die activiteits- en/of participatiebeperkingen tot gevolg
hebben, in interactie met persoonlijke en omgevingsfactoren, met een redelijke verwachting van
functionele verbetering en/of verbetering van de levenskwaliteit.”
Revalidatie
Op wat gericht Op het opheffen of verminderen van stoornissen, beperkingen en
participatieproblemen
Doel Het maatschappelijk functioneren van de cliënt te optimaliseren
Uitgangspunt Het handelingsvraagstuk van de cliënt
Naam van de persoon die de Revalidant ipv patiënt (omdat er een grote inbreng verwacht wordt)
revalidatie uitvoert
REVALIDATIEGENEESKUNDE
Revalidatiedeskundige
is een medisch specialisme en vormt in die hoedanigheid een onderdeel van de gezondheidszorg.
De revalidatiegeneeskunde houdt zich primair bezig met het optimaliseren van activiteiten en
participaties bij personen met afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen
en/of afwijkende ontwikkeling van functies.
- locomotorisch revalidatie:
locomotoriek, bewegingsapparaat
bv reuma, heupfractuur
- Neurologische revalidatie: SZS
zowel de hersenen en het
ruggenmerg
- Sensoriële revalidatie: zintuigen
- Internistische revalidatie: heeft
veel te maken de organen bv
COPD: longaandoening, hebben
een kleinere longcapaciteit
- Oncologische revalidatie: oncologie, mensen met verschillende kankers
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
De verbetering van de levenskwaliteit als revalidatie outcome wordt bespoedigd door het tijdig opstarten:
- Pre- revalidatie: voordat de revalidatie gestart is (als voorbereiding van een geplande operatie bv als
iemand weet dat die een heupoperatie krijgt dat je als ET van te voren advies kunt geven zodat ze ook
al dingen kan aankopen
- Revalidatie: acuut (enkele uren na de opname) & sub-acuut
- Postrevalidatie: chronisch (soms afwisselend, er wordt meestal na 6 maanden over chronisch
gesproken en verschillend per aandoening) & langdurig
1
,INDICATIES VOOR DE REVALIDATIE
Externe factoren: mantelzorgers betrekken, heeft die een mantelzorger, wat zijn de invloeden voor de
mantelzorger
UITGEBREIDHEID VAN DE FUNCTIESTOORNISSEN
Zo kan men bij de classificatie van de functiestoornissen een gradatie in uitgebreidheid maken in drie
categorieën:
Lichte, enkelvoudige functiestoornis (bv. polsfractuur met beperkte bewegingsstoornis);
Matige, enkelvoudige functiestoornis (bv. complexe polsfractuur met algoneurodystrofie);
Zeer uitgebreide en meervoudige functiestoornissen (bv. tetraplegie)
TIJDELIJK VERSUS BLIJVEND KARAKTER VAN DE FUNCTIESTOORNISSEN
Voor het opstellen van de doelstellingen en de concrete uitbouw van het revalidatieprogramma is het al of niet
tijdelijk karakter van een functiestoornis zeer belangrijk.
Classificatie van de functiestoornissen een gradatie maken in drie categorieën op basis van de tijdelijkheid:
Voorbijgaand functieverlies;
Blijvend, beperkt, enkelvoudig functieverlies;
Blijvend omvangrijk of meervoudig functieverlies.
OMVANG VAN DE NOODZAKELIJKE REVALIDATIE VAN ACTIVITEITEN
Classificatie van de functiestoornis van de noodzakelijke revalidatie van activiteiten:
Nood aan beperkte tijdelijke revalidatie voor herstel van activiteiten;
Nood aan matige tijdelijke revalidatie voor herstel van activiteiten, al dan niet tijdelijk aangetast;
Nood aan zeer uitgebreide revalidatie voor herstel/compensatie activiteiten, al dan niet tijdelijk
aangetast
OMVANG VAN DE NOODZAKELIJKE REVALIDATIE VAN PARTICIPATIES
De focus ligt primair op de intermenselijke relaties en op de belangrijkste levensgebieden (school/ opleiding,
professioneel en sociaal leven). Opleiding, beroep en werk nemen een prominente plaats in.
De noden en verwachtingen aan participatie zijn gebonden aan de levensfases
Classificatie van de functiestoornis van de noodzakelijke revalidatie bij participatie
Participatieproblemen van voorbijgaande aard, die meestal zonder veel specifieke interventies kunnen
hervat worden;
Beperkte, blijvende participatieproblemen, waarbij een revalidatieondersteuning noodzakelijk is;
Omvangrijke participatieproblemen bij jongere (volwassene), waarbij een revalidatieondersteuning
noodzakelijk is.
