VRH 2B : ONCOLOGIE
1. FUNDAMENTELE ASPECTEN VAN KANKER
1.1 CEL- EN TUMORBIOLOGIE
- Apoptose
o Als een cel ergens niet hoort
o Als een cel wegens gevaarlijke beschadiging beter niet verder groeit
o Weefselhomeostase: strikte regels iv groeien en afsterven!
1.1.1 DE CELCYCLUS
o S-fase = DNA-synthese
o M- fase = mitose
o G1- fase = voorbereiding op de DNA- synthese
o G2-fase = voorbereiding op de finale celdeling
1.1.2 P53: EEN BELANGRIJK CELCYCLUSPROTEÏNE
- Eiwit P53 = controlepunt, bewaker van het genoom
o Voorkomt celdeling: eerste reparatie
o Geprogrammeerde celdood = apoptose
1.2 CARCINOGENESE
- 2 belangrijke genen bij normale celdeling
o Oncogenen = geeft groen licht aan de cel om te
delen
o Tumorsuppresorgenen = laat de celdeling stoppen
Komen in elke gezonde cel voor
- Carcinogenese = ontstaan van kanker
o Er gaat iets mis!
o Normale groei van de cel geraakt ontregeld
o = gevolg van een mutatie in één van de essentiële genen die instaan voor de regulatie van de celdeling
Als er een fout optreedt bij het overschrijven van een (proto)- oncogen en er ontstaat een oncogen
dat constant actief is, dan ontstaat er een dochtercel die veel actiever en agressiever is dan normale
dochtercellen. Ze blijft zich constant in een hoog tempo verder delen, of het lichaam dat nu vraagt of
niet.
mutatie bij een tumorsuppressorgen dochtercel die niet meer kan stoppen met delen
o Kankercel = een ontspoorde cel met gemuteerde oncogenen en/ of tumorsuppressorgenen. Die zal een eigen
leven leiden, zich ongeremd en razendsnel beginnen te delen en zich niets meer aantrekken van de
controlemechanismen die wel werken bij normale cellen.
- Kanker = meerstappenproces!
o Mutatie = absolute voorwaarde voor het ontstaan van kanker nog geen kanker!!
o Kanker = een opeenstapeling van een aantal fouten = meerstappenproces (kan jaren duren!)
o Start carcinogene proces: verandering in de cel:
1. Initiatie = induceren van deze verandering, veroorzaakt door blootstelling aan een carcinogeen
2. Promotie = het proces waarbij in een geïnduceerde cel een proliferatie ontstaat!
, Enkel promotie of enkel initiatie is niet per se voldoende om kanker te ontwikkelen, beide stappen zijn nodig
- Carcinogene proces kan positief of negatief gemoduleerd w:
o Onder invloed van modulatie door genetische, virale, chemische, fysische, hormonale, immunologische
factoren kan de getransformeerde cel wel of niet ontwikkelen tot een autonoom groeiende tumor
Positief: versnelt het proces, verkort de latente periode tussen initiatie en kankerontwikkeling,
versterkt de intensiteit of verandert de aard van de kanker.
Negatief: vertraagt het proces, verlengt de latentieperiode, vermindert de intensiteit en verandert de
aard van de kanker
1.2.1 DOUBLE HIT-HYPOTHESE VAN KNUDSON
- Alfred knudson
- Onderzoek naar retinoblastoom
o Familiale en niet-familiale (sporadische) vorm
Verschil tussen de 2 :
Familiale kwam al heel vroeg voor want de ‘eerste hit’ was al aanwezig tijdens de geboorte
(overerving)
Niet-familiale ontwikkelde zich pas later omdat er 2 ‘hits’ nodig waren tijdens het leven
Onderzoek w bevestigd, maar onderzoek wees ook uit dat geen twee, maar meerdere ‘hits’ nodig zijn voor de
ontwikkeling van een kankercel. Het concept werd daarom geherdefinieerd tot het meerstappenproces van
kanker
1.3 HOE TUMOREN GROEIEN, WOEKEREN EN ZICH IN HET LICHAAM VERSPREIDEN
- Zodra een kankercel ontstaan is, groeit die zodanig snel dat er zich op de plaats waar de eerste kankercel ontstaan is
heel veel kankercellen ophopen en een gezwel of een tumor vormen. In het begin, als de tumor nog maar enkele
millimeters groot is, geeft hij meestal nog geen symptomen. Pas wanneer hij ongeveer één centimeter in diameter is,
wat overeenkomt met ongeveer één gram in gewicht en ongeveer één miljoen cellen, zal de patiënt iets merken.
Tumordetectiegrens
Preklinische periode = tijd tss het ontstaan vd tumor en de tumordetectiegrens
,1.3.1 BENIGNE VERSUS MALIGNE TUMOREN
, - Niet alle
kankers
doen
zich
voor als
een
tastbaar
gezwel
(vb
leukemie)
- Niet alle tastbare gezwellen zijn kwaadaardig
1.3.1.1 INVASIE EN METASTASERING
- Belangrijk kenmerk v kanker: vermogen tot infiltrerende groei in omliggende weefsels
o Toegang tot lymfebanen naar lymfeklieren of via bloedbaan naar andere organen
o Metastasering = uitgroei v kanker in lymfeklieren en organen op afstand
- Infiltratieve groei ingroei in aanliggende organen of in lichaamsholten, waar zich teven metastasen kunnen vormen
o Belangrijkste kenmerk v kwaadaardige gezwelgroei
Metastasen zijn vaak slecht behandelbaar en bepalen de prognose in hoge mate
o Infiltratief groeiende kankercellen hebben het vermogen zich buiten de grenzen van het
weefselcompartiment te begeven waarin ze zijn ontstaan
Carcinomen (= kwaadaardige epitheliale tumoren) is dit het duidelijkst, waarbij de tumorcellen de
epitheliale basaalmembraan passeren
o Gelijkaardig mechanisme als normale cellen vh immuunsysteem (lymfocyten, macrofagen en granulocyten)
o Invasief en migrerend gedrag van cellen is dus als zodanig niet pathologisch; het is pas pathologisch als
epitheliale carcinoomcellen of mesenchymale sarcoomcellen dat doen
- Invasie
o Een groot aantal tumoren krijgt tijdens het groeiproces een meer grilliger vorm met een slechte begrenzing
waarbij er delen van de tumor verder groeien en binnendringen of invaderen in de omliggende normale
weefsels of organen
Deze tumoren groeien nog sneller er kunnen stukjes tumor loskomen metastasering
- Primaire tumor = oorspronkelijke tumor
- Secundaire tumoren = tumoren die elders in het lochaam ontstan door uitzaaiingen
- Benigne tumoren: groeien mooi omlijnd en invaderen en/of metastaseren niet
- Maligne tumoren: groeien snel, onregelmatig begrensd, invaderen en zorgen voor metastasen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur zovanbeylen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.