BELGISCHE BINNENLANDSE POLITIEK
De volksunie en erfgenamen
De aanloop tot de oprichting van de volksunie
Voorlopers
⇒
● Frontpartij taalproblematiek aan het front
● VNV = Vlaams Nationaal Verbond ⇒
in de loop van WO II in collaboratie terecht
⇒
gekomen verregaande gevolgen gehad
⇒
Na WO II: repressie (ideologische en communautaire dimensie) zware klap voor Vlaamse
Beweging en politiek Vlaams-nationalisme
Franse Beweging zag een kans om de Vlaamse beweging een hak te zetten door te
verwijzen naar de collaboratie⇒ zware klap Vlaamse Beweging
Heropflakkering Vlaams bewustzijn
● dynamitering Ijzertoren in Diksmuide
○ “Alles voor Vlaanderen, alles voor Christus”
○ symbool Vlamingen en frontsoldaten
● talentelling 1947 stoppen ⇒ vroeger konden gemeenten van taal veranderen, om de
zoveel tijd was er dan een talentelling
● anti-Vlaams karakter repressie ⇒ men had de indruk dat de repressie (reactie op
⇒
collaboratie) een anti-Vlaams karakter had gewicht was tegen de Vlamingen
● aantal Vlaamse verworvenheden werden teruggeschroefd
Oprichting nieuwe Vlaams-nationale partij
● voor- en tegenstanders
● CVP tegen omdat ze dachten als er een Vlaams nationale partij tot stand komt dan
zullen wij daar de electorale prijs voor betalen
● streefde naar recuperatie oud VNV-kiezers ⇒ wouden Vlaamse nationale figuren op
de lijsten plaatsen zo hoopten ze dat oude VNV kiezers terug zouden keren naar de
oude politieke stal
1949: oprichting Volksunie ⇒ zal ontstaan voor federalisme en anti-repressie partij ⇒
⇒ ⇒
verwijzing naar de collaboratie ze pleiten voor amnestie kort bestaan
Mensen moeten de spons over de collaboratie vegen zonder het te vergeten
Parlementsverkiezingen 1949
● oprichting ‘Vlaamse Concentratie’ ⇒ ⇒
zal heel beperkt zijn qua duur zal een goede
2% van de stemmen halen ⇒
toont aan dat er een bepaalde aanhang was die klaar
⇒
was voor een nieuwe partij dat initiatief komt er dan rond 1954
● anti-repressie partij
● eveneens kort bestaan
,Van het ontstaan tot de eerste politieke doorbraak 1954 - 1961
December 1954 oprichting Volksunie
● gunstige voedingsbodem
○ Koningskwestie ⇒ er kwam een extra voedingsbodem voor een Vlaams
nationale politieke partij
⇒
○ aarzelende houding regering met betrekking tot repressie mensen dachten
dat er een burgeroorlog ging komen
○ gebrekkige toepassing taalwetten ⇒ er werd vaak gefraudeerd ⇒
resultaten
van talentelling kwamen daardoor veel te laat
○ publicatie resultaten talentelling 1947
● belangrijkste eisen
○ federalisme
○ amnestie
Volksunie onopgemerkt tot 1958
● slecht politiek klimaat (door schoolstrijd)
● partij van ‘zwarten’ ⇒ de zwarten waren de collaborateurs en de witten waren de
mensen uit het verzet
● CVP zag VU als bedreiging (partij van de scheurmakers)
Tekenen van opleving na 1958
⇒
● parlementaire activiteit Frans Van der Elst voorzitter sinds 1957
● partij organisatorisch beter uitgebouwd
● na Schoolstrijd communautaire problemen meer op voorgrond ⇒ Schoolstrijd
afgelopen met het schoolpact ⇒ levensbeschouwelijke breuklijn komt meer op de
achtergrond ⇒ sociaal economische en communautaire breuklijn komt op de
⇒
voorgrond goed voor de VU
● in 1958 komen de christendemocraten opnieuw aan de macht (en dat zullen ze
blijven tot 1999)
Problemen voor kleinere partijen (single issue partijen)
● partijfinanciering
● partijprogramma
● partijstructuur
● kiesdrempel
Van zweeppartij naar oppositiepartij 1961 - 1970
Parlementsverkiezingen 1961
● VU grote overwinnaar
● CVP zwaar verlies
● doorbraak vooral in steden
● regering Lefèvre-Spaak (christendemocraten - socialisten)
○ sociaaleconomische problematiek
○ communautaire problematiek (taalgrens)
● VU geen rechtstreekse invloed op besluitvorming, maar wel onrechtstreeks als
zweeppartij voor CVP ⇒ VU was een zweeppartij ⇒ tegen andere partijen zeggen
dat is een thema waar jullie aandacht aan moeten geven anders zullen jullie het wel