OMVANG VAN DE IMPACT VAN DE PERSOONLIJKE FACTOREN
Het heeft een belangrijke invloed op het revalidatieproces. Ongunstige PF kunnen het revalidatieproces
bemoeilijken.
classificatie van de functiestoornissen in functie van de omvang van de impact van PF:
2
, Positief persoonlijk profiel, gericht op actief en participerend leven;
Neutraal of modaal persoonlijk profiel, overeenkomstig hun levensfase;
Complicerend persoonlijkheidsprofiel, losstaand van de actuele functiestoornissen.
OMVANG VAN DE BIJ DE REVALIDATIE TE BETREKKEN EXTERNE FACTOREN
Deze factoren kunnen vanuit 2 invalshoeken worden benaderd: Invloed op naasten & Maatschappelijke
voorzieningen
Classificatie van de functiestoornissen in functie van de omvang van de impact van EF
Een blijvende impact op de naasten is beperkt alsook de nood aan maatschappelijke
middelen/voorzieningen;
De naasten zullen eveneens blijvende gevolgen ondervinden van de stoornissen bij de revalidant, of
blijvende inzet van maatschappelijke middelen/voorzieningen is noodzakelijk;
De naasten zijn in belangrijke mate mede betrokken partij, of de inzet van maatschappelijke
middelen/voorzieningen is omvangrijk.
NOOD AAN GESPECIALISEERDE TECHNIEKEN OF KNOWHOW
INFRASTRUCTUUR ZIEKENHUIZEN EN REVALIDATIECENTRA
In functie van de noodzakelijke infrastructuur kunnen er 3 categorieën gemaakt worden
o De basisuitrusting is voornamelijk gericht op functiestoornissen met een beperkt of tijdelijk
karakter
o De uitgebreide infrastructuur en hier is de mogelijkheid tot training van ADL-activiteiten
o De gespecialiseerde infrastructuur voor onder andere professionele en sportieve training
voor bv MS (hier werken dan gespecialiseerde ET)
INCIDENTIE VAN DE FUNCTIESTOORNISSEN EN KRITISCHE MASSA VAN FUNCTIESTOORNISSEN
PER CENTRUM
Het is belangrijk dat alle pathologieën behandeld kunnen worden in een revalidatiecentrum. Niet in alle
revalidatiecentra kan je voor alle pathologieën terecht, daarom dat er doorverwijzingen zijn naar
gespecialiseerde centra.
Er is een classificatie waarin 3 categorieën zijn in functie van de incidentie van de functiestoornissen en de
kritische massa van deze functiestoornissen in een en centrum:
Niet complexe functiestoornissen, ongeacht de incidentie;
Complexe functiestoornissen met hoge incidentie
Complexe functiestoornissen met lage incidentie (bijv. jonge CVA met aneurysmale bloeding,
dwarslaesie, hersentrauma, …).
STADIUM VAN HET REVALIDATIEPROCES
- Acute fase
o Hier is de intensiteit van de revalidatie afhankelijk van omvang van beperkingen
o Hier vinden we aandoeningen met een zeer ernstige functiestoornis en zij hebben een
intense revalidatie nodig
3
, - Chronische fase: evolutief/ progressief
o De gevolgen van de aandoeningen gaan een grotere impact hebben
o Chronisch progressieve aandoening vergen een revalidatie die aangepast is aan het stadium
van de ziekte en de wijziging in de functiestoornissen
- Chronische fase: niet- evolutief
o Onderhoudsrevalidatie
Door de 10 parameters kan men een classificatie maken in de revalidatiebehoeften maken. Hierdoor kan men
de complexiteit van het revalidatieproces inschatten en een indicatie geven voor revalidatiemodaliteit die voor
de revalidant het meest geschikt is:
1. Aard/omvang van de functiestoornissen
2. Tijdelijke/blijvende functiestoornissen
3. Omvang van revalideerbare activiteiten
4. Omvang van revalideerbare participaties
5. Impact persoonlijke factoren
6. Impact en omvang van externe factoren
7. Nood gespecialiseerde kennis en technieken
8. Infrastructurele vereisten
9. Incidentie en kritische massa van functiestoornis
10. Stadium van het revalidatieproces
Zo kunnen patiënten ingedeeld worden in 3 types:
PRAKTISCHE REVALIDATIEMODALITEITEN
Algemeen
Ambulant Revalidatie-
centrum
Gespecialisee
& Tweede lijn
rd
Gehospitalisee Ziekenhuis
rd
Nulde lijn
Extramuraal
Eerste lijn
- Gehospitaliseerde, ambulante en extramurale zorg
o Gehospitaliseerde: patiënten verblijven in de revalidatiecentrum of ziekenhuis en slapen hier
o Ambulante: vertrekken van thuis uit en komen dan op de revalidatiedienst revalideren
4