College 9 ........................................................................................................................................................ 59
Overzicht ziektes en beperkingen ................................................................................................................... 83
Hoorcollege 1
Neuropsychologie van de veroudering – waarom?
Waar of niet waar?
- Oudere mensen zijn minder gelukkig en content dan jonge mensen → niet waar
- De meeste oudere mensen krijgen dementie → niet waar
- Met het ouder worden zullen alle cognitieve functies afnemen → niet waar
Waarom is het belangrijk om naar veroudering te kijken?
Wetenschappelijke redenen:
1. Presenteer een compleet beeld van de ontwikkeling
- Ontwikkelingspsychologie: focus op kinderen of jongvolwassen
- Vervolgontwikkeling op volwassen leeftijd genegeerd
- Populaire aanname in de ontwikkelingspsychologie: geleidelijke, voorspelbare,
psychologische functies bij veroudering – tweetrapsmodel
1
, 2. Tweetrapsmodel van het leven (life span perspective): fysieke en psychologische
functies blijven ontwikkelen (groei) tot op zekere hoogte (volwassenheid), gevolgd
door een geleidelijke en voorspelbare achteruitgang (veroudering):
- Biologische functies: model is grotendeels correct
- Psychologische functies: model is verouderd
3. Levensduurperspectief: veranderingen tussen geboorte en dood worden als
ontwikkeling beschouwd
- Veranderingen in functionele capaciteit maken deel uit van de levensduur
- De rijping gaat door tot de dood
- Relevant voor het bestuderen van psychologische veroudering
- Veranderingen zijn niet voorspelbaar, niet noodzakelijk een verslechtering van
functies
Praktische redenen om veroudering te onderzoeken:
1. Sterke toename van het aantal ouderen wereldwijd:
- Toename van ziekten die verband houden met veroudering
- Verhoog de vraag naar behandeling en zorg
- Preventie van leeftijdsgebonden aandoeningen
55-plussers rijkste leeftijdsgroepen
→ en met ‘’wealth’’ komt invloed → daarom zijn ouderen ook belangrijk
Welke leeftijd:
- Chronische leeftijd: de leeftijd van het geboorte jaar (bijv. 1990)
- Biologische leeftijd: leeftijd in verhouding tot het aantal jaren dat men kan verwachten
te leven (of in verhouding tot fysieke verschijning en lichaamsfuncties, bijv.
bloeddruk)
- Functionele leeftijd: iemands competentie in het uitvoeren van specifieke taken met
betrekking tot personen van dezelfde chronologische leeftijd
- Psychologische leeftijd: hoe goed kan een persoon zich aanpassen aan veranderende
omstandigheden, flexibiliteit, nieuwe activiteiten proberen
- Sociale leeftijd: opvattingen van de meeste mensen in de samenleving over wat een
persoon van een bepaalde chronologische leeftijd zou moeten doen en gedragen
2
,Welke leeftijd?:
- Chronologische leeftijd meest voorkomende maat in onderzoeken naar veroudering
- Oudere volwassenheid begint doorgaans op 65 (pensioenleeftijd)
o Nader onderscheid: Jong-oud (65-74), oud-oud (75-84), oud-oud (>85)
- Wie wordt ouder? Individuele variabiliteit
- 65-plussers geen homogene groep
o Interindividuele verschillen
o Intra-individuele verschillen
Toename in aantal oudere personen
‘’Aan de basis van het proces van vergrijzing van
de bevolking van de bevolking ligt de
uitzonderlijk snelle toename van het aantal
ouderen, een gevolg van de hoge geboortecijfers
in het begin en midden van de twintigste eeuw en
het toenemende aantal mensen dat ouder wordt’’
(World Population Aging, 2013)
In alle landen leven meer mensen langer
Bevolkingspiramides:
Percentage van de bevolking per
leeftijdscategorie van 5 jaar
- Rood – mannen
- Geel – vrouwen
Bovenste plaatje: pyramide en
Onderste plaatje: evenveel ouderen
als jongeren
Ouder wordende babyboomers
^ minder kinderen worden geboren
Over de 60 wordt de grootste leeftijdsgroep
- 2013: bevolking boven de 60 in de minderheid van de bevolking van 0 tot
19 jaar
- 2024: bevolking boven de 60 zal naar verwachting groter zijn dan alle andere
leeftijdsgroepen in de meer ontwikkelde regio’s
3
, Consequenties van oudere wordende populatie
1. Afhankelijkheidsratio
- Verhouding bevolking in de meest afhankelijke leeftijden en de bevolking in de
belangrijkste werkende leeftijden: (aantal kinderen onder de 15 + personen van 65 jaar
en ouder) / (aantal personen 15-64 jaar = werkende)
- Hogere afhankelijkheidsratio:
o meer ‘’afhankelijke personen’’ in verhouding tot de groep in de productieve
leeftijden
o meer economische druk op de productiegroep
o afhankelijkheid in meer ontwikkelde landen zal toenemen
▪ voornamelijk als gevolg van een toename van het aantal ouderen
2. Old age support ratio
- Aantal personen beschikbaar in de belangrijkste werkende
leeftijden om elke oudere te ondersteunen: aantal personen
van 15-64 jaar/aantal personen van 65 jaar of ouder
- 2013, slechts 4 personen in de werkende leeftijd voor elke
oudere in meer ontwikkelde regio’s
- Ratio zal naar verwachting verder dalen. Dus je hebt minder
mensen die beschikbaar zijn om de oudere te ondersteunen.
Gezondheidszorg kosten
- De gezondheidsuitgaven groeien snel als gevolg van de
veroudering
- Ouderen hebben meer algemene gezondheidszorg nodig en meer gespecialiseerde
diensten voor complexere pathologieën
- De belangrijkste oorzaken van handicaps en gezondheidsproblemen op oudere leeftijd
zijn niet-overdraagbare ziekten, waaronder:
o Hartziekte, kanker, diabetes, ‘de vier reuzen van de geriatrie’ (immobiliteit,
incontinentie, verstandelijke beperking)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur catharinavandedem. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.