Notes de cours
College 5 - Decentralisatie Openbaar Bestuur (PUB4022)
- Cours
- Établissement
Uitwerking van het vijfde schema van Openbaar Bestuur, met als onderwerp decentralisatie.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
robinUM
Avis reçus
Aperçu du contenu
College 5 – DecentralisatieDe verhouding tussen de centrale overheid en de decentrale overheden
Onderwerpen
1. Gedecentraliseerde eenheidsstaat
2. Autonomie en medebewind
3. Bestuurlijk toezicht
4. Spontane vernietiging
5. Taakverwaarlozing
6. Financiële verhouding
7. Gemeenten en Europa
I. GEDECENTRALISEERDE EENHEIDSSTRAAT
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat
Eenheidsstaat: de soevereiniteit ligt bij één overheidsverband. Dit uit zich in het feit dat we
slechts één Grondwet kennen. Daarnaast zijn enkele belangrijke overheidsfuncties op het
centrale niveau neergelegd en uitgeoefend (bijvoorbeeld rechtspraak, defensie, en buitenlands
beleid).
Duitsland kent een gedeelde soevereiniteit. Deze is gedeeld tussen de federale deelstaten, met ieder
een eigen grondwet. Tevens betekent dit dat de grondwet van een federale staat niet gewijzigd kan
worden zonder instemming van de deelstaten. Hierdoor kunnen de bevoegdheden van de deelstaten
nooit eenzijdig door de federale staat worden ingeperkt.
Tevens is Nederland een gedecentraliseerde eenheidsstaat. Hiertoe zijn enkele kenmerken te noemen:
De Grondwet geeft aan dat er naast een centrale, soevereine overheid, territoriale eenheden
zijn met eigen bevoegdheden tot regelgeving en bestuur. Denk aan de gemeente en de
provincies, en de waterschappen (functionele eenheden).
De Grondwet geeft in hoofdlijnen aan wat de bevoegdheden zijn van de decentrale overheden.
In sommige gevallen concreet (zie art. 127 Gw), in andere gevallen globaal (art. 133(2) Gw).
Art. 127 Gw
Provinciale staten en de gemeenteraad stellen, behoudens bij de wet of door hen krachtens de
wet te bepalen uitzonderingen, de provinciale onderscheidenlijk de gemeentelijke
verordeningen vast.
Art. 133(2) Gw
De wet regelt de verordenende en andere bevoegdheden van de besturen van de
waterschappen, alsmede de openbaarheid van hun vergaderingen.
De centrale overheid houdt toezicht op de bevoegdheidsuitoefening door de lagere overheden.
In een federale staat legt de Grondwet vast wat de bevoegdheden zijn van de decentrale
overheden en de federale staat, en wat gedeelde bevoegdheden zijn. In Nederland kennen wij
dit niet – dientengevolge kan de centrale overheid bevoegdheden toekennen en afnemen van
de decentrale overheden. Tevens maakt hetgeen de decentrale overheden toekomt zeer fluïde.
Hun exclusieve bevoegdheden staan niet vast. Hierbij speelt een rol dat wij geen
, constitutioneel hof hebben dat kan toetsen welke overheid bevoegd is op welk gebied
(Duitsland kent dit wel).
II. AUTONOMIE EN MEDEBEWIND
In een gedecentraliseerde eenheidsstaat onderscheidt men autonomie en medebewind.
Autonomie
Artikel 124 lid 1 Gw
Voor provincies en gemeenten wordt de bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake hun
huishouding aan hun besturen overgelaten.
Artikel 108 lid 1 Gemw
De bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake de huishouding van de gemeente wordt aan het
gemeentebestuur overgelaten.
De terminologie ‘huishouding’ en ‘overgelaten’ indiceert dat er sprake is van autonomie. Men
heeft dan immers de vrijheid om eigen bevoegdheden te regelen, te besturen, én ervan af te
zien. Het staat Gemeentebesturen dientengevolge vrij bepaalde onderwerpen niet te regelen.
Autonomie is dan ook decentralisatie bij uitstek.
Voorbeelden van autonomie:
De verplichtingen van de Gemeentewet, denk aan:
o De verplichting de begroting vast te stellen;
o De verplichting de belastingverordening vast te stellen;
o De verplichting apv vast te stellen;
o De verplichting een inspraakverordening vast te stellen.
De verplichtingen van buiten de Gemeentewet:
o Sport- en recreatievoorzieningen;
o Subsidieverordeningen;
o Wegenbeheer.
Medebewind
Artikel 124 lid 2 Gemw
Regeling en bestuur kunnen van de besturen van provincies en gemeenten worden gevorderd
bij of krachtens de wet.
Artikel 108 lid 2 Gemw
Regeling en bestuur kunnen van het gemeentebestuur worden gevorderd bij of krachtens een
andere dan deze wet ter verzekering van de uitvoering daarvan, met dien verstande dat het
geven van aanwijzingen aan het gemeentebestuur en het aan het gemeentebestuur opleggen of
in zijn plaats vaststellen van beslissingen, slechts kan geschieden indien de bevoegdheid
daartoe bij de wet of krachtens de wet bij provinciale verordening is toegekend.
Wat de terminologie, duidt ‘vorderen’ (iets verplichten) op gevorderd medebewind door de
formele wet of provinciale verordening – gemeentebestuur is dan verplicht medewerking te
verlenen. Medebewind is de verplichte medewering aan andere wetten. Medebewind past dan
ook meer bij de eenheidsstaat.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur robinUM. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80796 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans