collegenotities van het vak 'Kwalitatieve en Gemengde Methoden' aan de KU Leuven, psychologie bachelor 1e jaar
GRATIS
Tweede (betere) samenvatting nu te downloaden!
Kwalitatieve en gemengde methoden
1. Waarom Kwalitatief onderzoek
1.1 Waarom methoden?
• Niet alle psychologen doen zelf onderzoek (maar toch meer dan je denkt)
• En, álle psychologen maken gebruik van psychologische kennis
→ Iedere psycholoog moet kennisclaims kunnen beoordelen!!
• Bv: “Baby’s en peuters zijn te jong om een trauma op te doen”
→ Moeten we zorgen voor de psychologische begeleiding van jonge vluchtelingen?
• Bv: “Constant bereikbaar zijn voor het werk veroorzaakt stress”
→ Moeten werkgevers e-mailverkeer verbieden buiten de werkuren?
1.2 Iedere psycholoog moet kennis claims kunnen beoordelen
Wetenschappelijke kennisclaims:
• Steunen op: wetenschappelijk onderzoek
• Onderscheiden zich van:
o Persoonlijke ervaringen of meningen (“zelf meegemaakt”)
o Sociale normen (“gezond verstand”; “iedereen ziet toch dat”)
o Informatie van ‘experts’
1.3 Iedere psycholoog moet kennis claims kunnen beoordelen
Wat maakt conclusies uit wetenschappelijk onderzoek anders dan andere kennisclaims?
• De methode voldoet aan wetenschappelijke kwaliteitscriteria:
o Precies weten hoe je aan die kennis komt
o Mee kunnen beoordelen of de conclusies legitiem zijn
2. Wat is kwalitatief onderzoek?
2.1 Typische kenmerken van kwalitatief onderzoek:
• ‘Rijke data’ = weinig preselectie
• Perspectief van het individu = betekenis van de ervaring
• Natuurlijke settings = belang van de context
3. Kennistheoretische benadering in kwalitatief onderzoek
3.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
, • Kennistheorie
o Hoe wordt kennis vergaard?
o Wat is de waarde van wat we weten?
• Houdt een visie in op:
o De staat van de wereld
o Het doel van de wetenschap
o De rol van de onderzoeker
3.3 KWANTITATIEVE KENNISTHEORIE (GEBASEERD OP LOGISCH POSITIVISME)
• Er bestaat objectieve kennis:
De externe wereld bepaalt wat waar is
• Onderzoek brengt ons steeds dichter bij de “waarheid”:
Wetenschap is cumulatief en leidt tot het ontdekken van de objectieve realiteit (onderzoek als
ontdekkingsreis)
• Neutrale onderzoeker:
Kennisproductie is onafhankelijk van de onderzoeker; onderzoeker moet ‘neutraal blijven.’
3.4 Kwalitatieve Kennistheorie (gebaseerd op sociaal constructivisme)
• Er bestaat geen objectieve kennis:
Hooguit bestaan er meerdere manieren om de wereld te kennen
• Onderzoek leidt tot een waardevolle interpretatie van de werkelijkheid:
Meerdere interpretaties vullen elkaar aan (onderzoek als bouwproject)
• Perspectief van onderzoeker telt:
Niet alleen het theoretisch perspectief maar ook sociale en culturele achtergrond onderzoeker is van belang
3.5 Vergelijking kennistheorieën: Doel?
Positivisme (3.3) Post-modernisme (3.4)
Kwantitatief Kwalitatief
Doel: De waarheid kennen (‘realisme’) Doel: Een perspectief laten zien (‘relativisme’)
Doel: Meerdere perspectieven combineren in
dialoog (‘sociaal constructivisme’)
3.7 Vergelijking kennistheorieën: Neutrale onderzoeker?
Kwalitatief perspectief:
Onderzoeker kán nooit neutraal zijn want iedere persoon (= onderzoeker) is áltijd vormgegeven door, en
functioneert in, een bepaald sociaal/ cultureel/ wetenschappelijk systeem dat richting geeft aan:
• De interesse in en formulering van de onderzoeksvraag
• Keuze van de methode van data-collectie
• Interpretatie van de data
4. Methoden van data-verzameling en analyse in kwalitatief onderzoek
4.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
2
, ➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
4.2 Data-verzameling & -analyse
• Wat
o ‘Rijke’ data: gedetailleerde beschrijving, weinig vaste structuur of selectie vooraf
o Perspectief van het individu: betekenis van de ervaring
o Natuurlijke settings: kenmerken van het dagelijkse leven
• Dit vak geeft je een nieuwe gereedschapskist!
o Voor dataverzameling:
▪ Zelf-rapportage:
❖ Vragenlijsten
❖ Dagboekstudies
❖ Interviews
❖ Narratieven
▪ Mensen in interactie
❖ Focusgroepen
❖ Observaties
o Voor data-analyse:
▪ Thematische analyse
5. Kwalitatief onderzoek in de empirische cyclus
5.1 Wanneer spreken we over kwalitatief (vs kwantitatief) onderzoek?
• Kennistheoretische benadering
➔ Ander doel van onderzoek
• Methode(n) van dataverzameling en -analyse
➔ Andere gereedschapskist
• Onderzoeksproces
➔ Andere accenten in de empirische cyclus
5.2 Inductie en deductie
Onderzoek beweegt zich voortdurend
heen en weer van theorie naar data
en van data terug naar theorie.
5.3 Wat is deductie?
• Je vertrekt van een algemene theorie waaruit je toetsbare uitspraken afleidt (‘hypothesen’)
• Bv: ‘Meisjes zijn minder goed dan jongens in wis- en natuurkunde’
➔ Toetsbare hypothesen:
3
, o Meisjes zullen een lagere score halen op een natuurkunde test dan jongens
o Meisjes moeten harder werken om hetzelfde punt te halen
5.4 Wat is inductie?
• Je vertrekt van beperkte data (een initiële intuïtie en/of een beperkt aantal observaties)
• Bv: je professionele ervaring dat je als fysicaleraar meisjes moeilijker gemotiveerd krijgt voor je vak
• EN/OF de bevinding dat minder meisjes dan jongens wiskunde of natuurwetenschappen kiezen als studies
➔ Uit die data leid je vervolgens een algemene theorie af
o Bijv. meisjes hebben minder aanleg voor natuurwetenschappen dan jongens
5.5 Kwalitatief onderzoek
= geschikte basis voor inductie!
• Rijke beschrijvingen
o Niet onmiddellijk reduceren!
• Nadruk op het perspectief van een individu
o I.p.v. reduceren tot 1 of enkele gedragskenmerken die je standard kunt meten bij grote aantallen!
• Oog voor dagelijkse leven in een specifieke sociale en culturele omgeving
o I.p.v. individuele reacties los van die omgeving te bestuderen in labo of testsituatie!
6. Uitgebreid voorbeeld: Pesterijen op school en op het werk
6.1 Definitie ‘Pesterijen op het werk’
• ‘Het negatief behandelen van andere medewerkers gedurende een zekere periode’ (meestal minimaal 6
maanden)
• ‘Het negatief gedrag is systematisch en het doelwit kan zich moeilijk verdedigen’
• ‘… kan psychische, fysieke of seksuele vormen aannemen’
• ‘… richt zich op de persoon (bijv. beledigingen, vernederingen) of diens functioneren op het werk (bijv.
uitsluiting, tegenwerking)’
6.2 Fasen in pesterijen op het werk
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Maaike274. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €0,00. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