geweten hebben
2
,Partijcongres Mechelen 1963: koerswijziging naar levensbeschouwelijk pluralisme doet
wantrouwen ontstaan
Interne spanningen
● rechter- en linkervleugel
● breuk met VMO (= Vlaamse Militanten Orde): extreemrechtse propaganda- en actiegroep
● Deconinck (links georiënteerd federalisme)
Parlementsverkiezingen 1965: groot succes
● gunstig politiek klimaat
● verruimingsoperatie (Schiltz, Coppieters, Anciaux) ⇒
op zoek gaan naar figuren die
een meerwaarde kunnen bieden voor de partij
● stevige organisatorische uitbouw
● PVV grootste overwinnaar
● regering VDB-De Clercq (rooms-blauw)
○ sociaaleconomisch
○ communautair: Leuvense universiteiten struikelsteen
○ levensbeschouwelijke op de achtergrond en communautaire wordt belangrijk
⇒ goed voor de VU
Binnen VU tegenstellingen linker- en rechtervleugel
● rechtervleugel (Karel Dillen): Vlaams-radicale pressie partij
● linkervleugel: omvorming tot sociaal-progressieve oppositiepartij
Parlementsverkiezingen 1968
⇒
● in het teken van het communautaire communautaire partijen beste resultaat
● VU derde partij in Vlaanderen
● verruiming strategie Lode Claes
● gingen over Leuven Vlaams en Brussel
⇒
Regering Eyskens-Merlot-Cools werkgroep der 28
⇒
Gemeenteraadsverkiezingen 1970 VU-verkozenen veelal uit schepencolleges geweerd
1971 installatie Cultuurraden met steun van VU
Van oppositiepartij tot regeringspartij 1971 - 1977
Parlementsverkiezingen 1971
● FDF-RW grote overwinnaar
● VU bleef derde partij
● electoraal plafond
Nieuwe strategie VU leidt tot spanningen
● keuze voor al of niet regeringsverantwoordelijkheid leidt tot zware spanningen
● 1973 partijcongres Oostende beheerst door Hugo Schiltz ⇒ bevestiging
participationisme ⇒ discussie over ministerieel realisme ⇒ slaagt erin partij in
meerderheid te krijgen
Parlementsverkiezingen 1974
● na val regering Leburton (ibramco)
⇒
● economische crisis politiek kan niet volgen met economie
3
, ● verlies communautaire partijen
● winst CVP/ PSC
● ⇒
vorming regering Tindemans (christendemocraat) tijdens campagne zeiden ze met
deze man wordt het anders
● VU voor het eerst betrokken bij regeringsonderhandelingen
Binnen partij machtsstrijd: Schiltz vs Van der Elst
Het Egmontpact
Parlementsverkiezingen 1977
● VU status quo (= bestaande toestand)
⇒
● ‘Gemeenschapsakkoord’ Egmontpact
● dissidenten (= individuen die zich verzetten tegen de overheersende beleidslijnen)
○ Vlaamse Volkspartij (VVP) door Lode Claes
⇒
○ Vlaams-Nationale Partij (VNP) door Karel Dillen basis voor Vlaams Blok
● regering Tindemans II met VU en FDF
○ voortdurend interne wrijvingen
○ uiteenlopende interpretaties door Walen en Vlamingen
○ Vlamingen hadden het gevoel dat het vooral goed was voor de Franstaligen
○ komen ten val 1978
● binnen VU: Schiltz verdedigde Egmontpact
Na Egmont
Parlementsverkiezingen 1978
● zware nederlaag
● concurrentie Vlaams Blok
● interne discussies over participationisme ⇒ linkervleugel wou deelnemen en de
rechtervleugel wou geen compromissen sluiten
○ Schiltz: volwaardige beleidspartij
○ Gabriels: herbronning, radicalisme
● 1979: Vic Anciaux nieuwe voorzitter
Parlementsverkiezingen 1981
● Eyskens gevallen over staking van PS-minister
● Waalse staal zwaarste politiek en economische problemen
● campagne erg communautair geladen
● klemtoon op economisch herstelbeleid, Waals staal, rakettenkwestie en
staatshervorming
● uitslag
○ gunstig voor VU
○ verlies voor christendemocraten
○ winst voor liberalen
○ intrede groene partijen en Vlaams Blok
● regering Martens V (rooms-blauw) (VU oppositiepartij)
● gewest- en gemeenschapsexecutieven voortaan zelfstandig
○ Gaston Geens voorzitter
○ Hugo Schiltz bevoegd voor financiën en begroting
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur EllaPeeters. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.